Thế nào là phạm tội có tính chất chuyên nghiệp?

Chào Luật sư, tôi có một thắc mắc muốn được giải đáp như sau: Anh tôi là người nghiện hút, không có nghề nghiệp chỉ ở nhà ăn bám, thỉnh thoảng lại trộm cắp vặt của nhà hàng xóm. Gia đình tôi can ngăn không được nên anh bỏ nhà đi. Mới đây gia đình tôi được công an thông báo anh bị bắt vì trộm cắp điện thoại của người ta, vừa được tại ngoại về nhà thì lại ăn trộm tiền của hàng xóm và bị họ bắt được báo công an. Bên công an thông báo anh tôi sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự và sẽ bị nặng vì phạm tội có tính chất chuyên nghiệp. Vậy cho tôi hỏi: “phạm tội có tính chất chuyên nghiệp” là sao? Tội danh của anh tôi bị áp dụng áp dụng tình tiết này thì có đúng không? Tôi xin cảm ơn.

Ảnh minh họa. Nguồn: Internet.

Trả lời:

Chào bạn, cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đến Luật Sao Việt. Đối với trường hợp của anh bạn, chúng tôi tư vấn cho bạn như sau:

Tình tiết “phạm tội có tính chất chuyên nghiệp” được quy định tại Điểm b khoản 1 Điều 52 BLHS 2015 sửa đổi bổ sung 2017. Tình tiết này cũng được giải thích chi tiết trong mục 5.1 Điều 5 Nghị quyết 01/2006/NQ-HĐTP của Hội đồng thẩm phán TANDTC như sau:

“5.1. Chỉ áp dụng tình tiết “phạm tội có tính chất chuyên nghiệp” khi có đầy đủ các điều kiện sau đây:

a. Cố ý phạm tội từ năm lần trở lên về cùng một tội phạm không phân biệt đã bị truy cứu trách nhiệm hình sự hay chưa bị truy cứu trách nhiệm hình sự, nếu chưa hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự chưa được xóa án tích;

b. Người phạm tội đều lấy các lần phạm tội làm nghề sinh sống và lấy kết quả của việc phạm tội làm nguồn sống chính.”

Theo hướng dẫn nêu trên thì tình tiết phạm tội có tính chất chuyên nghiệp sẽ đươc áp dụng khi người phạm tội đáp ứng cả hai điều kiện:

- Cố ý phạm cùng một tội từ 5 lần trở lên (chưa được xóa án tích)

- Người phạm tội coi việc thực hiện hành vi phạm tội là công việc để kiếm sống, lấy kết quả việc phạm tội làm nguồn sống chính.

 Ví dụ trong trường hợp anh trai bạn là một người không có nghề nghiệp, nghiện hút, chuyên sống bằng nguồn thu thập từ việc trộm cắp tài sản. Nếu anh trai bạn đã cố ý thực hiện trộm cắp trên 5 lần (dù chưa bị truy cứu TNHS ở những lần trộm cắp trước) thì trường hợp của anh bạn đã đủ điều kiện bị áp dụng tình tiết “có tính chất chuyên nghiệp”

Theo thông tin bạn cung cấp thì bên công an đã thông báo anh bạn bị bắt về tội trộm cắp tài sản và sẽ bị áp dụng tình tiết “ phạm tội có tính chất chuyên nghiệp”, mặc dù thông tin bạn cung cấp chưa đầy đủ nhưng theo giả thiết của chúng tôi thì khả năng rất cao là anh bạn đã trộm cắp tài sản hơn 5 lần và chỉ duy trì cuộc sống dựa trên số tài sản đã trộm cắp được nên mới bị truy cứu TNHS như vậy.

Tuy nhiên, hướng dẫn của Nghị quyết 01/2006 nêu trên là hướng dẫn cho quy định tại Bộ luật hình sự năm 1999. Từ khi Bộ luật hình sự năm 2015 có hiệu lực đến nay thì vẫn chưa có văn bản hướng dẫn nào thay thế Nghị quyết 01/2016 mà chỉ có Nghị quyết số 03/2019/NQ-HĐTP của Hội đồng Thẩm phán TANDTC giải thích tình tiết “Có tính chất chuyên nghiệp” trong tội Rửa tiền quy định tại điểm d khoản 2 Điều 324 BLHS 2015.

Do đó, hiện nay vẫn còn nhiều ý kiến về việc áp dụng quy đjnh tại Nghị quyết 01/2016 khi đưa vụ án ra xét xử. Có ý kiến cho rằng Nghị quyết này đã hết hiệu lực và cũng không có lợi cho người bị kết án theo tinh thần của Nghị quyết 41/2017/QH14 nên sẽ không được áp dụng. Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng Nghị quyết này chỉ hết hiệu lực một phần và vẫn có thể áp dụng cho các quy định trong bộ luật mới.
Vì vậy, chúng tôi khuyên gia đình bạn nên mời Luật sư sớm nhất có thể để bảo vệ quyền lợi cho anh của bạn. Bằng những nghiệp vụ của mình, Luật sư có thể nắm rõ nội dung vụ việc và đưa ra phương án xử lý đảm bảo quyền lợi cho thân chủ của mình.

Trên đây là tư vấn của Luật Sao Việt đối với câu hỏi của bạn. Nếu còn vấn đề cần được giải đáp, bạn vui lòng liên hệ: