Từ ngày 1/7/2026, viên chức chính thức được “bước ra biển lớn”
Một bước ngoặt quan trọng trong chính sách quản lý nhân sự công vừa được thông qua. Kể từ ngày 1/7/2026, viên chức trên cả nước được trao quyền góp vốn, thành lập doanh nghiệp và hành nghề cá nhân. Đây được xem như đợt “cải tiến” mạnh mẽ nhất, hứa hẹn giải phóng nguồn lực chất xám khổng lồ từ khu vực công.
Ảnh minh họa. Nguồn: Internet
Chấm dứt thời kỳ “bó chân”
Trong nhiều năm qua, Luật Viên chức và Luật Phòng, chống tham nhũng (Đặc biệt là Điều 20 Luật Phòng chống tham nhũng 2018) đã đặt ra giới hạn chặt chẽ đối với người làm việc trong nhà nước. Mặc dù có sự phân định giữa công chức và viên chức, nhưng ranh giới về quyền tham gia kinh tế vẫn còn nhiều rào cản, khiến nhiều viên chức có năng lực – đặc biệt là các bác sĩ, giảng viên, kỹ sư – phải ngậm ngùi bỏ lỡ cơ hội để phát triển kinh tế.
Tuy nhiên, quy định mới có hiệu lực từ 1/7/2026 đã chính thức thay đổi cục diện này. Việc cho phép viên chức được:
1. Góp vốn: Tham gia đầu tư tài chính chính danh
2. Lập doanh nghiệp: Trực tiếp làm chủ mô hình kinh tế
3. Hành nghề cá nhân: Tự do cung cấp dịch vụ chuyên môn ngoài giờ
Đây không chỉ là sự thay đổi câu chữ trong văn bản luật, mà còn là sự thay đổi, cải tiến trong tư duy quản lý. Từ việc “cấm để quản”, chuyển thành “mở để phát huy”.
3 điểm sáng từ chính sách mới
Theo thông tin ghi nhận, quy định mới sẽ tác động trực tiếp đến đời sống của gần 2 triệu viên chức trên cả nước với 3 tác động tích cực rõ rệt như sau:
Thứ nhất, tận dụng chất xám chuyên gia
Viên chức thường là những người có trình độ chuyên môn cao (bác sĩ chuyên khoa, giảng viên đại học, nhà nghiên cứu). Việc cho phép họ lập doanh nghiệp hay hành nghề cá nhân (như mở phòng khám tư, trung tâm tư vấn, công ty công nghệ….) giúp xã hội tận dụng được tri thức của họ, tránh lãng phí nguồn lực.
Thứ hai, tăng thu nhập chính đáng
Thay vì phải làm thêm các công việc không tên hoặc lách luật, viên chức nay có thể đàng hoàng làm giàu bằng kiến thức của mình. Điều này gián tiếp giảm áp lực lên quỹ lương ngân sách và tạo động lực để họ gắn bó lâu dài với đơn vị sự nghiệp công lực.
Thứ ba, minh bạch hóa tài sản
Khi hoạt động kinh doanh hợp thức hóa, luồng tiền và tài sản của viên chức sẽ minh bạch, dễ quản lý hơn so với việc hoạt động ngầm. Đây là một nghịch lý thú vị: Cho phép kinh doanh để quản lý tham nhũng hiệu quả hơn.
Hành lang pháp lý: Tự do trong khuôn khổ
Mặc dù cánh cửa đã mở, nhưng không đồng nghĩa với việc “muốn làm gì thì làm”. Dựa trên tinh thần của Quy định mới từ ngày 1/7/2026, viên chức khi tham gia thương trường vẫn phải tuân thủ các nguyên tắc cốt lõi:
- Không xung đột lợi ích: Viên chức không được lập doanh nghiệp trong lĩnh vực mà mình có trách nhiệm quản lý trực tiếp hoặc có khả năng chi phối tại đơn vị công tác (tránh tình trạng sân sau).
- Sự đồng thuận của người đứng đầu: trong một số lĩnh vực đặc thù, viên chức có thể cần sự chấp thuận hoặc báo cáo giải trình với thủ trưởng đơn vị sự nghiệp.
Lời kết
Quy định có hiệu lực từ ngày 1/7/2026 là một tín hiệu tốt, một “cú hích” pháp lý cần thiết trong bối cảnh tự chủ đơn bị sự nghiệp công đang diễn ra một cách mạnh mẽ. Điều này đem tới cho viên chức “chìa khóa” để mở ra cánh cửa thịnh vượng cho bản thân, đồng thời cũng góp nhiều hơn cho xã hội thay vì nơm nớp lo sợ vi phạm các quy định cấm kỵ trước đó.
Thách thức đặt ra trong thời gian sắp tới là các đơn vị quản lý cần sớm ban hành các văn bản hướng dẫn chi tiết để 1/7/2026 thực sự trở thành ngày hội “khởi nghiệp” của đội ngũ cán bộ viên chức nhà nước .
Liên hệ ngay để được Luật sư, Chuyên viên pháp lý hỗ trợ kịp thời:
- CÔNG TY LUẬT TNHH SAO VIỆT -
"Sự bảo hộ hoàn hảo trong mọi quan hệ pháp luật"
Tổng đài tư vấn pháp luật: 1900 6243
Địa chỉ tư vấn trực tiếp: Số 525B Lạc Long Quân, P. Xuân La, Q. Tây Hồ, Hà Nội
Gửi thư tư vấn hoặc yêu cầu dịch vụ qua Email: congtyluatsaoviet@gmail.com
