Chống đối cảnh sát giao thông làm nhiệm vụ bị xử lý thế nào?

Anh tôi điều khiển xe máy chạy trên đường Phạm Văn Đồng, tới đoạn ngã tư Trần Cung, anh tôi vượt đèn đỏ và bị hai cảnh sát giao thông đuổi theo, thấy vậy anh tôi lại cố vít ga nhưng vẫn bị giữ lại và lập biên bản xử phạt hành chính. Tại chốt làm việc của CSGT, do mất bình tĩnh lại có men rượu trong người nên anh tôi xé biên bản xử phạt, giấy niêm phong xe vi phạm và có kẹp cổ vật ngã một cảnh sát giao thông xuống đường khi anh này đang định niêm phong xe của anh tôi. Sau đó, anh tôi bị công an dẫn về trụ sở công an phường Cổ Nhuế 1 lấy lời khai. Xin hỏi trong trường hợp này anh tôi sẽ bị xử lý thế nào? Liệu có bị hình sự không?

Trả lời:

Chào bạn. Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đến Luật Sao Việt. Đối với thắc mắc của bạn, chúng tôi tư vấn như sau:

Về hành vi chống người thi hành công vụ: Theo khoản 2 Điều 3 Nghị định 208/2013/NĐ-CP, hành vi chống người thi hành công vụ là hành vi dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc không chấp hành hiệu lệnh, yêu cầu của người thi hành công vụ hoặc có hành vi khác nhằm cản trở người thi hành công vụ thực hiện nhiệm vụ được giao hoặc ép buộc người thi hành công vụ không thực hiện nhiệm vụ được giao.

Người thi hành công vụ là cán bộ, công chức, viên chức, sĩ quan, hạ sĩ quan, chiến sĩ lực lượng vũ trang nhân dân được cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân có thẩm quyền giao thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định của pháp luật và được pháp luật bảo vệ nhằm phục vụ lợi ích của Nhà nước, nhân dân và xã hội. (Theo khoản 1 Điều 3 Nghị định 208/2013/NĐ-CP)

Anh bạn có các hành vi: không chấp hành hiệu lệnh của CSGT, xé biên bản xử phạt hành chính, giấy niêm phong phương tiện vi phạm và sử dụng vũ lực để ngăn cản cảnh sát giao thông niêm phong phương tiện vi phạm được xem là hành vi chống người thi hành công vụ.

- Ở mức độ vi phạm hành chính, người thực hiện hành vi chống người thi hành công vụ có thể bị xử phạt theo quy định tại Điều 21 Nghị định 144/2021/NĐ-CP:

"Điều 21. Hành vi cản trở, chống lại việc thanh tra, kiểm tra, kiểm soát của người thi hành công vụ hoặc đưa hối lộ người thi hành công vụ

1. Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 4.000.000 đồng đối với hành vi môi giới, giúp sức cho cá nhân, tổ chức vi phạm trốn tránh việc thanh tra, kiểm tra, kiểm soát của người thi hành công vụ.

2. Phạt tiền từ 4.000.000 đồng đến 6.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:

a) Cản trở hoặc không chấp hành yêu cầu thanh tra, kiểm tra, kiểm soát hoặc nhiệm vụ khác của người thi hành công vụ theo quy định của pháp luật;

b) Có lời nói, hành động đe dọa, lăng mạ, xúc phạm danh dự, nhân phẩm người thi hành công vụ;

c) Tổ chức, xúi giục, giúp sức, lôi kéo hoặc kích động người khác không chấp hành yêu cầu thanh tra, kiểm tra, kiểm soát của người thi hành công vụ.

3. Phạt tiền từ 6.000.000 đồng đến 8.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:

a) Dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực chống người thi hành công vụ;

b) Gây thiệt hại về tài sản, phương tiện của cơ quan nhà nước, của người thi hành công vụ;

c) Đưa tiền, tài sản, lợi ích vật chất khác hoặc lợi ích phi vật chất hối lộ cho người thi hành công vụ.

4. Biện pháp khắc phục hậu quả:

Buộc xin lỗi công khai đối với hành vi quy định tại điểm b khoản 2 Điều này."

- Ở mức độ nghiêm trọng hơn có thể bị xử lý hình sự về tội chống người thi hành công vụ theo quy định tại khoản 1 Điều 330 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017 quy định:

“Điều 330. Tội chống người thi hành công vụ

1. Người nào dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc dùng thủ đoạn khác cản trở người thi hành công vụ thực hiện công vụ của họ hoặc ép buộc họ thực hiện hành vi trái pháp luật, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.”

Về hành vi dùng vũ lực là hành vi dùng sức mạnh vật chất tấn công có thể làm cho người thi hành công vụ bị thương, bị tổn hại đến sức khỏe hoặc chưa gây ra thương tích đáng kể (không có tỉ lệ thương tật qua giám định) nhằm mục đích cản trở người thi hành công vụ thực hiện nhiệm vụ của họ hoặc ép buộc họ thực hiện hành vi trái pháp luật, như: đấm, đá, dùng cây đánh, dùng đất, đá ném,...

Có thể thấy, cả hai quy định đều không đưa ra được hành vi diễn ra ở mức độ nào sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính và mức độ nào thì truy cứu trách nhiệm hình sự. Điểm khác biệt duy nhất để phân hoá có lẽ chỉ nằm ở mức độ nguy hiểm của hành vi, nhưng việc xác định mức độ của hành vi trên thực tế là vấn đề rất khó khăn. Do đây là tội phạm có cấu thành hình thức (không cần có hậu quả xảy ra), nên việc áp dụng xử phạt vi phạm hành chính hay truy cứu TNHS đối với người thực hiện hành vi chống người thi hành công vụ phụ thuộc rất nhiều vào quan điểm, nhận thức chủ quan của các cơ quan tiến hành tố tụng. Có trường hợp bị truy tố, xét xử mà không cần xem xét đến tính chất, mức độ lỗi vi phạm của họ đã đến mức xử lý hình sự chưa hay chỉ cần xử phạt hành chính. Nhưng cũng có nhiều trường hợp chỉ xử lý trách nhiệm hành chính dù mức độ vi phạm rất cao, gây nguy hiểm cho những người thực thi công vụ (thực tế ở nhiều địa phương lượng án xét xử của tòa án về tội phạm chống người thi hành công vụ cực kỳ ít).

Đối với trường hợp của anh bạn, người này đang trong trạng thái sử dụng chất kích thích (say rượu) nên đã có hành vi xé biên bản, niêm phong, kẹp cổ vật CSGT niêm phong xe.Theo thông tin bạn cung cấp, chúng tôi nhận thấy hành vi này của anh bạn mặc dù có sai phạm nhưng chưa đủ nghiêm trọng đến mức bị truy cứu TNHS cho nên khả năng cao sẽ chỉ bị xử phạt vi phạm hành chính. Tuy nhiên, nếu còn tiếp tục tái phạm và mức độ nguy hiểm của hành vi tăng lên thì khả năng bị truy cứu TNHS về hành vi chống người thi hành công vụ là hoàn toàn có thể.

Bạn có thể tham khảo thêm những phân tích của Luật Sao Việt đối với tội chống người thi hành công vụ tại link sau để hiểu rõ hơn về các dấu hiệu của tội danh này: 

https://www.saovietlaw.com/kien-thuc-luat-hinh-su/toi-chong-nguoi-thi-hanh-cong-vu/

Lưu ý: Trường hợp Anh bạn do sử dụng rượu bia dẫn tới tình trạng không tỉnh táo, mà không có chủ định chống đối cảnh sát giao thông thì vẫn sẽ bị xử lý hình sự nếu có dấu hiệu của tội chống người thi hành công vụ Căn cứ Điều 13 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017):

“Điều 13. Phạm tội do dùng rượu, bia hoặc chất kích thích mạnh khác

Người phạm tội trong tình trạng mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình do dùng rượu, bia hoặc chất kích thích mạnh khác, thì vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự”.