Khi đào ao trong vườn nhà, gia đình tôi phát hiện một số cổ vật. Tôi muốn giữ lại để bán nhưng có vài người bảo phải nộp lại cho nhà nước, nếu không có thể bị xử phạt. Tôi muốn hỏi việc xử phạt khi không nộp lại cổ vật có đúng không và tại sao đất nhà tôi, cổ vật tôi đào được mà lại phải nộp cho nhà nước?
Ảnh minh họa, nguồn: Internet.
Trả lời
Chào bạn, cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đến Luật Sao Việt. Đối với trường hợp của bạn, chúng tôi tư vấn cho bạn như sau:
Theo quy định của pháp luật dân sự, người dân sẽ được xác lập quyền sở hữu đối với tài sản trong trường hợp “...Chiếm hữu trong các điều kiện do pháp luật quy định đối với tài sản vô chủ, tài sản không xác định được chủ sở hữu; tài sản bị chôn, giấu, bị vùi lấp, chìm đắm được tìm thấy; tài sản do người khác đánh rơi, bỏ quên; gia súc, gia cầm bị thất lạc, vật nuôi dưới nước di chuyển tự nhiên.”
Tuy nhiên, việc xác lập quyền sở hữu đối với tài sản bị chôn, giấu, bị vùi lấp, chìm đắm được tìm thấy được quy định tại Điều 229 Bộ luật Dân sự năm 2015 như sau:
“1. Người phát hiện tài sản bị chôn, giấu, bị vùi lấp, chìm đắm phải thông báo hoặc trả lại ngay cho chủ sở hữu; nếu không biết ai là chủ sở hữu thì phải thông báo hoặc giao nộp cho Ủy ban nhân dân cấp xã hoặc công an cấp xã nơi gần nhất hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác theo quy định của pháp luật.
2. Tài sản bị chôn, giấu, bị vùi lấp, chìm đắm được tìm thấy mà không có hoặc không xác định được ai là chủ sở hữu thì sau khi trừ chi phí tìm kiếm, bảo quản, quyền sở hữu đối với tài sản này được xác định như sau:
a) Tài sản được tìm thấy là tài sản thuộc di tích lịch sử - văn hóa theo quy định của Luật di sản văn hóa thì thuộc về Nhà nước; người tìm thấy tài sản đó được hưởng một khoản tiền thưởng theo quy định của pháp luật;
b) Tài sản được tìm thấy không phải là tài sản thuộc di tích lịch sử - văn hóa theo quy định của Luật di sản văn hóa mà có giá trị nhỏ hơn hoặc bằng mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định thì thuộc sở hữu của người tìm thấy; nếu tài sản tìm thấy có giá trị lớn hơn mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định thì người tìm thấy được hưởng giá trị bằng mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định và 50% giá trị của phần vượt quá mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định, phần giá trị còn lại thuộc về Nhà nước”.
Trong trường hợp của bạn, mặc dù đất thuộc quyền sử dụng của bạn, tuy nhiên khi phát hiện cổ vật bị chôn giấu trong quá trình đào móng nhà mà không biết chủ sở hữu là ai thì bạn phải thông báo hoặc giao nộp cho UBND cấp xã hoặc công an cấp xã nơi gần nhất.
Sau đó, quyền sở hữu đối với tài sản sau khi trừ chi phí tìm kiếm, bảo quản được xác định như sau:
- Tài sản thuộc di tích lịch sử - văn hóa theo quy định của Luật di sản văn hóa thì thuộc về Nhà nước; gia đình bạn được hưởng một khoản tiền thưởng theo quy định của pháp luật;
- Tài sản không thuộc di tích lịch sử - văn hóa theo quy định của Luật di sản văn hóa mà có giá trị nhỏ hơn hoặc bằng mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định thì gia đình bạn có quyền sở hữu.
Trường hợp tài sản có giá trị lớn hơn mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định thì gia đình bạn được hưởng giá trị bằng mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định và 50% giá trị của phần vượt quá mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định, phần giá trị còn lại thuộc về Nhà nước.
Theo thông tin bạn cung cấp thì bạn đào được cổ vật nhưng thực chất giá trị của vật đó như thế nào, và vật đó có phải cổ vật thật hay không thì cần giám định, kiểm tra lại. Tuy nhiên nếu thật sự là cổ vật thì vật đó là tài sản thuộc di tích lịch sử - văn hóa theo quy định của Luật di sản văn hóa. Một trong các nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân được quy định tại khoản 4 Điều 14 của Luật di sản văn hóa là “Thông báo kịp thời địa điểm phát hiện di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia, di tích lịch sử - văn hoá, danh lam thắng cảnh; giao nộp di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia do mình tìm được cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền nơi gần nhất”.
Khi thông báo, giao nộp cho nhà nước, gia đình bạn được hưởng một khoản tiền thưởng theo quy định của pháp luật. Và ngược lại, nếu không thông báo, giao nộp cổ vật thì tùy theo tính chất, mức độ và hậu quả, người vi phạm có thể bị xử lý hành chính hoặc bị xử lý hình sự.
* Về xử phạt hành chính:
Hành vi vi phạm quy định về thông báo, giao nộp di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia được phát hiện bị xử phạt theo quy định tại Điều 25 Nghị định số 38/2021/NĐ-CP ngày 29/03/2021 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa và quảng cáo như sau:
“1. Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với hành vi không thông báo, không giao nộp di vật, cổ vật được phát hiện.
2. Hình thức xử phạt bổ sung:
Tịch thu tang vật vi phạm đối với hành vi quy định tại khoản 1 Điều này”.
* Xử lý hình sự:
Người nào cố tình không giao nộp cổ vật do mình tìm được sau khi đã được cơ quan có trách nhiệm yêu cầu có thể bị xử lý về Tội chiếm giữ trái phép tài sản theo quy định tại Điều 176 Bộ luật Hình sự năm 2015, được sửa đổi, bổ sung năm 2017. Cụ thể, điều luật này quy định
“1. Người nào cố tình không trả lại cho chủ sở hữu, người quản lý hợp pháp hoặc không giao nộp cho cơ quan có trách nhiệm tài sản trị giá từ 10.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng hoặc dưới 10.000.000 đồng nhưng tài sản là di vật, cổ vật bị giao nhầm hoặc do mình tìm được, bắt được, sau khi chủ sở hữu, người quản lý hợp pháp hoặc cơ quan có trách nhiệm yêu cầu được nhận lại tài sản đó theo quy định của pháp luật, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm….”.
Đặc biệt, trường hợp là bảo vật quốc gia, thì người vi phạm có thể bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm
Trên đây là tư vấn của Luật Sao Việt đối với trường hợp của bạn. Nếu còn vấn đề thắc mắc cần được giải đáp, bạn vui lòng liên hệ:
=============================================
- CÔNG TY LUẬT TNHH SAO VIỆT -
"Sự bảo hộ hoàn hảo trong mọi quan hệ pháp luật"
Địa chỉ tư vấn trực tiếp: Số 525 Lạc Long Quân, P. Xuân La, Q. Tây Hồ, Hà Nội
TỔNG ĐÀI TƯ VẤN PHÁP LUẬT MIỄN CƯỚC 1900 6243
Hoặc 0243 636 7896
Email: congtyluatsaoviet@gmail.com
