Tháng 11/2017, tôi có mua vé máy bay của một hãng máy bay của Malaysia đi từ Hà Nội, nghỉ chân 1 tiếng ở Kuala Lumpur rồi mới bay sang Ấn Độ. Tuy nhiên, trước khi bay một hôm, tôi nhận được Email của hãng bay đó thông báo cho tôi thay đổi giờ bay và có mặt ở sân bay Kuala Lumpur trước 20 phút, vì thời gian thay đổi quá gấp nên không kịp chuyến bay từ Hà Nội đi Malaysia nên tôi đề nghị hoãn chuyến bay và trả lại vé, phía hãng bay cũng đã đồng ý trả lại tiền và cam kết chậm nhất trong vòng 03 tháng trả lại tiền nhưng đến nay là tháng 5/2018 tôi vẫn chưa nhận được tiền, mặc dù đã nhiều lần liên hệ với hãng bay đó yêu cầu trả tiền. Bây giờ tôi có thể khởi kiện được hãng bay đó không và việc khởi kiện đó sẽ phải thực hiện như thế nào?
Hình ảnh mang tính minh họa. Nguồn: Internet
Trả lời:
Luật Sao Việt tư vấn cho bạn như sau: Việc bạn mua vé máy bay được coi là một giao dịch dân sự, tuy nhiên đây lại là quan hệ dân sự yếu tố nước ngoài bởi vì, căn cứ khoản 2 Điều 663 Bộ luật dân sự 2015 quy định:
“Quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài là quan hệ dân sự thuộc một trong các trường hợp sau đây:
a) Có ít nhất một trong các bên tham gia là cá nhân, pháp nhân nước ngoài;
b) Các bên tham gia đều là công dân Việt Nam, pháp nhân Việt Nam nhưng việc xác lập, thay đổi, thực hiện hoặc chấm dứt quan hệ đó xảy ra tại nước ngoài;
c) Các bên tham gia đều là công dân Việt Nam, pháp nhân Việt Nam nhưng đối tượng của quan hệ dân sự đó ở nước ngoài”.
Đối với những tranh chấp dân sự có yếu tố nước ngoài sẽ có những quy định đặc trưng về trình tự, thủ tục giải quyết liên quan đến thẩm quyền giải quyết và luật áp dụng. Do đó, để xác định để có thể giải quyết được vấn đề của bạn cần làm rõ thẩm quyền giải quyết.
Theo quy định tại khoản 3 Điều 35 của BLTTDS thì về nguyên tắc, những tranh chấp, yêu cầu thuộc thẩm quyền giải quyết của TAND cấp huyện mà có đương sự hoặc tài sản ở nước ngoài hoặc cần phải ủy thác tư pháp cho cơ quan đại diện của Việt Nam ở nước ngoài hoặc cần phải ủy thác tư pháp cho cơ quan đại diện của Việt Nam ở nước ngoài, cho Tòa án, cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài không thuộc thẩm quyền của tòa án nhân dân cấp huyện mà thuộc thẩm quyền của TAND cấp tỉnh, trừ trường hợp quy định tại khoản 4 Điều 35 BLTTDS 2015.
Ngoài ra, cách xác định thẩm quyền giải quyết cũng có thể xác định theo vụ việc dân sự có yếu tố nước ngoài thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án Việt Nam căn cứ theo khoản 1 Điều 469 BLTTDS 2015 quy định như sau:
“a) Bị đơn là cá nhân cư trú, làm ăn, sinh sống lâu dài tại Việt Nam;
b) Bị đơn là cơ quan, tổ chức có trụ sở tại Việt Nam hoặc bị đơn là cơ quan, tổ chức có chi nhánh, văn phòng đại diện tại Việt Nam đối với các vụ việc liên quan đến hoạt động của chi nhánh, văn phòng đại diện của cơ quan, tổ chức đó tại Việt Nam;
c) Bị đơn có tài sản trên lãnh thổ Việt Nam;
d) Vụ việc ly hôn mà nguyên đơn hoặc bị đơn là công dân Việt Nam hoặc các đương sự là người nước ngoài cư trú, làm ăn, sinh sống lâu dài tại Việt Nam;
đ) Vụ việc về quan hệ dân sự mà việc xác lập, thay đổi, chấm dứt quan hệ đó xảy ra ở Việt Nam, đối tượng của quan hệ đó là tài sản trên lãnh thổ Việt Nam hoặc công việc được thực hiện trên lãnh thổ Việt Nam;
e) Vụ việc về quan hệ dân sự mà việc xác lập, thay đổi, chấm dứt quan hệ đó xảy ra ở ngoài lãnh thổ Việt Nam nhưng có liên quan đến quyền và nghĩa vụ của cơ quan, tổ chức, cá nhân Việt Nam hoặc có trụ sở, nơi cư trú tại Việt Nam”.
Theo quy định của BLTTDS và quy định trong pháp lệnh Thủ tục bắt giữ tàu bay, Luật trọng tài thương mại… thì Tòa án sẽ phải tiến hành ủy thác tư cho cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài trong trường hợp liên quan đến tàu bay như sau: “yêu cầu bắt giữ tàu bay, thả tàu bay đang bị bắt giữ tại cảnh hàng không, sân bay để bảo đảm lợi ích của người có quyền, lợi ích đối với tàu bay hoặc để thi hành án dân sự có yếu tố nước ngoài”.
Như vậy, căn cứ vào các quy định trên thì bạn có thể khởi kiện ra TAND Việt Nam để yêu cầu hãng hàng không ở nước ngoài đó trả tiền cho bạn. Tuy nhiên, việc đầu tiên bạn cần chuẩn bị hồ sơ là những tài liệu, bằng chứng chứng minh cho yêu cầu khởi kiện của mình là hợp pháp.
