Chỉ thị 34/CT-TTg: “Cú đấm thép” vào trục lợi nhà ở xã hội – kiên quyết thu hồi nếu bán sai đối tượng
Trước tình trạng “loạn” cò mồi, tranh suất và những dấu hiệu trục lợi trong chính sách nhà ở xã hội tại các khu đô thị lớn, Thủ tướng Chính phủ vừa ban hành Chỉ thị 34/CR-Ttg với những biện pháp mạnh mẽ, trong đó đáng chú ý nhất là yêu cầu “thu hồi nhà ở xã hội nếu bán sai đối tượng”. Đây được xem là động thái quyết liệt nhằm trả lại sự công bằng cho giấc mơ an cư lạc nghiệp của người thu nhập thấp.
Ảnh minh họa. Nguồn: Internet
1. Bối cảnh: Khi giấc mơ an cư bị “cò” vày ráp
Thời gian qua, dù chính sách phát triển nhà ở xã hội đã có nhiều cởi mở theo Luật Nhà ở 2023, nhưng trên thực tế triển khai tại các địa phương như Hà Nội. Đà Nẵng, TP.HCM vẫn còn nhiều “mảnh sạn”. Hình ảnh người dân xếp hàng thâu đêm suốt sáng chỉ để nộp hồ sơ, hay sự xuát hiện của các xuất ngoại giao, tình trạng môi giới trái phép xuát hiện với hứa hẹn “bao chắc, bao đậu” với chi phí mới giới chênh lệch hàng trăm triệu đồng gây ra bức xúc lớn trong dư luận.
Những bất cập này không chỉ làm méo mó chính sách nhân văn của Nhà nước trở nên méo mó, mà còn khiến cho cơ hội tiếp cận nhà ở xã hội của những người thực sự có nhu cầu (người thu nhập thấp, gia đình chính sách, công nhân….) trở nên xa vời. Trước sự bất cập trên, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị 34/CT-TTg năm 2025 về việc chấn chỉnh, tăng cường minh bạch, phòng ngừa tiêu cực bất cập trong việc cho thuê, mua bán nhà ở xã hội.
2. Điểm nhấn pháp lý: Thu hồi ngay nếu phát hiện sai phạm
Nội dung quan trọng và có tính răn đe nhất của Chỉ thị 34/CT-TTg là yêu cầu xử lý hậu kiểm một cách nghiêm ngặt.
Theo đó, Thủ tướng yêu cầu các cơ quan chức năng phải kiên quyết thu hồi nhà ở xã hội đối với các trường hợp đã bán, cho thuê hoặc mua nhưng sau đó phát hiện bán sai đối tượng hoặc người mua không đáp ứng đủ điều kiện theo quy định của pháp luật. Điều này đồng nghĩa với việc, ngay cả khi hợp đồng đã được ký kết hay thậm chí là khi người mua đã nhận được nhà, nếu trong quá trình thanh tra, kiểm tra phát hiện ra bất cứ sự gian dối nào trong hồ sơ (về thu nhập, tình trạng nhà ở…) hoặc có sự bắt tay nhằm trục lợi, suất mua đó sẽ bị vô hiệu hóa và tiến hành thu hồi.
Đây được coi là một trong những thông điệp mạnh mẽ gửi đến cả chủ đầu tư và những cá nhân có ý định trục lợi chính sách: “Không có vùng cấm và không có sự đã rồi trong sai phạm về nhà ở xã hội”.
3. Minh bạch hóa: “Vắc-xin” phòng ngừa tiêu cực
Để ngăn chặn tiêu cực ngay từ “trứng nước”, Chỉ thị 34/CT-TTg đặt ra các hàng rào kỹ thuật về công khai thông tin:
- Công khai toàn diện: Sau khi khởi công, chủ đầu tư phải công khai đầy đủ thông tin dự án (tên, địa điểm, quy mô, giá bán tạm tính, thời gian nhận hồ sơ….) tại dự án và trên các trang thông tin điện tử của Sở xây dựng, UBND cấp xã.
- Danh sách ngươi mua: Danh sách dự kiến và danh sách chính thức các đối tượng được mua, thuê mua nhà ở xã hội phải được công bố công khai. Điều này cho phếp cộng đồng và xã hội cùng tham gia giám sát, phát hiện những trường hợp “người giàu đi xe sang” nhưng lại “vô tình” có mặt trong danh sách mua nhà ở xã hội.
4. Siết chặt quy trình xét duyệt và trách nhiệm địa phương
Chỉ thị cũng yêu cầu UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương phải chịu trách nhiệm toàn diện cho vấn đề này. Các biện pháp cụ thể bao gồm:
- Xác minh chéo: Tổ chức kiểm tra, xác minh đúng đối tượng đủ diều kiện theo quy định tại tại Điều 76 Luật Nhà ở 2023 (gồm 12 đối tượng ưu tiên).
- Chặn việc “chạy suất”: Có cơ chế cụ thể để hạn chế tình trạng người nộp hồ sơ tại nhiều dự án cùng lúc để “săn” cơ hội, gây nhiễu loạn thị trường.
- Xử lý cò mồi: Chỉ đạo các ban ngành phối hợp xử lý nghiêm các hành vi môi giới trái phép, lừa đảo, “hồ sơ bao đậu bao trúng”, thu phí dịch vụ sai quy định.
5. Góc nhìn pháp lý và kiến nghị
Dưới góc độ pháp lý, Chỉ thị 34/CT-TTg là văn bản được ban hành kịp thời, bổ trợ đắc lực cho quá trình thực thi Luật Nhà ở Xã hội 2023. Việc quy định “thu hồi” là hoàn toàn phù hợp với nguyên tắc pháp luật dân sự và nhà ở khi giao dịch được xác lập trên sự giả tạo hoặc vi phạm điều cấm của pháp luật.
Tuy nhiên, để Chỉ thị được đi vào thực tiễn đời sống, cần sớm có hướng dẫn chi tiết về quá trình thu hồi:
- Cơ chế hoàn trả tiền cho người bị thu hồi sẽ như thế nào?
- Việc xử lý trách nhiệm của cán bộ thẩm định hồ sơ sai sót ra sao?
- Bảo vệ quyền lợi của bên thứ ba ngay tình (nếu có) trong các giao dịch liên quan?
Kết luận:
Chỉ thị 34/CT-TTg không chỉ đơn thuần là một văn bản hành chính mà còn là một “tấm khiên” bảo về quyền lợi hợp pháp, chính đáng của người thu nhập thấp và người dân lao động. Với việc kiên quyết thu hồi nhà bán sai đối tượng, Chính phủ đang nỗ lực đưa nhà ở xã hội về đúng với giá trị thực: Nhà ở cho người cần, không phải món hàng cho kẻ trục lợi.
Nguồn tham khảo: https://thuvienphapluat.vn/chinh-sach-phap-luat-moi/vn/ho-tro-phap-luat/bat-dong-san/100551/chi-thi-34-ct-ttg-thu-tuong-yeu-cau-thu-hoi-nha-o-xa-hoi-neu-ban-sai-doi-tuong
Liên hệ ngay để được Luật sư, Chuyên viên pháp lý hỗ trợ kịp thời:
- CÔNG TY LUẬT TNHH SAO VIỆT -
"Sự bảo hộ hoàn hảo trong mọi quan hệ pháp luật"
Tổng đài tư vấn pháp luật: 1900 6243
Địa chỉ tư vấn trực tiếp: Số 525B Lạc Long Quân, P. Xuân La, Q. Tây Hồ, Hà Nội
Gửi thư tư vấn hoặc yêu cầu dịch vụ qua Email: congtyluatsaoviet@gmail.com
