Giao xe máy cho người đủ 18 tuổi điều khiển vẫn có thể bị truy cứu TNHS

Em gái tôi đang bị cơ quan công an xác minh, điều tra về hành vi giao cho người không đủ điều kiện điều khiển các phương tiện tham gia giao thông đường bộ. Cụ thể, em tôi có cho anh M mượn xe máy Vision, trong quá trình tham gia giao thông M chẳng may bị va chạm với xe contener và tử vong tại chỗ. Tại thời điểm em tôi cho mượn xe thì M đã 23 tuổi. Vậy em tôi có bị truy cứu trách nhiệm hình sự không?

Trả lời:

Chào bạn, cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đến Luật Sao Việt. Đối với trường hợp của bạn, chúng tôi tư vấn cho bạn như sau:

Đối với Tội giao cho người không đủ điều kiện điều khiển các phương tiện tham gia giao thông đường bộ (Điều 264 BLHS) thì người phạm tội chỉ bị truy cứu trách nhiệm hình sự khi đáp ứng đầy đủ các yếu tố cấu thành tội phạm được quy định trong Bộ luật hình sự bao gồm:

1. Khách thể của tội phạm này là trật tự an toàn giao thông đường bộ.

2. Chủ thể của tội phạm này là người từ đủ 16 tuổi trở lên có năng lực trách nhiệm hình sự.

3. Mặt khách quan của tội phạm: Điều 264 BLHS quy định hành vi khách quan và hậu quả của hành vi đó là dấu hiệu bắt buộc của tội này. Cụ thể:

- Chủ thể thực hiện hành vi giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ mà biết rõ người đó thuộc một trong các trường hợp sau:

+ Không có giấy phép lái xe;

+ Đang trong tình trạng có sử dụng rượu, bia mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt quá mức quy định;

+ Có sử dụng chất ma túy, chất kích thích mạnh khác;

+ Không đủ các điều kiện khác theo quy định của pháp luật điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ gây thiệt hại cho người khác. Đây là những điều kiện cần và đủ đối với người điều khiển phương tiện tham gia giao thông do Luật Giao thông đường bộ quy định.

- Hậu quả cũng là dấu hiệu bắt buộc cấu thành tội phạm này. Hành vi giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ chỉ bị truy cứu trách nhiệm hình sự khi gây ra một trong các thiệt hại sau:

+ Làm chết người;

+ Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;

+ Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% trở lên;

+ Gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 trở lên.

4. Lỗi của người phạm tội: Lỗi vô ý.

Mặc dù là vô ý phạm tội, nhưng trước khi giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ, người phạm tội phải biết người mà mình giao cho phải là người thuộc một trong các trường hợp tại mục 3 – Mặt khách quan như đã nêu ở trên. Nếu vì một lý do khách quan nào đó mà người phạm tội không biết người mà mình giao cho thuộc một trong các trường hợp này thì không cấu thành tội phạm.

Căn cứ vào Điều 264 BLHS và sự phân tích nêu trên, vụ việc của bạn chúng tôi nhận định như sau:

Đến thời điểm hiện tại, xe máy vision là xe mô tô hai bánh có dung tích xi lanh nằm trong khoảng từ 50 cm3 đến dưới 175 cm3 (thuộc nhóm xe cơ giới theo khoản 18 Điều 3 Luật giao thông đường bộ năm 2008 (Luật GTĐB)). Đối chiếu với các quy định của Luật GTĐB thì người lái xe Vision tham gia giao thông cần đáp ứng điều kiện sau:

“Điều 58. Điều kiện của người lái xe tham gia giao thông

1. Người lái xe tham gia giao thông phải đủ độ tuổi, sức khoẻ quy định tại Điều 60 của Luật này và có giấy phép lái xe phù hợp với loại xe được phép điều khiển do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp.

Người tập lái xe ô tô khi tham gia giao thông phải thực hành trên xe tập lái và có giáo viên bảo trợ tay lái.

2. Người lái xe khi điều khiển phương tiện phải mang theo các giấy tờ sau:

a) Đăng ký xe;

b) Giấy phép lái xe đối với người điều khiển xe cơ giới quy định tại Điều 59 của Luật này;

c) Giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường đối với xe cơ giới quy định tại Điều 55 của Luật này;

d) Giấy chứng nhận bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới.”

Điểm b khoản 2 Điều 59 Luật GTĐB quy định về giấy phép lái xe: “Hạng A1 cấp cho người lái xe mô tô hai bánh có dung tích xi-lanh từ 50 cm3 đến dưới 175 cm3;”.

Điểm b khoản 1 Điều 60 Luật GTĐB quy định về tuổi, sức khỏe của người lái xe: “b) Người đủ 18 tuổi trở lên được lái xe mô tô hai bánh, xe mô tô ba bánh có dung tích xi-lanh từ 50 cm3 trở lên và các loại xe có kết cấu tương tự; xe ô tô tải, máy kéo có trọng tải dưới 3.500 kg; xe ô tô chở người đến 9 chỗ ngồi;”. Điều kiện về sức khoẻ của người lái xe được quy định chi tiết tại Thông tư liên tịch 24/2015/TTLT-BYT-BGTVT ngày 10/10/2015 quy định về tiêu chuẩn sức khỏe của người lái xe, việc khám sức khỏe định kỳ đối với người lái xe ô tô và quy định về cơ sở y tế khám sức khoẻ cho người lái xe.

Như vậy, khi điều khiển xe Vision tham gia giao thông thì anh M phải đáp ứng tất cả các điều kiện đã nêu ở trên của Luật GTĐB.

Trường hợp em gái bạn cho M mượn xe máy, mặc dù M đã đủ 18 tuổi (đủ điều kiện về độ tuổi để điều khiển xe mô tô hai bánh có dung tích xi-lanh từ 50 cm3 trở lên) nhưng nếu em gái bạn “biết rõ” M không có giấy phép lái xe hoặc đang trong tình trạng có sử dụng rượu, bia mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt quá mức quy định, có sử dụng chất ma túy, chất kích thích mạnh khác hoặc không đủ các điều kiện khác theo quy định của Luật GTĐB như đã phân tích ở trên mà vẫn giao cho M điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ thì em gái bạn vẫn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Ở trường hợp của em gái bạn, để xác định chính xác em bạn có bị truy cứu TNHS hay không, luật sư cần tiếp cận được hồ sơ vụ việc cụ thể và nắm rõ các tình tiết phát sinh trong thực tế. Vì vậy, bạn nên liên hệ trực tiếp Luật sư Sao Việt tại địa chỉ 525 Lạc Long Quân, Tây Hồ, Hà Nội; hoặc thông qua email congtyluatsaoviet@gmail.com để trao đổi và luật sư sẽ đưa ra phương án bảo vệ quyền lợi cho em của bạn.

Trên đây là tư vấn của Luật Sao Việt đối với câu hỏi của bạn. Nếu còn vấn đề thắc mắc cần được giải đáp, bạn vui lòng liên hệ: