Theo quy định tại Khoản 1 Điều 7 Luật Phòng, chống rửa tiền 2022, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam sẽ phối hợp cùng các Bộ, ngành có liên quan để thực hiện đánh giá rủi ro quốc gia về rửa tiền theo định kỳ 05 năm/lần. Vậy việc đánh giá rủi ro quốc gia về rửa tiền được thực hiện theo nguyên tắc và các tiêu chí như thế nào? Tham khảo bài viết sau đây của Luật Sao Việt nhé!
1. Nguyên tắc đánh giá rủi ro quốc gia về rửa tiền
Nguyên tắc đánh giá rủi ro quốc gia về rửa tiền được quy định tại Điều 3 Nghị định 19/2023/NĐ-CP, bao gồm:
- Đánh giá rủi ro quốc gia về rửa tiền do cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện theo các tiêu chí, phương pháp được pháp luật quy định, phù hợp với chuẩn mực quốc tế và điều kiện thực tiễn của Việt Nam.
- Đánh giá rủi ro quốc gia về rửa tiền phải xác định được mức độ rủi ro về rửa tiền của quốc gia.
- Đánh giá rủi ro quốc gia về rửa tiền là cơ sở để xây dựng kế hoạch thực hiện sau đánh giá và cập nhật chính sách, chiến lược về phòng, chống rửa tiền tương ứng trong từng thời kỳ.
- Thông tin, tài liệu, dữ liệu phục vụ việc đánh giá rủi ro quốc gia về rửa tiền được thu thập từ cơ sở dữ liệu của các cơ quan có thẩm quyền, đối tượng báo cáo, tài liệu nghiên cứu trong và ngoài nước trên nguyên tắc công khai, minh bạch, bảo đảm tuân thủ các quy định về bảo vệ bí mật nhà nước.
2. Tiêu chí đánh giá rủi ro quốc gia về rửa tiền
Căn cứ Điều 4 Nghị định 19/2023/NĐ-CP thì tiêu chí đánh giá rủi ro quốc gia về rửa tiền bao gồm tiêu chí nguy cơ rửa tiền; tiêu chí mức độ phù hợp của các chính sách, biện pháp phòng, chống rửa tiền và tiêu chí hậu quả rửa tiền của quốc gia và của ngành, lĩnh vực. Cụ thể như sau:
(1) Tiêu chí đánh giá rủi ro quốc gia về rửa tiền bao gồm tiêu chí nguy cơ rửa tiền; tiêu chí mức độ phù hợp của các chính sách, biện pháp phòng, chống rửa tiền và tiêu chí hậu quả rửa tiền của quốc gia và của ngành, lĩnh vực.
(2) Tiêu chí nguy cơ rửa tiền bao gồm tiêu chí nguy cơ rửa tiền từ tội phạm nguồn của tội rửa tiền và tiêu chí nguy cơ rửa tiền đối với ngành, lĩnh vực, cụ thể như sau:
- Tiêu chí nguy cơ rửa tiền từ tội phạm nguồn của tội rửa tiền bao gồm nguy cơ rửa tiền từ từng tội phạm nguồn trong nước và xuyên quốc gia được đánh giá;
- Tiêu chí nguy cơ rửa tiền đối với ngành, lĩnh vực bao gồm nguy cơ rửa tiền từ từng ngành, lĩnh vực trong nước và xuyên quốc gia được đánh giá.
(3) Tiêu chí mức độ phù hợp của các chính sách, biện pháp phòng, chống rửa tiền bao gồm tính toàn diện của khuôn khổ pháp lý và tính hiệu quả của việc thực hiện quy định pháp luật, cụ thể như sau:
- Tiêu chí tính toàn diện của khuôn khổ pháp lý bao gồm tính đầy đủ của các quy định pháp luật liên quan đến phòng, chống rửa tiền của quốc gia và của ngành, lĩnh vực;
- Tiêu chí tính hiệu quả của việc thực hiện quy định pháp luật bao gồm tính hiệu quả của việc thực hiện quy định pháp luật của quốc gia; của ngành, lĩnh vực và mức độ phù hợp của các chính sách, biện pháp phòng, chống rửa tiền gắn với một số sản phẩm, dịch vụ chính của ngành, lĩnh vực.
(4) Tiêu chí hậu quả của rửa tiền bao gồm:
- Tiêu chí tác động tiêu cực do rửa tiền gây ra đối với nền kinh tể;
- Tiêu chí tác động tiêu cực do rửa tiền gây ra đối với hệ thống tài chính;
- Tiêu chí tác động tiêu cực do rửa tiền gây ra đối với ngành, lĩnh vực;
- Tiêu chí tác động tiêu cực do rửa tiền gây ra đối với xã hội.
3. Phương pháp đánh giá rủi ro quốc gia về rửa tiền
Phương pháp đánh giá rủi ro quốc gia về rửa tiền là phương pháp chấm điểm.
Theo đó, phương pháp chấm điểm được thực hiện trên cơ sở sử dụng bộ công cụ tính điểm đối với từng tiêu chí nêu tại mục 2 để xếp hạng theo thang điểm từ 1 đến 5, cụ thể như sau:
- Đối với tiêu chí nguy cơ rửa tiền:
+ Điểm 5 là có nguy cơ rửa tiền cao;
+ Điểm 4 là có nguy cơ rửa tiền trung bình cao;
+ Điểm 3 là có nguy cơ rửa tiền trung bình;
+ Điểm 2 là có nguy cơ rửa tiền trung bình thấp; điểm 1 là có nguy cơ rửa tiền thấp;
- Đối với tiêu chí mức độ phù hợp của các chính sách, biện pháp phòng, chống rửa tiền:
+ Điểm 5 là có mức độ phù hợp của các chính sách, biện pháp phòng, chống rửa tiền thấp;
+ Điểm 4 là có mức độ phù hợp của các chính sách, biện pháp phòng, chống rửa tiền trung bình thấp;
+ Điểm 3 là có mức độ phù hợp của các chính sách, biện pháp phòng, chống rửa tiền trung bình;
+ Điểm 2 là có mức độ phù hợp của các chính sách, biện pháp phòng, chống rửa tiền trung bình cao;
+ Điểm 1 là có mức độ phù hợp của các chính sách, biện pháp phòng, chống rửa tiền cao;
- Đối với tiêu chí hậu quả của rửa tiền:
+ Điểm 5 là có hậu quả của rửa tiền cao;
+ Điểm 4 là có hậu quả của rửa tiền trung bình cao;
+ Điểm 3 là có hậu quả của rửa tiền trung bình;
+ Điểm 2 là có hậu quả của rửa tiền trung bình thấp;
+ Điểm 1 là có hậu quả của rửa tiền thấp;
- Đối với tiêu chí đánh giá rủi ro quốc gia về rửa tiền:
+ Điểm 5 là có rủi ro quốc gia về rửa tiền cao;
+ Điểm 4 là có rủi ro quốc gia về rửa tiền trung bình cao;
+ Điểm 3 là có rủi ro quốc gia về rửa tiền trung bình;
+ Điểm 2 là có rủi ro quốc gia về rửa tiền trung bình thấp;
+ Điểm 1 là có rủi ro quốc gia về rửa tiền thấp.
Thông tin, số liệu, dữ liệu để đánh giá rủi ro quốc gia về rửa tiền quy định tại Phụ lục ban hành kèm theo Nghị định 19/2023/NĐ-CP.
Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cung cấp bộ công cụ tính điểm phù hợp với chuẩn mực quốc tế về phòng, chống rửa tiền.
(Điều 5 Nghị định 19/2023/NĐ-CP)
