Bị phạt tù thì phải làm thế nào để được hưởng án treo?

Được hưởng án treo là mong muốn của hầu hết những người vướng vào vòng lao lý nhưng không phải trường hợp nào người phạm tội cũng được hưởng án treo.

Căn cứ theo quy định tại Điều 65 Bộ luật Hình sự 2015 và Nghị quyết 01/2022/NQ-HĐTP ngày 15/04/2022 sửa đổi Nghị quyết 02/2018/NQ-HĐTP hướng dẫn về án treo, theo đó, người bị phạt tù được xem xét cho hưởng án treo nếu đáp ứng các điều kiện như sau:

Điều kiện 1. Bị xử phạt tù không quá 03 năm.

Điều kiện 2. Có nhân thân tốt.

Được coi là có nhân thân tốt nếu ngoài lần phạm tội này, người phạm tội luôn chấp hành đúng chính sách, pháp luật và thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ của công dân ở nơi cư trú, nơi làm việc.

Đối với người đã bị kết án nhưng thuộc trường hợp được coi là không có án tích, người bị kết án nhưng đã được xóa án tích, người đã bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị xử lý kỷ luật mà thời gian được coi là chưa bị xử phạt vi phạm hành chính, chưa bị xử lý kỷ luật tính đến ngày phạm tội lần này đã quá 06 tháng, nếu xét thấy tính chất, mức độ của tội phạm mới được thực hiện thuộc trường hợp ít nghiêm trọng hoặc người phạm tội là đồng phạm có vai trò không đáng kể trong vụ án và có đủ các điều kiện khác thì cũng có thể cho hưởng án treo.

Điều kiện 3. Có từ 02 tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự trở lên, trong đó có ít nhất 01 tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự quy định tại khoản 1 Điều 51 của Bộ luật Hình sự và không có tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự quy định tại khoản 1 Điều 52 của Bộ luật Hình sự.

Trường hợp có tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự thì số tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự phải nhiều hơn số tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự từ 02 tình tiết trở lên, trong đó có ít nhất 01 tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự quy định tại khoản 1 Điều 51 của Bộ luật Hình sự.

Điều kiện 4. Có nơi cư trú rõ ràng hoặc nơi làm việc ổn định để cơ quan, tổ chức có thẩm quyền giám sát, giáo dục.

Nơi cư trú rõ ràng là nơi tạm trú hoặc thường trú có địa chỉ được xác định cụ thể theo quy định của Luật Cư trú mà người được hưởng án treo về cư trú, sinh sống thường xuyên sau khi được hưởng án treo.

Nơi làm việc ổn định là nơi người phạm tội làm việc có thời hạn từ 01 năm trở lên theo hợp đồng lao động hoặc theo quyết định của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền.

Điều kiện 5. Xét thấy không cần phải bắt chấp hành hình phạt tù nếu người phạm tội có khả năng tự cải tạo và việc cho họ hưởng án treo không gây nguy hiểm cho xã hội; không ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội.

Đặc biệt không thuộc các trường hợp không được hưởng án treo. 

Khi xem xét, quyết định cho bị cáo hưởng án treo Tòa án phải xem xét thận trọng, chặt chẽ các điều kiện để bảo đảm việc cho hưởng án treo đúng quy định của pháp luật.

Như vậy, chỉ khi bản thân người phạm tội có đầy đủ các yếu tố nêu trên thì mới được Hội đồng xét xử cân nhắc, xem xét cho hưởng án treo. Trong một số trường hợp mặc dù hoàn cảnh gia đình người phạm tội khó khăn, éo le, hoặc gia đình có công với cách mạng, có thành tích tốt…hoặc người thân trong gia đình người phạm tội đã tự nguyện thay người phạm tội sửa chữa, bồi thường, khắc phục hậu quả hay bị hại có đơn xin giảm án…nhưng các yếu tố trên cũng chỉ được xem xét để giảm án chứ không phải là yếu tố mang tính quyết định người phạm tội có được hưởng án treo hay không.