Trả lời:
Đây là điều luật mới được quy định trong BLHS 2015 sửa đổi, bổ sung 2017 để xử lý hành vi sản xuất, mua bán, trao đổi trao đổi hoặc tặng cho công cụ, thiết bị, phần mềm để sử dụng vào mục đích trái pháp luật. Các hành vi lạm dụng, sử dụng không đúng mục đích công cụ, thiết bi, phần mềm, như trên có xu thế ngày càng nhiều trong xã hội tạo điều kiện cho tội phạm trong lĩnh vực công nghệ thông tin, mạng viễn thông, cũng như các hành vi trái pháp luật khác có điều kiện phát triển, gây nguy hiểm cho xã hội. Việc hình sự hóa các hành vi trên là cần thiết trong bối cảnh hiện nay.
- Căn cứ pháp lý
- Điều 285 BLHS 2015 sd,bs 2017
- Cấu thành tội phạm
Khách thể của tội phạm: Tội phạm trực tiếp xâm hại đến trật tự an toàn trong lĩnh vực công nghệ thông tin, mạng viễn thông, xâm hại lợi ích cá nhân, tổ chức, trật tự an toàn xã hội.
Đối tượng của tội phạm là công cụ, thiết bị, phần mềm có tính năng tấn công mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử. Đó là các công cụ, thiết bị, phân mềm có thể được sử dụng để xam nhập bất hợp pháp vào mạng máy tính, nghe lén thông tin, làm giả thông tin, cản trở hoặc gây rối hoạt động của mạng máy tính, mạng viễn thông thiết bị điện tử, chiếm đoạt tài sản qua mạng, các loại chíp điện tử để đọc dữ liệu thẻ, các thiết bị số dùng để thu, phát sóng, tín hiệu số hoặc phá sóng, các vi mạch, các thiết bị ngoại vi. Các đối tượng trên có thể là chuyên dùng hoặc có một phần chức năng tấn công mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử như máy tính vừa có chức năng hoạt động hợp pháp vừa có thể làm công cụ để tấn công mạng. Tuy nhiên người phạm tội phải biết được tính năng tấn công đó của đối tượng mà mình sản xuất, mua bán, trao đổi hoặc tặng cho và nó được sử dụng vào mục đích trái pháp luật.
Công nghệ thông tin ngày càng phát triển, làm phát sinh ra những đối tượng mà người phạm tội có thể lợi dụng để thực hiện hành vi phạm tội, tuy nhiên chưa có quy định điều chỉnh như việc giao bán các thông tin về những lỗi chưa được vá hoặc chưa được phát hiện trong các phần mềm, giúp tin tặc lợi dụng để tấn công phần mềm.
Mặt khách quan của tội phạm:
Hành vi: Người phạm tội có các hành vi phạm tội như sản xuất, mua bán, trao đổi hoặc tặng cho công cụ, thiết bị, phần mềm có tính năng tấn công mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử để sử dụng vào mục đích trái pháp luật. Hành vi khách quan có thể là từng hành vi riêng lẻ như sản xuất hoặc viết phần mềm hoặc mua bán hoặc trao đổi hoặc tặng cho đối tượng phạm tội, nhưng cũng có thể là một quá trình như sản xuất sau đó bán hoặc tặng cho người khác.
Mục đích: Sử dụng công cụ, thiết bị, phần mềm là mục đích trái pháp luật. Đối với các mục đích sự dụng các công cụ, thiết bị, phần mềm, hợp pháp như để nghiên cứu, học tập, thử nghiệm, bảo vệ hợp pháp máy tính hoặc phương tiện điện tử không bị coi là tội phạm. “Mục đích trái pháp luật” có thể là để tội phạm như các tội phạm trong lĩnh vực công nghệ thông tin, viễn thông hoặc các loại tội phạm khác, hoặc có thể là dùng để vi phạm pháp luật khác như vi phạm hành chính, dân sự. Như vậy, “mục đích trái pháp luật” có phạm vi rất rộng.
Hậu quả: Hậu quả của tội phạm không phải là dấu hiệu bắt buộc trong cấu thành tội phạm tội này.
Chủ thể của tội phạm: Cá nhân từ đủ 16 tuổi trở lên, không thuộc trường hợp bị mất năng lực TNHS theo quy định của BLHS.
Chủ quan của tội phạm: Lỗi của chủ thể là lỗi cố ý. Chủ thể nhận thức được việc sản xuất, mua bán, tặng cho công cụ, thiết bị, phần mềm có tính năng tấn công mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử để sử dụng vào mục đích trái pháp luật là nguy hiểm nhưng vẫn thực hiện vì vụ lợi.
Hình phạt:
Khung 1: (khoản 1). Người phạm tội bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.
Khung 2: (khoản 2). Người phạm tội bị phạt tiền bị phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm đối với trường hợp phạm tội sau:
- Có tổ chức;
- Phạm tội 02 lần trở lên;
- Có tính chất chuyên nghiệp;
- Thu lợi bất chính từ 50.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;
- Gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 1.000.000.000 đồng;
- Tái phạm nguy hiểm.
Trong đó, một số dấu hiệu định khung được hiểu như sau:
- Phạm tội hai lần trở lên là trường hợp có từ 02 lần trở lên phạm tội này, các lần phạm tội đều chưa bị xét xử.
- Có tính chất chuyên nghiệp là trường hợp người phạm tội đã có từ 05 lần phạm tội này trở lên, chưa hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc chưa được xóa án tích, người phạm tội lấy việc phạm tội này là nghề sinh sống, lấy kết quả phạm tội là nguồn sống chính.
- Tái phạm nguy hiểm là trường hợp người phạm tội đã tái phạm, chưa được xóa án tích lại phạm tội thuộc khoản 1 điều này.
Khung 3: (khoản 3). Người phạm tội bị phạt tiền từ 500.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 03 năm đến 07 năm đối với các trường hợp:
- Thu lợi bất chính 500.000.000 đồng trở lên;
- Gây thiệt hại về tài sản 1.000.000.000 đồng trở lên
Hình phạt bổ sung: Người phạm tội có thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.
