Vừa qua, sáng 21/12/2022, TAND thành phố Hà Nội đã mở phiên tòa xét xử sơ thẩm bị cáo Nguyễn Thị Thanh Nhàn (Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Tiến bộ AIC) và 35 bị cáo trong vụ án xảy ra tại Bệnh viện Đa khoa Đồng Nai, các đơn vị có liên quan. Theo bản án hình sự sơ thẩm, bị cáo Nguyễn Thị Thanh Nhàn đang bỏ trốn bị tuyên phạt 25 năm tù về Tội vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng và Tội đưa hối lộ. Tuy nhiên sau đó Luật sư của bị cáo Nguyễn Thị Thanh Nhàn đã làm đơn kháng cáo toàn bộ bản án sơ thẩm vì cho rằng chưa đủ căn cứ chứng minh bị cáo Nhàn là chủ mưu, chỉ đạo việc thông thường, cũng theo vị luật sư này việc định giá thiệt hại trong vụ án là quá cao, chênh lệch nhiều so với thực tế. Vụ việc hiện đang gây tranh cãi liên quan đến việc luật sư làm đơn kháng cáo thay cho thân chủ đang bỏ trốn.
Theo quan điểm của Luật Sao Việt thì việc Luật sư kháng cáo thay thân chủ đang bỏ trốn trong trường hợp này sẽ không được Tòa án chấp nhận. Bởi lẽ:
Bản chất của việc kháng cáo được hiểu là việc bị cáo, bị hại, đương sự - những người trực tiếp thụ án trong vụ án hình sự yêu cầu Tòa án cấp trên của Tòa án cấp sơ thẩm tiến hành xét xử phúc thẩm để xem xét lại Bản án, Quyết định hình sự sơ thẩm chưa có hiệu lực pháp luật khi họ không đồng ý, và cho rằng toàn bộ hoặc một phần bản án, quyết định sơ thẩm đã xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của họ. Những người có quyền kháng cáo được quy định tại Điều 331 Bộ luật hình sự năm 2015 (BLTTHS 2015) gồm:
“Điều 331. Người có quyền kháng cáo
1. Bị cáo, bị hại, người đại diện của họ có quyền kháng cáo bản án hoặc quyết định sơ thẩm.
2. Người bào chữa có quyền kháng cáo để bảo vệ lợi ích của người dưới 18 tuổi, người có nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất mà mình bào chữa.
3. Nguyên đơn dân sự, bị đơn dân sự, người đại diện của họ có quyền kháng cáo phần bản án hoặc quyết định có liên quan đến việc bồi thường thiệt hại.
4. Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án, người đại diện của họ có quyền kháng cáo phần bản án hoặc quyết định có liên quan đến quyền lợi, nghĩa vụ của họ.
5. Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bị hại, đương sự là người dưới 18 tuổi hoặc người có nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất có quyền kháng cáo phần bản án hoặc quyết định có liên quan đến quyền lợi, nghĩa vụ của người mà mình bảo vệ.
6. Người được Tòa án tuyên không có tội có quyền kháng cáo về các căn cứ mà bản án sơ thẩm đã xác định là họ không có tội.
Như vậy, bị cáo, người đại diện của bị cáo là một trong những chủ thể có quyền thực hiện việc kháng cáo Bản án hoặc Quyết định hình sự sơ thẩm. Để đảm bảo tính minh bạch, công bằng, tránh oan sai, xâm phạm quyền lợi của đương sự, pháp luật quy định việc kháng cáo phải do bản thân người thụ án thực hiện.
Trong khi đó, Luật sư – với tư cách là người bào chữa cho bị cáo cũng có quyền kháng cáo Bản án hoặc Quyết định hình sự sơ thẩm, Luật sư chỉ được kháng cáo trong trường hợp nhằm “bảo vệ lợi ích của người dưới 18 tuổi, người có nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất mà mình bào chữa” (khoản 2 Điều 331 BLTTHS 2015). Nếu không thuộc trường hợp này, thì Luật sư không được quyền kháng cáo thay cho thân chủ của mình. Quy định này cũng đã được quy định cụ thể tại điểm o khoản 1 Điều 73 BLTTHS 2015 về quyền và nghĩa vụ của người bào chữa.
Trường hợp của Công ty AIC luật sư bào chữa kháng cáo thay bị cáo bỏ trốn, những bị cáo này dù không có mặt tại phiên tòa nhưng hoàn toàn có đầy đủ năng lực trách nhiệm hình sự, không phải là người dưới 18 tuổi, không có căn cứ cho thấy họ hạn chế về thể chất hay tâm thần. Vì vậy, đối chiếu theo quy định nêu trên, trường hợp này luật sư không thể kháng cáo thay thân chủ. Việc các bị cáo cố tình bỏ trốn dù đã có lệnh truy nã quốc tế, và thông báo yêu cầu có mặt của công an, điều đó cho thấy những bị cáo này đang tự từ bỏ quyền kháng cáo của mình, nên không được xem là lý do để Luật sư được quyền kháng cáo thay.
Xem thêm: Kháng cáo đối với người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan?
Liên hệ sử dụng dịch vụ tư vấn pháp luật:
- CÔNG TY LUẬT TNHH SAO VIỆT -
"Sự bảo hộ hoàn hảo trong mọi quan hệ pháp luật"
TỔNG ĐÀI TƯ VẤN PHÁP LUẬT: 1900 6243
Địa chỉ tư vấn trực tiếp: Số 525B Lạc Long Quân, P. Xuân La, Q. Tây Hồ, Hà Nội
Gửi thư tư vấn hoặc yêu cầu dịch vụ qua Email: congtyluatsaoviet@gmail.com
