Chào luật sư, tôi muốn hỏi về một việc như sau: Vào ngày 18.08.2021, tự dưng tài khoản facebook của tôi bị khóa kèm theo thông báo lý do vi phạm tiêu chuẩn cộng đồng. Tôi có tìm hiểu thì phát hiện từ 23h ngày 17.08.2021 nhiều tài khoản facebook khác cũng giống như tôi bị hệ thống của facebook quét và khóa tài khoản, mà nguyên nhân là liên quan đến việc tôi và nhiều người khác có “lỡ” đi xin link và cũng chia sẻ cho một số bạn bè qua messenger về cái clip “khiêu dâm” “mây mưa” của một cặp đôi học sinh lớp 5, lớp 6. Việc bị khóa tài khoản facebook thì cũng đành, nhưng mà tôi nghe nói là những tài khoản như tôi còn có thể bị liên quan đến pháp luật vì chia sẻ cái clip kia. Tôi rất lo lắng, mong luật sư có thể giải đáp trường hợp của tôi có phạm tội không? Có bị truy cứu trách nhiệm hình sự không?
Nguồn ảnh: Internet
Trả lời:
Chào bạn. Cám ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đến Công ty Luật TNHH Sao Việt. Về vấn đề này của bạn, chúng tôi sẽ tư vấn cho bạn như sau:
- Căn cứ pháp lý:
- Bộ luật dân sự năm 2015
- Bộ luật hình sự năm 2015
- Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật hình sự năm 2015
- Nghị định 72/2013/NĐ-CP
- Nghị định 15/2020/NĐ-CP.
- Nội dung tư vấn:
Dựa theo thông tin bạn cung cấp, hiện nay, bạn đang băn khoăn về việc xử lý đối với hành vi gửi, chia sẻ, phát tán đường link “nhạy cảm” trên facebook. Xem xét tình huống của bạn, xét thấy:
Trước hết, đường link mà bạn xin, rồi chia sẻ lại cho bạn bè qua hộp thư tin nhắn messenger nêu trên được xác định là đường link dẫn đến những video clip nhạy cảm, có tính chất riêng tư đối với người trong clip. Mà theo quy định tại Bộ luật dân sự năm 2015 thì “Cá nhân có quyền với hình ảnh của mình. Việc sử dụng hình ảnh của cá nhân phải được người đó đồng ý” (khoản 1 Điều 32), đồng thời “đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình là bất khả xâm phạm và được pháp luật bảo vệ. Việc thu thập, lưu giữ, sử dụng, công khai thông tin liên quan đến đời sống riêng tư, bí mật cá nhân phải được người đó đồng ý; việc thu thập, lưu giữ, sử dụng công khai thông tin liên quan đến bí mật gia đình phải được các thành viên gia đình đồng ý, trừ trường hợp luật có quy định khác” (khoản 1, 2 Điều 38).
Vì vậy, việc đăng tải các nội dung clip, hay link của clip chứa các hình ảnh nhạy cảm nêu trên khi chưa có sự đồng ý của những người trong clip đều là hành vi vi phạm pháp luật. Còn đối với việc “xin link”, “share link” (chia sẻ đường link) của clip, tuy không phải là người trực tiếp tung ra clip với mục đích xấu nhưng những người thực hiện hành vi này cũng đang góp phần “lan truyền” và “phát tán” nhưng hình ảnh, clip riêng tư của người khác, xâm phạm trực tiếp đến quyền được bảo vệ về hình ảnh và cuộc sống riêng tư, bí mật cá nhân”.
Ngoài ra, như thông tin sự việc mà bạn đã cung cấp thì đường link mà bạn và nhiều người khác chia sẽ là đường link dẫn đến video “khiêu dâm”, “mây mưa” (quan hệ tình dục) giữa một cặp học sinh lớp 5, lớp 6 – tức là của người chưa thành niên. Vậy nên việc đăng tải, chia sẻ hay phát tán các hình ảnh, video này lên facebook, hộp thoại messenger không chỉ xâm phạm đến quyền của chủ thể - người có mặt trong video mà còn gây ảnh hưởng đến thuần phong, mỹ tục, và đạo đức xã hội, mang tính chất truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy”. Mà theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 5 Nghị định 72/2013/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý, cung cấp sử dụng internet và thông tin trên mạng thì Nghiêm cấm việc lợi dụng việc cung cấp, sử dụng dịch vụ internet và thông tin trên mạng nhằm “tuyên truyền, kích động bạo lực, dâm ô, đồi trụy, tội ác, tệ nạn xã hội, mê tín dị đoan, phá hoại thuần phong, mỹ tục của dân tộc”.
Chính vì vậy, khi thực hiện hành vi đăng tải, hay chia sẻ “link” video nhạy cảm như trên, thì tùy vào từng mức độ nguy hiểm của hành vi cũng như hậu quả của hành vi mà người thực hiện hành vi này (trong đó có bạn) có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc bị xử phạt hành chính.
Trong đó, về trách nhiệm hình sự, hành vi này của bạn có dấu hiệu của tội Truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy theo quy định của Bộ luật hình sự hiện hành. Cụ thể, theo quy định tại Điều 326 Bộ luật hình sự năm 2015, được sửa đổi bởi Khoản 124 Điều 1 Luật sửa đổi Bộ luật hình sự năm 2017 có quy định về Tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy như sau:
“Điều 326. Tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy
1. Người nào làm ra, sao chép, lưu hành, vận chuyển, mua bán, tàng trữ nhằm phổ biến sách, báo, tranh, ảnh, phim, nhạc hoặc những vật phẩm khác có nội dung khiêu dâm, đồi trụy hoặc hành vi khác truyền bá vật phẩm đồi trụy thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
a) Dữ liệu được số hóa có dung lượng từ 01 gigabyte (GB) đến dưới 05 gigabyte (GB);
b) Ảnh có số lượng từ 100 ảnh đến dưới 200 ảnh;
c) Sách in, báo in hoặc vật phẩm khác có số lượng từ 50 đơn vị đến dưới 100 đơn vị;
d) Phổ biến cho từ 10 người đến 20 người;
đ) Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về một trong các hành vi quy định tại Điều này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm:
a) Có tổ chức;
b) Dữ liệu được số hóa có dung lượng từ 05 gigabyte (GB) đến dưới 10 gigabyte (GB);
c) Ảnh có số lượng từ 200 ảnh đến dưới 500 ảnh;
d) Sách in, báo in hoặc vật phẩm khác có số lượng từ 100 đơn vị đến dưới 200 đơn vị;
đ) Phổ biến cho từ 21 người đến 100 người;
e) Phổ biến cho người dưới 18 tuổi;
g) Sử dụng mạng internet, mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc phương tiện điện tử để phạm tội;
h) Tái phạm nguy hiểm
d) Phổ biến cho 101 người trở lên.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:
a) Dữ liệu được số hóa có dung lượng 10 gigabyte (GB) trở lên;
b) Ảnh có số lượng 500 ảnh trở lên;
c) Sách in, báo in hoặc vật phẩm khác có số lượng 200 đơn vị trở lên;
d) Phổ biến cho 101 người trở lên.”.
4. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.”
Căn cứ theo quy định tại Điều 326 Bộ luật hình sự năm 2015 sửa đổi, được trích dẫn ở trên, có thể thấy, trong trường hợp của bạn, với hành vi “xin link”, chia sẻ “link” clip nêu trên thì bạn chỉ có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy với mức phạt tù lên tới 15 năm khi đáp ứng các cấu thành của tội phạm này, trong đó có dấu hiệu hành vi thuộc một trong các trường hợp sau:
- Video, clip theo “link” mà bạn chia sẻ có dung lượng dữ liệu số hóa được xác định từ 01 gigabye (GB) đến dưới 05 gigabyte (GB).
- Bạn đã chia sẻ, hoặc phổ biến, phát tán “link” clip nêu trên cho từ 10 trở lên.
- Hoặc trường hợp bạn đã từng bị xử phạt hành chính về một trong các hành vi “làm ra, sao chép, lưu hành, vận chuyển, mua bán, tàng trữ nhằm phổ biến sách, báo, tranh, ảnh, phim, nhạc hoặc những vật phẩm khác có nội dung khiêu dâm, đồi trụy hoặc hành vi khác truyền bá vật phẩm đồi trụy”; hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm.
Trường hợp hành vi của bạn chưa đáp ứng các yếu tố cấu thành của tội Truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy như phân tích ở trên thì bạn sẽ không bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội danh này.
Ngoài ra, trong trường hợp xác định được việc bạn xin “link”, chia sẻ “link” cho người khác với mục đích làm nhục người khác, xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người có mặt trong “clip” mà không phải chỉ là sự “tò mò” đơn thuần thì bạn còn có thể bị xem xét về tội “Làm nhục người khác theo quy định tại Điều 155 Bộ luật hình sự năm 2015 với mức hình phạt lên đến 5 năm tù, theo đó:
“Điều 155. Tội làm nhục người khác
1. Người nào xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác, thì bị phạt cảnh cáo, phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm:
a) Phạm tội 02 lần trở lên;
b) Đối với 02 người trở lên;
c) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;
d) Đối với người đang thi hành công vụ;
đ) Đối với người dạy dỗ, nuôi dưỡng, chăm sóc, chữa bệnh cho mình;
e) Sử dụng mạng máy tính hoặc mạng viễn thông, phương tiện điện tử để phạm tội;
...”
Trường hợp không đủ căn cứ để truy cứu trách nhiệm hình sự đối với bạn về các tội danh được phân tích ở trên, thì với hành vi chia sẻ “link clip” nhạy cảm, bạn vẫn có thể bị xử phạt hành chính với mức phạt từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng theo điểm b khoản 1 Điều 101 và khoản 3 Điều 4 Nghị định 15/2020/NĐ-CP vì đã có hành vi “lợi dụng mạng xã hội dể cung cấp, chia sẻ thông tin cổ súy dâm ô, đồi trụy không phù hợp với thuần phong mỹ tục”.
Như vậy, trong trong tình huống của bạn, mặc dù không trực tiếp đăng tải, nhưng hành vi chia sẻ đường “link” clip nhạy cảm, có nội dung đồi trụy cho những người khác của bạn cũng đã xâm phạm đến quyền được bảo vệ về hình ảnh, bí mật riêng tư của người xuất hiện trong clip, và đã lan truyền các nội dung có tính chất “đồi trụy” trái với thuần phong mỹ thục, nên được xác định là hành vi vi phạm pháp luật, và tùy vào từng mức độ mà bạn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc bị xử phạt hành chính theo quy định.
