Ngày 1/9/2025, Chính phủ ban hành Nghị định số 243/2025/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP), trong đó quy định cụ thể các dự án được áp dụng hình thức lựa chọn nhà đầu tư trong trường hợp đặc biệt. Luật Sao Việt sẽ giúp bạn đọc phân tích các điểm mới của Nghị định này thông qua bài viết dưới đây.
Ảnh minh họa (nguồn internet)
1. Đối tượng và mức hưởng ưu đãi trong lựa chọn nhà đầu tư đối với dự án PPP từ 11/9/2025
Theo khoản 1 Điều 30 Nghị định 243/2025/NĐ-CP, đối tượng được hưởng ưu đãi và mức ưu đãi:
(1) Nhà đầu tư có hồ sơ đề xuất dự án được chấp thuận, nhà đầu tư là doanh nghiệp khoa học và công nghệ, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo; trung tâm đổi mới sáng tạo, tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo theo quy định của pháp luật về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; cơ sở ươm tạo công nghệ cao, ươm tạo doanh nghiệp công nghệ cao, doanh nghiệp công nghệ cao, doanh nghiệp thành lập mới từ dự án đầu tư sản xuất sản phẩm công nghệ cao theo quy định của pháp luật về công nghệ cao được hưởng mức ưu đãi 5% khi đánh giá hồ sơ dự thầu;
(2) Nhà đầu tư có cam kết sử dụng nhà thầu trong nước tham gia thực hiện dự án với giá trị công việc chiếm tỷ lệ từ 25% tổng mức đầu tư của dự án trở lên được hưởng mức ưu đãi 3% khi đánh giá hồ sơ dự thầu;
(3) Nhà đầu tư tham gia đấu thầu quốc tế có cam kết sử dụng hàng hóa, vật tư, vật liệu, thiết bị trong nước để thực hiện dự án với giá trị chiếm tỷ lệ từ 25% tổng mức đầu tư của dự án trở lên được hưởng mức ưu đãi 2% khi đánh giá hồ sơ dự thầu;
(4) Nhà đầu tư nước ngoài có cam kết chuyển giao công nghệ cho nhà đầu tư, đối tác trong nước khi tham gia lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án PPP khoa học, công nghệ, được hưởng mức ưu đãi 2% khi đánh giá hồ sơ dự thầu.
Có thể nhận thấy rằng cơ chế ưu đãi trong Nghị định 243/2025/NĐ-CP được thiết kế theo một cấu trúc phân tầng khá rõ ràng và hợp lý, vừa phản ánh đúng định hướng chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, vừa đảm bảo tính công bằng giữa các nhóm đối tượng tham gia. Trong đó, mức ưu đãi cao nhất (5%) được dành cho doanh nghiệp khoa học và công nghệ, doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, doanh nghiệp công nghệ cao cũng như các trung tâm, cơ sở ươm tạo công nghệ. Điều này cho thấy Nhà nước đặt trọng tâm vào việc khuyến khích hoạt động nghiên cứu, ứng dụng và thương mại hóa các kết quả khoa học – công nghệ, coi đổi mới sáng tạo là nền tảng cho sự phát triển bền vững trong dài hạn.
Tiếp theo, mức ưu đãi 3% dành cho nhà đầu tư có cam kết sử dụng nhà thầu trong nước từ 25% tổng mức đầu tư trở lên phản ánh rõ ràng mục tiêu tăng cường sự tham gia của doanh nghiệp nội địa trong các dự án lớn, qua đó góp phần tạo công ăn việc làm, nâng cao tay nghề cho lực lượng lao động trong nước, đồng thời giúp hệ sinh thái nhà thầu Việt Nam từng bước trưởng thành và đủ sức cạnh tranh trong môi trường hội nhập.
Bên cạnh đó, mức ưu đãi 2% áp dụng cho các nhà đầu tư cam kết sử dụng hàng hóa, thiết bị, vật tư sản xuất trong nước là một biện pháp thúc đẩy nội địa hóa, gia tăng giá trị gia tăng trong nước, giảm dần sự phụ thuộc vào nhập khẩu và tạo động lực cho ngành công nghiệp phụ trợ phát triển. Đây là bước đi phù hợp để bảo vệ và phát triển sản xuất trong nước, đồng thời đảm bảo sự chủ động trong nguồn cung nguyên vật liệu và thiết bị.
Cuối cùng, mức ưu đãi 2% cho nhà đầu tư nước ngoài có cam kết chuyển giao công nghệ cho phía Việt Nam khi triển khai dự án PPP trong lĩnh vực khoa học và công nghệ mang ý nghĩa chiến lược. Quy định này vừa mở ra cơ hội tiếp nhận tri thức, quy trình và công nghệ tiên tiến từ các quốc gia phát triển, vừa góp phần nâng cao năng lực nghiên cứu, ứng dụng và đổi mới công nghệ trong nước. Qua đó, không chỉ giúp Việt Nam bắt kịp xu thế phát triển của thế giới mà còn tạo nền tảng vững chắc cho việc xây dựng lực lượng doanh nghiệp công nghệ cao mang tầm quốc tế.
Tổng thể, các mức ưu đãi này đã được sắp xếp theo một trục ưu tiên hợp lý: từ thúc đẩy đổi mới sáng tạo – khuyến khích sử dụng nguồn lực trong nước – đến tăng cường nội địa hóa và chuyển giao công nghệ quốc tế. Cách tiếp cận đó không chỉ tạo động lực cho doanh nghiệp mà còn góp phần định hình một môi trường đầu tư minh bạch, bền vững, phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn mới.
2. Nguyên tắc ưu đãi trong lựa chọn nhà đầu tư đối với dự án PPP từ 11/9/2025
Khoản 2 Điều 30 Nghị định 243/2025/NĐ-CP quy định ưu đãi trong lựa chọn nhà đầu tư đối với dự án PPP phải đảm bảo nguyên tắc sau:
- Nhà đầu tư tham dự thầu thuộc đối tượng được hưởng nhiều hơn một loại ưu đãi thì khi tính ưu đãi chỉ được hưởng mức cao nhất theo quy định của hồ sơ mời thầu;
- Trường hợp sau khi tính ưu đãi, nếu các hồ sơ dự thầu xếp hạng ngang nhau thì ưu tiên cho nhà đầu tư có đề xuất dự án được chấp thuận;
- Trường hợp nhà đầu tư thuộc đối tượng ưu đãi quy định tại các điểm (2), (3) và (4) được lựa chọn ký kết hợp đồng nhưng không thực hiện theo đúng cam kết trong hồ sơ dự thầu và hợp đồng dự án PPP thì sẽ bị xử phạt theo quy định tại hợp đồng dự án PPP. Trong trường hợp này, hợp đồng dự án PPP phải quy định điều khoản xử phạt cụ thể tương ứng với mức ưu đãi nhà đầu tư được hưởng khi đánh giá hồ sơ dự thầu.
Nguyên tắc ưu đãi trong lựa chọn nhà đầu tư được thiết kế chặt chẽ nhằm đảm bảo công bằng và hiệu quả. Thứ nhất, nhà đầu tư thuộc nhiều diện ưu đãi chỉ được áp dụng mức cao nhất, tránh cộng dồn gây mất cân bằng cạnh tranh. Thứ hai, khi hồ sơ dự thầu ngang nhau thì ưu tiên cho nhà đầu tư có đề xuất dự án được chấp thuận, qua đó khuyến khích sự chủ động và sáng tạo. Thứ ba, nhà đầu tư được ưu đãi theo cam kết (sử dụng thầu nội, hàng hóa trong nước, chuyển giao công nghệ) nhưng không thực hiện đúng sẽ bị xử phạt theo hợp đồng, bảo đảm ưu đãi đi đôi với trách nhiệm. Như vậy, nguyên tắc ưu đãi vừa khuyến khích, vừa ràng buộc, tạo môi trường đấu thầu minh bạch và bền vững.
3. Quy trình lựa chọn nhà đầu tư đối với dự án PPP
- Việc lựa chọn nhà đầu tư được thực hiện theo quy trình sau đây:
+ Lựa chọn danh sách ngắn (nếu áp dụng);
+ Chuẩn bị lựa chọn nhà đầu tư;
+ Tổ chức lựa chọn nhà đầu tư;
+ Đánh giá hồ sơ dự thầu;
+ Trình, thẩm định, phê duyệt và công khai kết quả lựa chọn nhà đầu tư;
+ Đàm phán, hoàn thiện, ký kết hợp đồng dự án PPP, công khai thông tin hợp đồng.
- Căn cứ điều kiện thực hiện cụ thể của từng dự án, cơ quan có thẩm quyền tổ chức thực hiện đồng thời một số nội dung sau đây:
+ Lựa chọn danh sách ngắn trong quá trình lập báo cáo nghiên cứu khả thi căn cứ quyết định chủ trương đầu tư;
+ Tổ chức lập hồ sơ mời thầu trong quá trình chuẩn bị dự án quy định tại Chương II của Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư 2020 nhưng phải bảo đảm việc phê duyệt hồ sơ mời thầu căn cứ quyết định chủ trương đầu tư, quyết định phê duyệt dự án.
- Việc lựa chọn nhà đầu tư theo quy trình nêu trên trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia được thực hiện theo lộ trình do Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư quy định.
- Nhà đầu tư có hồ sơ đề xuất dự án được chấp thuận được ưu đãi khi đánh giá hồ sơ dự thầu.
- Nhà đầu tư cam kết sử dụng nhà thầu, hàng hóa, vật tư, vật liệu, thiết bị trong nước được ưu đãi khi đánh giá hồ sơ dự thầu.
Với các bước cơ bản: lựa chọn danh sách ngắn (nếu có), chuẩn bị và tổ chức lựa chọn nhà đầu tư, đánh giá hồ sơ dự thầu, trình – thẩm định – phê duyệt kết quả, công khai thông tin, và cuối cùng là đàm phán, ký kết hợp đồng PPP.
Nghị định cũng cho phép thực hiện đồng thời một số nội dung như lựa chọn danh sách ngắn ngay trong giai đoạn lập báo cáo nghiên cứu khả thi, hoặc lập hồ sơ mời thầu song song với quá trình chuẩn bị dự án, miễn là tuân thủ quyết định chủ trương đầu tư và phê duyệt dự án.
Đặc biệt, việc đấu thầu sẽ được triển khai trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia theo lộ trình của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, nhằm tăng tính minh bạch và hạn chế tiêu cực. Ngoài ra, nhà đầu tư có đề xuất dự án được chấp thuận hoặc cam kết sử dụng nhà thầu, hàng hóa, vật liệu trong nước sẽ được hưởng ưu đãi khi chấm thầu.
Quy trình mới này vừa chặt chẽ, minh bạch, vừa linh hoạt, tạo thuận lợi cho cả cơ quan quản lý và nhà đầu tư trong triển khai các dự án PPP.
Nếu còn bất kỳ vướng mắc nào liên quan, hãy liên hệ với Luật sư và Chuyên viên pháp lý của chúng tôi để được hỗ trợ kịp thời và hiệu quả.
Liên hệ ngay để được Luật sư, Chuyên viên pháp lý hỗ trợ kịp thời:
- CÔNG TY LUẬT TNHH SAO VIỆT -
"Sự bảo hộ hoàn hảo trong mọi quan hệ pháp luật"
Tổng đài tư vấn pháp luật: 1900 6243
Địa chỉ tư vấn trực tiếp: Số 525B Lạc Long Quân, P. Xuân La, Q. Tây Hồ, Hà Nội
Gửi thư tư vấn hoặc yêu cầu dịch vụ qua Email: congtyluatsaoviet@gmail.com
