Câu hỏi:
Thưa luật sư, trường hợp có người đang chuẩn bị đồ đạc, địa điểm, để bắt cóc trẻ em nhằm tống tiền gia đình thì bị tôi phát hiện. Nếu tôi báo công an thì người đó có bị truy cứu trách nhiệm hình sự không?
Trả lời:
Thứ nhất, hành vi chuẩn bị phạm tội nói trên có bị truy cứu trách nhiệm hình sự hay không?
Trước hết, chỉ đang huẩn bị công cụ, phương tiện, tìm địa điểm để giam giữ người nhưng chưa bắt đầu thực hiện hành vi phạm tội thì được coi là giai đoạn “chuẩn bị phạm tội”. Theo quy định tại Điều 14 Bộ luật hình sự (BLHS) năm 2015 thì: Chuẩn bị phạm tội là tìm kiếm, sửa soạn công cụ, phương tiện hoặc tạo ra những điều kiện khác để thực hiện tội phạm hoặc thành lập, tham gia nhóm tội phạm, trừ trường hợp thành lập hoặc tham gia nhóm tội phạm quy định tại Điều 109 (Tội hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân), điểm a khoản 2 Điều 113 (Thành lập, tham gia tổ chức khủng bố, tổ chức tài trợ khủng bố) hoặc điểm a khoản 2 Điều 299 (Thành lập, tham gia tổ chức khủng bố, tổ chức tài trợ khủng bố) của BLHS năm 2015.
Tuy nhiên, không phải hành vi chuẩn bị phạm tội nào cũng bị xử lý trách nhiệm hình sự. Cũng theo quy định tại Điều 14 BLHS này thì chỉ khi chuẩn bị phạm tội được quy định tại khoản 2 Điều này mới bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Trong những loại tội phạm được quy định tại khoản 2 Điều 14 này có tội bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản được quy định tại Điều 169 BLHS.
Bên cạnh đó, cần phải xem xét hai vấn đề sau:
Một, tuổi của người có hành vi chuẩn bị phạm tội. Bởi đối với người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự nếu chuẩn bị phạm tội quy định tại Điều 123 (Tội giết người), Điều 168 (tội cướp tài sản) của Bộ luật này.
Hai, dựa vào những chứng cứ có được để chứng minh người đó đang thực hiện tội phạm này.
Do đó, với những thông tin bạn cung cấp, chưa thể trả lời chính xác người đang chuẩn bị thực hiện hành vi bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản nói trên có bị truy cứu trách nhiệm hình sự hay không mà phải tùy thuộc vào những thông tin, tình tiết thực tế về 2 vấn đề mà tôi nêu trên.
Thứ hai, quy định về mức hình phạt đối với người bị truy cứu trách nhiệm hình sự trong trường hợp đang chuẩn bị phạm tội. Nếu bạn báo với cơ quan có thẩm quyền về hành vi trên và cơ quan có thẩm quyền đã ra quyết định khởi tố khi thấy có cơ sở thì theo khoản 2 Điều 57 BLHS năm 2015 thì: “Đối với trường hợp chuẩn bị phạm tội, hình phạt được quyết định trong phạm vi khung hình phạt được quy định trong các điều luật cụ thể.” Và đồng thời cũng phải xem xét theo tính chất, mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi, mức độ thực hiện ý định phạm tội và những tình tiết khác khiến cho tội phạm không thực hiện được đến cùng.
Trên đây là những tư vấn sơ bộ về vấn đề của bạn. Để được tư vấn cụ thể hơn, vui lòng gửi mail về cho chúng tôi theo địa chỉ: congtyluatsaoviet@gmail.com hoặc liên hệ trực tiếp đến tổng đài 1900 6243.
Trân trọng./.
