Thủ tục đăng ký khai sinh và nhận cha con khi không đăng ký kết hôn

Tôi và bạn gái đã sống chung được 4 năm và chuẩn bị có con chung. Tuy nhiên chúng tôi dự định không đăng ký kết hôn. Tôi muốn hỏi nếu bố mẹ chưa đăng ký kết hôn thì khi làm thủ tục khai sinh cho con có thể để tôi đứng tên cha đẻ cho con không? Nếu có thì thủ tục cần những giấy tờ gì?  Tôi đã mất sổ hộ khẩu bản gốc và chi còn bản sao công chứng. 

Hình ảnh minh họa, nguồn: Internet.

Trả lời:

Chào bạn, cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đến Luật Sao Việt. Đối với trường hợp của bạn, chúng tôi tư vấn cho bạn như sau:    

Do hai bạn chưa đăng ký kết hôn nên nếu con sinh ra về nguyên tắc sẽ được đăng ký khai sinh theo diện trẻ em chưa xác định được cha. Khi đó, họ, dân tộc, quê quán, quốc tịch của con được xác định theo họ, dân tộc, quê quán, quốc tịch của mẹ; phần ghi về cha trong Sổ hộ tịch và Giấy khai sinh của trẻ để trống.

Nếu bạn muốn đứng tên cha đẻ trong Giấy khai sinh của con nhưng không muốn đăng ký kết hôn thì bạn có thể làm thủ tục kết hợp giải quyết việc đăng ký khai sinh và nhận cha, mẹ, con theo quy định tại Điều 15, Thông tư số 04/2020/TT-BTP:

“1. Khi đăng ký khai sinh cho trẻ em mà có người yêu cầu đăng ký nhận cha, mẹ, con thì Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú của cha hoặc mẹ kết hợp giải quyết thủ tục đăng ký khai sinh và thủ tục đăng ký nhận cha, mẹ, con.

Trường hợp đăng ký khai sinh kết hợp đăng ký nhận cha, mẹ, con mà một bên có yêu cầu là người nước ngoài, công dân Việt Nam định cư ở nước ngoài thì thẩm quyền thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện nơi cư trú của cha hoặc mẹ là công dân Việt Nam.”

Về thủ tục đăng ký khai sinh kết hợp đăng ký nhận cha, mẹ, con; bạn chuẩn bị một bộ hồ sơ bao gồm:

1. Tờ khai đăng ký khai sinh, Tờ khai đăng ký nhận cha, mẹ, con theo mẫu.

2. Bản chính Giấy chứng sinh; trường hợp không có Giấy chứng sinh thì nộp văn bản của người làm chứng xác nhận về việc sinh; nếu không có người làm chứng thì phải có giấy cam đoan về việc sinh;

3. Chứng cứ để chứng minh quan hệ cha, mẹ, con.

Theo quy định tại Điều 14 Thông tư số 04/2020/TT-BTP quy định về chứng cứ chứng minh quan hệ cha, mẹ, con bao gồm các giấy tờ sau đây::

- Văn bản của cơ quan y tế, cơ quan giám định hoặc cơ quan, tổ chức khác có thẩm quyền ở trong nước hoặc nước ngoài xác nhận quan hệ cha con, quan hệ mẹ con.

- Trường hợp không có chứng cứ chứng minh quan hệ cha, mẹ, con theo quy định tại khoản 1 Điều này thì các bên nhận cha, mẹ, con lập văn bản cam đoan về mối quan hệ cha, mẹ, con theo quy định tại Điều 5 Thông tư này, có ít nhất hai người làm chứng về mối quan hệ cha, mẹ, con.

Trường hợp của bạn sẽ nộp hồ sơ tại UBND cấp xã. Nếu hồ sơ hợp lệ, đầu đủ thì công chức tư pháp - hộ tịch báo cáo Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã. Trường hợp Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã đồng ý giải quyết thì công chức tư pháp - hộ tịch ghi nội dung nhận cha, mẹ, con vào Sổ đăng ký nhận cha, mẹ, con; ghi nội dung khai sinh vào Sổ đăng ký khai sinh, cập nhật thông tin khai sinh theo hướng dẫn để lấy Số định danh cá nhân, hướng dẫn người yêu cầu đăng ký hộ tịch kiểm tra nội dung giấy tờ hộ tịch và Sổ hộ tịch, cùng người đi đăng ký khai sinh và nhận cha, mẹ, con ký tên vào Sổ. Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã cấp Giấy khai sinh và Trích lục nhận cha, mẹ, con cho người yêu cầu.

Ngoài các giấy tờ phải nộp trong hồ sơ nêu trên thì người yêu cầu phải xuất trình các giấy tờ theo quy định tại khoản 1, Điều 2 Nghị định số 123/2015/NĐ-CP:

“1. Người yêu cầu đăng ký hộ tịch, cấp bản sao trích lục hộ tịch xuất trình bản chính một trong các giấy tờ là hộ chiếu, chứng minh nhân dân, thẻ căn cước công dân hoặc giấy tờ khác có dán ảnh và thông tin cá nhân do cơ quan có thẩm quyền cấp, còn giá trị sử dụng (sau đây gọi là giấy tờ tùy thân) để chứng minh về nhân thân.

Trong giai đoạn chuyển tiếp, người yêu cầu đăng ký hộ tịch phải xuất trình giấy tờ chứng minh nơi cư trú.”

Như vậy, bạn vẫn phải xuất trình sổ hộ khẩu để chứng minh thẩm quyền đăng ký khai sinh, nhận cha/mẹ/con trong giai đoạn chuyển tiếp. Bạn có thể sử dụng bản sao chứng thực từ bản chính để thay cho bản chính khi được cơ quan chức năng yêu cầu. Hiện nay thông tin về cư trú của dân cư đã được cập nhật trên cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư vì vậy khi làm các thủ tục hành chính, công dân có thể sử dụng mã số định danh cá nhân để xác định thông tin và không cần xuất trình sổ hộ khẩu gốc.

Thời hạn giải quyết thủ tục: 3 ngày làm việc, trường hợp phải xác minh thì không quá 8 ngày làm việc

Lệ phí giải quyết: Miễn phí đối với trường hợp đăng ký khai sinh đúng hạn, người thuộc gia đình có công với cách mạng, hộ nghèo, người khuyết tật. Các trường hợp khác theo quy định thu lệ phí được Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quy định.