Ghi âm có được coi là chứng cứ để truy cứu trách nhiệm hình sự không?

Năm tôi học lớp 7 đã từng bị một người hàng xóm xâm hại tình dục nhưng khi đó tôi còn rất nhỏ và anh ta đe dọa nếu tôi nói ra sẽ giết tôi nên tôi giấu kín sự việc và không nói với ai cả. Sau đó gia đình tôi chuyển đi nơi khác sống nên mọi chuyện vẫn không ai biết nhưng bây giờ tôi vô tình gặp lại anh ta ở nơi làm việc, anh ta liên tục gợi lại chuyện ngày xưa nên tôi rất sợ. Tôi muốn tố cáo anh ta nhưng lại không có bằng chứng, vậy luật sư cho tôi hỏi: liệu tôi ghi âm những lời nói của anh ta thú nhận đã hiếp dâm tôi khi còn bé thì có thể làm bằng chứng tố cáo anh ta hay không? Tôi xin cảm ơn rất nhiều.

Ảnh minh họa. Nguồn: Internet.

Trả lời:

Chào bạn, cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đến Luật Sao Việt. Đối với thắc mắc của bạn, chúng tôi tư vấn cho bạn như sau:

Trong một vụ án hình sự, chứng cứ được coi là những gì có thật, được thu thập theo trình tự và thủ tục mà pháp luật quy định, được dùng làm căn cứ để xác định có hay không có hành vi phạm tội, người thực hiện hành vi phạm tội và những tình tiết khác có ý nghĩa trong việc giải quyết vụ án.

Như vậy, nếu chứng cứ không được thu thập theo trình tự, thủ tục do Bộ luật Tố tụng hình sự quy định thì không có giá trị pháp lý và không được dùng làm căn cứ để giải quyết vụ án hình sự.

Theo Điều 87 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 thì chứng cứ được thu thập, xác định từ các nguồn bao gồm:

- Vật chứng;

- Lời khai, lời trình bày;

- Dữ liệu điện tử;

- Kết luận giám định, định giá tài sản;

- Biên bản trong hoạt động khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án;

- Kết quả thực hiện ủy thác tư pháp và hợp tác quốc tế khác;

- Các tài liệu, đồ vật khác.

Theo quy định trên thì dữ liệu điện tử cũng là một trong những nguồn chứng cứ. Điều 99 Bộ luật Tố tụng Hình sự quy định:

“1. Dữ liệu điện tử là ký hiệu, chữ viết, chữ số, hình ảnh, âm thanh hoặc dạng tương tự được tạo ra, lưu trữ, truyền đi hoặc nhận được bởi phương tiện điện tử.

2. Dữ liệu điện tử được thu thập từ phương tiện điện tử, mạng máy tính, mạng viễn thông, trên đường truyền và các nguồn điện tử khác.

3. Giá trị chứng cứ của dữ liệu điện tử được xác định căn cứ vào cách thức khởi tạo, lưu trữ hoặc truyền gửi dữ liệu điện tử; cách thức bảo đảm và duy trì tính toàn vẹn của dữ liệu điện tử; cách thức xác định người khởi tạo và các yếu tố phù hợp khác.”

Theo đó, bản ghi âm sẽ được coi là một hình thức dữ liệu điện tử, nguồn chứng cứ trong vụ án hình sự. Bạn có thể nộp đơn tố cáo  kèm bản ghi âm cho cơ quan công an để họ tiến hành điều tra, nếu nhận thấy có dấu hiệu tội phạm thì sẽ khởi tố vụ án, khởi tố bị can. Cơ quan điều tra bằng những nghiệp vụ của mình sẽ xác minh tính chân thực của bản ghi âm và củng cố các chứng cứ khác trong vụ án.

Tuy nhiên, dưới góc độ của luật sư, do vụ việc của bạn diễn ra khá lâu, nên các chứng cứ khách quan khác có thể không còn, và chỉ một chứng cứ là bản ghi âm thì sẽ không đủ căn cứ vững chắc để khép tội đối với người kia. Do bạn cũng chưa chia sẻ thời gian xảy ra vụ việc là thời gian nào, vì vậy, chúng tôi  lưu ý thêm cho bạn về thời hiệu truy cứu TNHS quy định tại Điều 27 BLHS năm 2015:

- 05 năm đối với tội phạm ít nghiêm trọng

- 10 năm đối với tội phạm nghiêm trọng

- 15 năm đối với tội phạm rất nghiêm trọng

- 20 năm đối với tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.

Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi quy định tại Điều 142 BLHS 2015 trong trường hợp của bạn là tội phạm nghiêm trọng hoặc rất nghiêm trọng nên thời hiệu truy cứu sẽ là 10 năm hoặc 15 năm.

Đối với trường hợp của bạn, kẻ xấu đã gặp lại bạn và có hành vi gợi chuyện thì khả năng rất cao hắn sẽ gạ gẫm hoặc sẽ có hành vi xấu với bạn, bạn nên cảnh giác hơn, nếu cảm thấy vụ việc trước đây không đủ khả năng để khiến hắn phải chịu trách nhiệm hình sự thì có thể khéo léo dựa vào hành vi hiện tại.