Bitcoin là gì, mua bán bitcoin có vi phạm pháp luật không?

Dạo gần đây, trên các diễn đàn mạng xã hội có rất nhiều người rủ nhau đầu tư bitcoin ngay cả những nghệ sĩ nổi tiếng. Vậy em muốn hỏi bitcoin là gì, việc mua bán bitcoin ở Việt Nam có vi phạm pháp luật không?

Ảnh minh họa: Internet

Trả lời:

Chào bạn. Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đến Luật Sao Việt. Đối với câu hỏi của bạn, chúng tôi tư vấn như sau:

Thứ nhất, về định nghĩa bitcoin: Theo Wikipedia, bitcoin được định nghĩa như sau: Bitcoin (ký hiệu: BTC, XBT) là một loại tiền mã hóa, được phát minh bởi Satoshi Nakamoto dưới dạng phần mềm mã nguồn mở từ năm 2009. Có thể hiểu bitcoin là một dạng tiền kĩ thuật số (tiền ảo), được tạo ra và tồn tại dưới dạng điện tử, không ở dạng vật lý. Khác với các loại tiền truyền thống, tiền ảo không được in ra, người sử dụng cũng không thể cầm, nắm, hay nhìn thấy hình dạng của tiền. Tiền ảo chủ yếu được lưu trữ và giao dịch thông qua phần mềm được chỉ định, ứng dụng di động, máy tính hoặc qua ví kỹ thuật số chuyên dụng mà không cần thông qua một tổ chức tài chính trung gian nào.

Thứ hai, về việc mua bán bitcoin có vi phạm pháp luật không:

Theo khoản 2 điều 3 Luật Thương Mại 2005, hàng hóa bao gồm: “Tất cả các loại động sản, kể cả động sản hình thành trong tương lai; những vật gắn liền với đất đai.” Để được coi là hàng hóa, và có thể lưu thông trên thị trường thì trước tiên sản phẩm đó phải là tài sản, có thể là động sản hoặc bất động sản theo quy định của Bộ luật Dân sự. Trong khi tiền ảo không được coi là tài sản, và cũng không được pháp luật Việt Nam thừa nhận là một loại tiền tệ vì tài sản là vật, tiền, giấy tờ có giá và quyền tài sản; tài sản bao gồm bất động sản và động sản (Điều 105 BLDS 2015). Như vậy, dưới góc độ pháp lý, bitcoin không được coi là một loại hàng hóa mà cá nhân, tổ chức có thể thực hiện trao đổi, mua bán trên thị trường.

Mặt khác, căn cứ theo khoản 6 Điều 4 Nghị định số 102/2012/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định số 80/2016/NĐ – CP về phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt sử dụng trong giao dịch thanh toán, ở Việt Nam cũng như nhiều quốc gia khác trên thế giới chưa chấp nhận tiền ảo là tiền tệ, đơn vị thanh toán. Chính vì vậy, việc giao dịch, mua bán đồng Bitcoin tại Việt Nam là không hợp pháp, tùy theo mức độ vi phạm trong từng trường hợp cụ thể, cá nhân, tổ chức thực hiện mua bán bitcoin có thể bị xử phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Về trách nhiệm hành chính: theo quy định tại khoản 6 điều 26 Nghị định 88/2019/NĐ-CP của Chính phủ, cá nhân, tổ chức có thể bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng đối với một trong các hành vi vi phạm sau đây:

a) Mở tài khoản thanh toán cho khách hàng, cho phép khách hàng sử dụng tài khoản thanh toán không đúng quy định của pháp luật trong quá trình cung ứng dịch vụ thanh toán;

b) Cho thuê, cho mượn từ 10 tài khoản thanh toán trở lên;

c) Làm giả phương tiện thanh toán, lưu giữ, chuyển nhượng, sử dụng phương tiện thanh toán giả mà chưa đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự;

d) Phát hành, cung ứng, sử dụng các phương tiện thanh toán không hợp pháp mà chưa đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Về trách nhiệm hình sự: được quy định tại điểm h Khoản 1 điều 206 Bộ luật Hình sự năm 2015, cụ thể: Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây gây thiệt hại cho người khác về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng, thì bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 300.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:

….h) Phát hành, cung ứng, sử dụng phương tiện thanh toán không hợp pháp; làm giả chứng từ thanh toán, phương tiện thanh toán; sử dụng chứng từ thanh toán, phương tiện thanh toán giả....

Trên đây là tư vấn của Luật Sao Việt đối với câu hỏi của bạn. Nếu trong quá trình thực hiện các thủ tục nếu gặp phải các vấn đề cần được giải đáp, bạn vui lòng liên hệ: