Có thể tố cáo doanh nghiệp về hành vi lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản không?

Do có mối quan hệ làm ăn với Công ty TNHH A có địa chỉ ở Từ Sơn, Bắc Ninh nên tôi đã đồng ý cho phía Công ty A vay số tiền gần 10 tỷ đồng. Số tiền tôi cho Công ty A vay là tôi đã thế chấp nhà đất của mình tại ngân hàng để vay số tiền trên. Hiện đến thời hạn trả nợ theo như Công ty đã hứa với tôi bằng giấy Biên nhận tiền nhưng Công ty A xin khất hết lần này qua lần khác vẫn không trả. Cách đây 1 tháng, tôi có làm hồ sơ khởi kiện Công ty A đến Tòa án, tuy nhiên công ty này đã đưa ra nội dung chúng tôi cùng hợp tác làm ăn để phủ nhận việc vay. Vậy tôi có thể tố cáo Công ty A về hành vi lạm dụng tín nhiệm tài sản không thưa Luật sư?

Trả lời:

Chào bạn. Cảm ơn bạn đã tin tưởng à gửi câu hỏi đến Luật Sao Việt. Đối với thắc mắc của bạn, chúng tôi tư vấn như sau:

"Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản" là một trong các tội danh thuộc nhóm tội phạm xâm phạm sở hữu, được quy định tại Điều 175 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi bởi khoản 35 Điều 1 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017:

“Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây chiếm đoạt tài sản của người khác trị giá từ 4.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 4.000.000 đồng nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản hoặc đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 168, 169, 170, 171, 172, 173, 174 và 290 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm hoặc tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:

- Vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng hình thức hợp đồng rồi dùng thủ đoạn gian dối hoặc bỏ trốn để chiếm đoạt tài sản đó hoặc đến thời hạn trả lại tài sản mặc dù có điều kiện, khả năng nhưng cố tình không trả;

- Vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng hình thức hợp đồng và đã sử dụng tài sản đó vào mục đích bất hợp pháp dẫn đến không có khả năng trả lại tài sản….”

Theo đó, chủ thể của tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản phải là người từ đủ 16 tuổi trở lên, có năng lực trách nhiệm hình sự. Do đó không thể xử lý pháp nhân thương mại (trường hợp này là Công ty Trách nhiệm hữu hạn A) về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản.

Như vậy, bạn không thể tố cáo Công ty TNHH A về tội danh trên mà bạn chỉ có thể tố giác đối với cá nhân người thực hiện hành vi vi phạm pháp luật. Ví dụ: Tố giác người vi phạm trong Công ty: Giám đốc, phó giám đốc,…có hành vi lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản. Trường hợp nếu người quản lý doanh nghiệp mà bị khởi tố, tạm giam thì cấp phó, những người được chỉ định trong điều lệ của công ty sẽ tiếp tục thay mặt người đứng đầu để quản lý điều hành doanh nghiệp, việc tố giác cá nhân về mặt pháp lý cơ bản sẽ không làm ảnh hưởng đến doanh nghiệp.

Sau khi tiếp nhận đơn tố cáo của bạn, Cơ quan điều tra sẽ xác minh, làm rõ trong số những người tố cáo các bị can thì ai là người bị hại, giao dịch được diễn ra khi nào, số tiền chuyển giao cho các bị can là bao nhiêu, chứng cứ nào để chứng minh có việc chuyển tiền, đồng thời làm rõ thủ đoạn chiếm đoạt tài sản ở đây là gì..., từ đó làm căn cứ xác định hành vi có đủ căn cứ để khởi tố hay không.

Ngoài ra, cơ quan điều tra cũng xác định trong số các giao dịch giữa các bên thì đâu là hợp pháp, không có yếu tố chiếm đoạt, giao dịch nào có yếu tố chiếm đoạt tài sản để xem xét xử lý hình sự.

Mặc dù theo quy định của Bộ Luật Tố tụng hình sự, trách nhiệm chứng minh tội phạm thuộc về Cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng, tuy nhiên, khi bạn thực hiện việc tố giác đến cơ quan Cảnh sát điều tra, bạn cần chuẩn bị bằng chứng thể hiện việc bạn tố giác là có cơ sở (ví dụ các tài liệu thể hiện thông tin việc cho vay, mục đích vay/cho vay, báo nhắc nợ nhưng dùng các cách thức không trả,…).

Trên đây là tư vấn của Luật Sao Việt đối với câu hỏi của bạn. Nếu trong quá trình thực hiện các thủ tục nếu gặp phải các vấn đề cần được giải đáp, bạn vui lòng liên hệ: