Cấp dưới biếu quà cho cấp trên có bị coi là đưa hối lộ không?

Chị Mây: Bạn của tôi làm giám đốc công ty về xây dựng trên địa bàn thành phố. Mỗi dịp lễ lạc, tết nhất thì cấp dưới đến nhà chơi lại biếu quà, đa số là tiền và một số vật chất khác. Bạn tôi kể có người còn biếu bạn tôi 20 triệu. Tôi muốn hỏi hành vi biếu quà như vậy có bị gọi là hối lộ hay không? Pháp luật quy định như thế nào về tội nhận hối lộ?

Ảnh: Internet.

Trả lời:

Chào bạn, cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đến Luật Sao Việt. Đối với thắc mắc của bạn, chúng tôi xin tư vấn như sau:

Việc cấp dưới biếu quà cho cấp trên không phải là điều gì quá to tát. Tuy nhiên, có nhiều trường hợp cấp dưới và cấp trên lợi dụng việc biếu quà trở thành “giao dịch” để đạt dược mục đích cho cả hai bên. Về tội nhận hối lộ, pháp luật hiện hành quy định như sau:

Điều 354. Tội nhận hối lộ

1. Người nào lợi dụng chức vụ, quyền hạn trực tiếp hoặc qua trung gian nhận hoặc sẽ nhận bất kỳ lợi ích nào sau đây cho chính bản thân người đó hoặc cho người hoặc tổ chức khác để làm hoặc không làm một việc vì lợi ích hoặc theo yêu cầu của người đưa hối lộ, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:

a) Tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác trị giá từ 2.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng hoặc dưới 2.000.000 đồng nhưng đã bị xử lý kỷ luật về hành vi này mà còn vi phạm hoặc đã bị kết án về một trong các tội quy định tại Mục 1 Chương này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;

b) Lợi ích phi vật chất.

Có thể thấy, người phạm tội nhận hối lộ là người có chức vụ quyền hạn, đây là điều kiện thuận lợi để người phạm tội thực hiện hành vi nhận tiền, vật chất khác từ người đưa hối lộ.

Lợi dụng chức vụ, quyền hạn là hành vi của người có chức vụ, quyền hạn và đã sử dụng chức vụ, quyền hạn đó một cách trái phép nhằm mục đích vụ lợi. Hành vị đó gây thiệt hại cho lợi ích của Nhà nước, của tổ chức xã hội, quyền, lợi ích hợp pháp của công dân là do người có chức vụ, quyền hạn thực hiện và có liên quan trực tiếp đến chức vụ, quyền hạn của người phạm tội, nếu họ không có chức vụ, quyền hạn đó thì họ khó có thể thực hiện được hành vi gây thiệt hại.

Trong trường hợp của bạn, người bạn đó của bạn là một người có chức vụ quyền hạn trong công ty, tuy nhiên, để coi là đã phạm tội nhận hối lộ hay chưa thì phải còn căn cứ vào một số yếu tố khác.

Như đã nói, bản chất của hành vi cấp dưới biếu quà cho cấp trên không phải là xấu, yếu tố quan trọng nhất là về mục đích nhận “quà”, đây là dấu hiệu khách quan để xác định tội danh, theo đó Người nào lợi dụng chức vụ, quyền hạn trực tiếp hoặc qua trung gian nhận hoặc sẽ nhận bất kỳ lợi ích nào sau đây cho chính bản thân người đó hoặc cho người hoặc tổ chức khác để làm hoặc không làm một việc vì lợi ích hoặc theo yêu cầu của người đưa hối lộ.

Người nhận hối lộ phải có hành vi nhận tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất của người đưa hối lộ, hành vi này có thể trực tiếp hoặc qua trung gian, có thể “nhận” hoặc sẽ nhận tiền, vật chất khác từ người đưa hối lộ để “làm hay không làm một việc theo yêu cầu của người đưa hối lộ”.

Mặc dù bạn của bạn nhận số tiền là 20 triệu đồng song bạn không nói rõ giữa họ có “giao dịch” hay yêu cầu gì hay không nên không thể dựa vào việc nhận quà biếu có giá trị lớn từ cấp dưới mà nói rằng bạn của bạn có hành vi nhận hối lộ được.