Quan hệ tình dục đồng thuận với người dưới 16 tuổi

Vừa qua tôi có đi họp phụ huynh cho con trai tại trường, trong buổi họp có đề cập tới vấn đề quan hệ yêu đương ở độ tuổi học sinh. Nhiều trường hợp lớp 7, lớp 8 đã bắt đầu yêu và có những trường hợp nghi đã có hành vi quan hệ tình dục. Cho tôi hỏi vấn đề quan hệ tình dục ở độ tuổi này thì có vi phạm pháp luật hay không và nếu phát hiện thì sẽ bị xử lý như thế nào?

Nguồn ảnh: Internet

Trả lời:

 Trên thực tế hiện nay, tình trạng xuất hiện những mối quan hệ tình cảm giữa nam và nữ ở độ tuổi học sinh đang ngày càng phổ biến. Việc phổ biến của tình trạng này là một hồi chuông cảnh báo cho các bậc phụ huynh và cho cả những cơ quan chức năng có thẩm quyền thi hành pháp luật. Theo quy định của pháp luật thì theo Điều 1 Luật Trẻ em năm 2016, “trẻ em là người dưới 16 tuổi”. Ở độ tuổi này đang trong quá trình phát triển về thể chất và tinh thần, với sự bùng nổ của công nghệ 4.0, trẻ em được tiếp xúc với những ấn phẩm văn hóa phong phú hơn và rất khó kiểm soát được việc đó nếu phụ huynh không theo sát và quan tâm thường xuyên, điều đó tạo ra lối sống riêng cho trẻ và có thể là lối sống không được lành mạnh.

Vấn đề quan hệ tình dục ở độ tuổi này là một vấn đề lớn và nhận được sự quan tâm của đông đảo người dân, đặc biệt là những bậc phụ huynh có con trong độ tuổi này. Đối với những bậc cha mẹ, chắn hẳn trong suy nghĩ của mỗi người đều cho rằng quan hệ tình dục ở tuổi này là hành vi sai trái, cần phải ngăn chặn, thậm chí cần được xử lý theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên để xem xét hành vi quan hệ tình dục ở tuổi vị thành niên có bị xử lý hình sự hay không thì cần lưu ý đến độ tuổi của người thực hiện hành vi bao gồm tuổi của cả nam và nữ.

Về độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự được quy định taị Điều 12 Bộ luật hình sự 2015 như sau:

1. Người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm, trừ những tội phạm mà Bộ luật này có quy định khác.

2. Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng quy định tại một trong các điều 123, 134, 141, 142, 143, 144, 150, 151, 168, 169, 170, 171, 173, 178, 248, 249, 250, 251, 252, 265, 266, 286, 287, 289, 290, 299, 303 và 304 của Bộ luật này”.

Vì vậy, chỉ khi các cháu từ đủ 14 tuổi trở lên thì mới xem xét có phải chịu trách nhiệm hình sự hay không.

Trường hợp “nạn nhân” dưới 13 tuổi và “người thực hiện tội phạm” đủ 14 tuổi trở lên

Theo quy định tại Điều 142 Bộ luật hình sự 2015 thì hành vi “Giao cấu hoặc  thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người dưới 13 tuổi” sẽ phạm tội “Hiếp dâm người dưới 16 tuổi”. Khung hình phạt của tội danh này là phạt tù từ 07 năm đến 15 năm. Nếu có thêm tình tiết tăng nặng được quy định nêu trên, ví dụ nạn nhân dưới 10 tuổi, phạm tội từ 2 lần trở lên, gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ  thì tổn thương cơ thể từ 31% trở lên… thì mức hình phạt tăng lên. Mức cao nhất của khung hình phạt là tử hình.

Trường hợp “nạn nhân” từ 13 đến dưới 16 tuổi và “người thực hiện tội phạm” từ đủ 14 tuổi trở lên

Theo quy định tại  Điều 144 BLHS 2015 về Tội cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi thì “Người nào dùng mọi thủ đoạn khiến người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi đang ở trong tình trạng lệ thuộc mình hoặc trong tình trạng quẫn bách phải miễn cưỡng giao cấu hoặc miễn cưỡng thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 10 năm.

…”

Như vậy, trong trường hợp này nếu hai bên không quan hệ tình dụng một cách đồng thuận, mà do một bên ép bên còn lại khi đang ở trong tình trạng lệ thuộc mình hoặc tròn tình trạng quẫn bách phải miễn cưỡng giao cấu thì hành vi quan hệ tình dục trong trường hợp này đã cấu thành tội cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi.

Mức phạt cao nhất đối với tội danh này là tù chung thân.

Trường hợp “nạn nhân” từ 13 đến dưới 16 tuổi và “người thực hiện tội phạm” từ đủ 18 tuổi trở lên

Theo quy định tại Điều 145 của Bộ luật này quy định về Tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi như sau:

“1. Người nào đủ 18 tuổi trở lên mà giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 142 và Điều 144 của Bộ luật này, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.

….”.

Chủ thể của tội này là người đủ 18 tuổi trở lên giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi. Do đó, nếu người thực hiện hành vi dưới 18 tuổi thì không cấu thành tội danh này.

Như vậy, những trường hợp quan hệ tình dục ở độ tuổi dưới 16 tuổi thì cần xem xét đối tượng thực hiện hành vi là người có đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự hay không. Ngoài ra nếu cả 2 đều là người từ đủ 16 tuổi trở lên mà quan hệ tình dục đồng thuận với nhau thì sẽ không bị xử lý theo pháp luật. Tuy nhiên cần hạn chế hành vi đó xảy ra ở độ tuổi này vì độ tuổi này chưa hoàn toàn phát triển về nhận thức kèm theo đó là những hậu quả xấu có thể xảy ra ảnh hưởng, cản trở đến việc phát triển tương lai của các cháu vì vậy gia đình cần phối hợp với nhà trường và cơ quan chức năng phát hiện, can thiệp kịp thời không để tình trạng đó xảy ra với con, em mình.

Trên đây là tư vấn của Luật Sao Việt đối với câu hỏi của bạn. Nếu trong quá trình thực hiện các thủ tục nếu gặp phải các vấn đề cần được giải đáp, bạn vui lòng liên hệ: