Một vụ việc vừa xảy ra tại Quận Bình Thạnh-Tp Hồ Chí Minh đã gây ra tâm lý hoang mang cho dư luận và nhận được nhiều sự quan tâm về vấn đề này. Những vụ án cướp tiệm vàng trước đây đã từng xảy ra rất nhiều cùng với những thủ đoạn khác nhau, với sự liều lĩnh của mình ở vụ việc này đối tượng đã dùng dao khống chế bé trai 7 tuổi là con trai của chủ tiệm vàng với mục đích chiếm đoạt tài sản. Ngày 7-12, Cơ quan cảnh sát điều tra Công an quận Bình Thạnh (TP.HCM) bắt Đỗ Phước Sang (33 tuổi, ngụ quận Bình Thạnh) để điều tra về hành vi dùng dao khống chế bé trai cướp tài sản.
Nguồn ảnh: Internet
Theo thông tin ban đầu, khoảng 20h30 ngày 4-12, Sang lái xe máy đến gửi xe tại một chung cư trên đường Nguyễn Xí, quận Bình Thạnh. Sau đó, Sang đi bộ đến một tiệm vàng trên đường Nguyễn Xí, phường 13, quận Bình Thạnh với ý định cướp.
Khi Sang đến tiệm vàng thì thấy bé trai tên Kh. (7 tuổi, con chủ tiệm vàng) đang đứng ở cửa. Khoa rút dao mang theo, kề dao vào cổ bé trai rồi đẩy vào tiệm vàng định uy hiếp cướp tài sản.
Mục đích của đối tượng trong trường hợp này đã thể hiện rõ ràng đó là cướp tài sản, tuy nhiên để xác định được một cách chính xác thì cần làm rõ những hành vi mà đối tượng thực hiện đã xâm phạm tới những quan hệ xã hội nào được pháp luật bảo vệ. Chủ thể bị tác động ở đây là gia đình chủ tiệm vàng và cụ thể hơn là 2 bố con chủ tiệm vàng trong đó bé trai mới 7 tuổi.
Hành vi của đối tượng
Đối tượng thực hiện hành vi nhằm tác động trực tiếp đến ông chủ tiệm vàng, khống chế bé trai là con của chủ tiệm vàng nhằm đưa người chủ tiệm vàng này vào trạng thái buộc phải giao tài sản cho đối tượng, không còn sự lựa chọn khác để phản kháng. Có thể có ý kiến cho rằng ở đây chủ tiệm vàng có thể không giao nộp tài sản, nhưng trong trường hợp này giữa tính mạng của con trai mình và số tài sản mà đối tượng muốn chiếm đoạt thì chắc chắn sẽ không có trường hợp chủ tiệm vàng chọn giữ vàng thay vì giữ tính mạng của con trai mình.
Với hành vi và mục đích như vậy thì đã thỏa mãn yếu tố khách quan của tội cướp tài sản, quy định tại Điều 168 Bộ luật hình sự 2015:
- Người nào dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực ngay tức khắc hoặc có hành vi khác làm cho người bị tấn công lâm vào tình trạng không thể chống cự được nhằm chiếm đoạt tài sản, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm.
Bên cạnh đó cũng cần làm rõ hành vi đe dọa giết người của đối tượng Sang. Theo như quy định của pháp luật hình sự hành vi đe dọa giết người có thể cấu thành tội đe dọa giết người theo quy định của bộ luật hình sự năm 2015 (bộ luật hình sự sửa đổi, bổ sung năm 2017). Hành vi đe dọa phải gây ra cho người bị đe dọa tâm lý lo sợ một cách có căn cứ là hành vi giết người sẽ xảy ra. Hành vi đe dọa giết người chỉ cấu thành tội phạm khi hành vi đó đã làm cho người bị đe dọa thực sự lo sợ một cách có căn cứ rằng việc đe dọa này sẽ được thực hiện.
Trong trường hợp này, đối tượng Sang thực hiện hành vi kề dao vào cổ của bé trai 7 tuổi, hành vi này có thể coi là hành vi đe dọa tước đoạt tính mạng cháu bé khiến cho cha cháu bé là chủ tiệm vàng lo sợ hành vi đó có thể sẽ xảy ra nên đã hành động chống trả một cách liều lĩnh là lao vào cầm lấy con dao của đối tượng. Ngoài ra theo như thông tin từ video phỏng vấn bị hại là chủ tiệm vàng, người chủ tiệm vàng có cho biết về tâm lý lo sợ đối tượng sẽ thực hiện hành vi tước đoạt mạng sống con trai mình.
Với tình tiết là cháu bé là người dưới 16 tuổi nếu có đủ căn cứ chứng minh và xác định đối tượng vi phạm pháp luật hình sự về tội đe dọa giết người quy định tại Điều 133 Bộ luật hình sự 2015 thì khung hình phạt áp dụng với đối tượng sẽ thuộc khoản 2 điều này.
Điều 133. Tội đe dọa giết người theo Bộ luật hình sự 2015
1. Người nào đe dọa giết người, nếu có căn cứ làm cho người bị đe dọa lo sợ rằng việc đe dọa này sẽ được thực hiện, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:
a) Đối với 02 người trở lên;
b) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;
c) Đối với người đang thi hành công vụ hoặc vì lý do công vụ của nạn nhân;
d) Đối với người dưới 16 tuổi;
đ) Để che giấu hoặc trốn tránh việc bị xử lý về một tội phạm khác.
Như vậy, về tội danh và hình phạt trong vụ việc này, đối tượng Sang với những hành vi liều lĩnh, nguy hiểm của mình sẽ bị truy cứu về tội cướp tài sản quy định tại Điều 168 Bộ luật hình sự 2015 với khung hình phạt từ 03 đến 10 năm tù, bên cạnh đó nếu cơ quan điều tra mở rộng vụ án xác định có đủ căn cứ và hành vi của đối tượng thỏa mãn các yếu tố cấu thành tội đe dọa giết người thì đối tượng Sang sẽ bị truy cứu thêm về tội danh đó với khung hình phạt tại Khoản 2 là từ 02 đến 07 năm tù.
Các vấn đề về chủ thể thực hiện hành vi phạm tội
Để xác định xem một người có bị truy cứu trách nhiệm hình sự về hành vi phạm tội của mình không thì chúng ta không thể bỏ qua yếu tố liên quan đến chủ thể thực hiện hành vi.
Trong trường hợp này đối tượng là người đã đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự, có đầy đủ năng lực hành vi và năng lực pháp luật. Có thông tin cho rằng sau khi bắt giữ được đối tượng, qua quá trình test nhanh đã xác định đối tượng dương tính với chất ma túy, tuy nhiên trong trường hợp này đối tượng thực hiện hành vi sau khi sử dụng chất kích thích nhưng trong trạng thái tinh thần hoàn toàn tỉnh táo, đối tượng có đầy đủ nhận thức về hành vi của mình nên không thể xét đến trường hợp mất khả năng làm chủ hành vi ở trường hợp này được.
Theo luật hình sự Việt Nam, người có hành vi có tính gây thiệt hại cho xã hội trong tình trạng mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi do dùng rượu, bia hoặc chất kích thích mạnh khác vẫn bị coi là người có năng lực trách nhiệm hình sự và phải chịu trách nhiệm hình sự, quy định tại Điều 13 Bộ luật hình sự 2015.
Vấn đề cách xử lý tình huống, lời khuyên của luật sư
Khi bị đối tượng khống chế con trai yêu cầu giao nộp tài sản, chủ tiệm vàng rơi vào trạng thái lo sợ và đã có hành vi lao tới giằng lấy con dao trên tay đối tượng. Tuy nhiên trong trường hợp này chủ tiệm vàng đã có phần may mắn khi thực hiện hành vi liều lĩnh của mình.
Trong khi đối tượng đã có hung khí nguy hiểm và trường hợp này con dao đang kề trên cổ bé trai, chủ tiệm vàng lao tới giằng co với hung thủ nếu trường hợp xấu xảy ra, con dao rất có thể trong quá trình giằng co đó sẽ đe dọa trực tiếp đến tính mạng cho cháu bé và thậm chí là cả tính mạng của chủ tiệm vàng. Cách hành xử đó của chủ tiệm vàng quá liều lĩnh và không phải là giải pháp tối ưu trong trường hợp này.
Nếu có trường hợp tương tự xảy ra trên thực tế thì chúng tôi khuyên mọi người nên giữ bình tĩnh trong trường hợp này, để đảm bảo sự an toàn về tính mạng của mình cũng như người thân đang bị uy hiếp của mình, ở đây chủ tiệm vàng thay vì liều lĩnh lao tới thì có thể truy hô người dân xung quanh để mọi người đến giúp đỡ hoặc những người xung quanh sẽ liên lạc với cơ quan chức năng đến hộ trợ vây bắt đối tượng.
Trên đây là tư vấn của Luật Sao Việt đối với câu hỏi của bạn. Nếu trong quá trình thực hiện các thủ tục nếu gặp phải các vấn đề cần được giải đáp, bạn vui lòng liên hệ:
Liên hệ sử dụng dịch vụ tư vấn pháp luật:
- CÔNG TY LUẬT TNHH SAO VIỆT -
"Sự bảo hộ hoàn hảo trong mọi quan hệ pháp luật"
TỔNG ĐÀI TƯ VẤN PHÁP LUẬT: 1900 6243
Địa chỉ tư vấn trực tiếp: Số 525B Lạc Long Quân, P. Xuân La, Q. Tây Hồ, Hà Nội
Gửi thư tư vấn hoặc yêu cầu dịch vụ qua Email: congtyluatsaoviet@gmail.com