Xử lý tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu

Chào luật sư, tôi có câu hỏi như sau muốn nhờ sự tư vấn của luật sư: Tôi có ký hợp đồng vay với ngân hàng thương mại cổ phần B 500.000.000 đồng (Năm trăm triệu đồng) vào tháng 11/2017, thời điểm hoàn tất nghĩa vụ thanh toán cả gốc lẫn lãi của tôi là tháng 3/2021. Để bảo đảm cho khoản vay theo hợp đồng vay, tôi đã thế chấp toàn bộ diện tích đât và nhà ở của mình cho ngân hàng theo hợp đồng thế chấp tài sản. Diện tích đất và nhà ở của tôi đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất. Tuy nhiên đến thời điểm trả nợ, tôi mới chỉ trả được một phần tiền gốc đã vay. Đến tháng 01/2022, tôi nhận được thông tin, khoản nợ của tôi được ngân hàng xác định là nợ xấu và ngân hàng sẽ xử lý đối với tài sản mà tôi đã thế chấp. Vậy, tôi muốn biết trong trường hợp như vậy thì ngân hàng có thể xử lý đối với tài sản mà tôi đã thế chấp hay không? Và trình tự, thủ tục xử lý tài sản bảo đảm của ngân hàng đối với khoản nợ xấu ra sao?

Trả lời:

Cám ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đến Công ty Luật TNHH Sao Việt. Về vấn đề của bạn, chúng tôi tư vấn cho bạn như sau:

Thứ nhất, về vấn đề xác định ngân hàng có thể xử lý tài sản đảm bảo hay không?

Theo như thông tin bạn cung cấp, thì bạn đã thế chấp toàn bộ diện tích đất và nhà ở để đảm bảo cho khoản vay của minh. Do đó, theo quy định của pháp luật hiện nay thì loại tài sản mà bạn đem đi thế chấp là quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất theo khoản 3 Điều 318 Bộ luật Dân sự năm 2015. Đây là loại tài sản thuộc quyền sở hữu của bạn và có thể được thực hiện giao dịch bảo đảm - cụ thể thế chấp tài sản theo Điều 317 Bộ luật Dân sự năm 2015.

Trong trường hợp đến thời hạn thực hiện nghĩa vụ thanh toán mà bạn không thể trả hết nợ cho ngân hàng thì ngân hàng có quyền xử lý tài sản theo khoản 1 Điều 299 Bộ luật Dân sự năm 2015: “Các trường hợp xử lý tài sản bảo đảm bao gồm: đến hạn thực hiện nghĩa vụ được bảo đảm mà bên có nghĩa vụ không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ”.

Như vậy, đến thời điểm thực hiện nghĩa vụ trả nợ là tháng 3/2021, mà bạn không thực hiện đúng nghĩa vụ mới chỉ trả được một phần nợ gốc lẫn lãi cho ngân hàng thì ngân hàng có quyền xử lý tài sản đối với tài sản mà bạn đã đem thế chấp.

Thứ hai, về xử lý tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu:

Theo như thông tin bạn cung cấp thì đối với khoản vay 500 triệu bạn đã nợ quá hạn kể từ thời điểm thanh toán khoảng 300 ngày thuộc nhóm nợ nghi ngờ - nợ xấu được xác định theo phương pháp định lượng theo điểm a khoản 2 Điều 3 Phụ lục về xác định nợ xấu (Ban hành kèm theo Nghị quyết số 42/2017/QH14 ngày 21/6/2017. Do thông tin bạn cung cấp không đầy đủ thì nếu trường hợp khoản vay của bạn thuộc điểm a khoản 2 Điều 3 Phụ lục về xác định nợ xấu và là khoản nợ đang hạch toán trong, ngoài bảng cân đối của ngân hàng theo Điều 1 Phụ lục về xác định nợ xấu thì việc ngân hàng xác định khoản vay của bạn là nợ xấu là đúng quy định pháp luật.

Theo khoản 1 Điều 7 Nghị quyết số 42/2017/QH14 thì bạn có nghĩa vụ giao đầy đủ giấy tờ, hồ sơ kèm theo Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất theo thỏa thuận trong hợp đồng thế chấp tài sản và quy định của pháp luật. Trường hợp bạn không giao tài sản cho ngân hàng để xử lý thì ngân hàng được quyền thu giữ tài sản bảo đảm khi đáp ứng đủ các điều kiện theo khoản 2 Điều 7 Nghị quyết số 42/2017/QH14 như sau:

- Xảy ra trường hợp xử lý tài sản bảo đảm theo quy định tại Điều 299 Bộ luật Dân sự năm 2015. Với trường hợp của bạn là đến hạn thực hiện nghĩa vụ nhưng bên có nghĩa vụ thực hiện không đúng nghĩa vụ.

- Tại hợp đồng thế chấp có thỏa thuận về việc bạn đồng ý cho ngân hàng có quyền thu giữ tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu khi xảy ra trường hợp xử lý tài sản bảo đảm theo quy định của pháp luật.

- Trường hợp của bạn là thế chấp quyền sử dụng đất, thế chấp tài sản gắn liền với đất đã được chứng nhận quyền sở hữu trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất nên việc thế chấp phải được đăng ký theo quy định của Nghị định số 102/2017/NĐ-CP về việc đăng ký biện pháp bảo đảm.

- Tài sản bảo đảm không phải là tài sản tranh chấp trong vụ án đã được thụ lý nhưng chưa được giải quyết hoặc đang được giải quyết tại Tòa án có thẩm quyền; không đang bị Tòa án áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời; không đang bị kê biên hoặc áp dụng biện pháp bảo đảm thi hành án theo quy định của pháp luật;

- Ngân hàng xử lý nợ xấu đã hoàn thành nghĩa vụ công khai thông tin theo quy định tại khoản 3 hoặc khoản 4 Điều 7 Nghị quyết số 42/2017/QH14.

Trình tự, thủ tục xử lý tài sản bảo đảm đối với khoản nợ xấu trong trường hợp của bạn được thực hiện theo khoản 3 Điều 7 Nghị quyết số 42/2017/QH14 như sau:

- Chậm nhất là 15 ngày trước ngày tiến hành thu giữ tài sản bảo đảm là bất động sản, ngân hàng cần thực hiện công khai thông tin về thời gian, địa điểm thu giữ tài sản bảo đảm, tài sản bảo đảm được thu giữ, lý do thu giữ theo quy định sau:

+ Đăng tải thông tin trên trang thông tin điện tử của mình;

+ Gửi văn bản thông báo cho Ủy ban nhân dân cấp xã và cơ quan Công an nơi có tài sản bảo đảm;

+ Niêm yết văn bản thông báo tại trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã nơi bên bảo đảm đăng ký địa chỉ theo hợp đồng bảo đảm và trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có tài sản bảo đảm;

+ Thông báo cho bạn bằng văn bản theo đường bưu điện có bảo đảm đến địa chỉ của bạn theo hợp đồng thế chấp hoặc gửi trực tiếp cho bạn.

- Chính quyền địa phương các cấp và cơ quan Công an nơi tiến hành thu giữ tài sản bảo đảm, trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình thực hiện việc bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn xã hội trong quá trình thu giữ tài sản bảo đảm theo đề nghị của ngân hàng. Trường hợp bạn không hợp tác hoặc không có mặt theo thông báo của ngân hàng, đại diện Ủy ban nhân dân cấp xã nơi tiến hành thu giữ tài sản bảo đảm tham gia chứng kiến và ký biên bản thu giữ tài sản bảo đảm.

Tóm lại, để đảm bảo quyền lợi của mình, bạn cần tiến hành rà soát lại các thông tin về điều kiện để ngân hàng có quyền thu giữ tài sản thế chấp của bạn. Trường hợp không đáp ứng đủ các điều kiện đã nêu thì ngân hàng không có quyền thu giữ tài sản thế chấp của bạn.

Trên đây là tư vấn của Luật Sao Việt đối với câu hỏi của bạn. Nếu trong quá trình thực hiện các thủ tục nếu gặp phải các vấn đề cần được giải đáp, bạn vui lòng liên hệ: