Câu hỏi:
Ngày trước anh tôi có nhà riêng, sau đó do làm ăn thua lỗ nên phải bán nhà trả nợ. Bố mẹ tôi thấy vậy nên cho phép vợ chồng anh chị về nhà tôi ở tạm và cho nhập hộ khẩu. Bây giờ nhà cửa chật chội nên Bố mẹ tôi bảo anh tôi cắt hộ khẩu đi, anh tôi không chịu và nói nếu muốn đi thì phải chia lại phần tiền trị giá căn nhà theo hộ khẩu. Nếu không thì sẽ ở đó không chịu đi. Vậy Luật sư cho tôi hỏi, anh trai tôi nói như vậy có đúng không, bố mẹ tôi phải làm gì để yêu cầu anh tôi không ở đó nữa.
Trả lời:
Vấn đề bạn vì không có thông tin đầy đủ để có thể tư vấn chính xác. Do đó, trước tiên bạn phải xác định ngôi nhà đó ai là người đứng tên trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và Quyền sở hữu tài sản trên đất để xem xét ai có quyền sử dụng đất và sở hữu tài sản có trên đất. Cho nên, có 2 trường hợp mà bạn gặp phải đó là:
Trường hợp 1: Nếu giấy chứng quyền sử dụng đất và quyền sở hữu nhà ở được cấp cho hộ gia đình theo quy định của Luật Đất đai tại thời điểm được cấp những người đứng tên trong sổ hộ khẩu gia đình có cả anh trai bạn thì được xác định là tài sản chung của tất cả những người trong sổ hộ khẩu đó. Căn cứ Điều 207 Bộ luật Dân sự 2015 quy định: “Sở hữu chung là sở hữu của nhiều chủ thể đối với tài sản…”. Do vậy nếu anh của bạn có tên trong sổ hộ khẩu tại thời điểm cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và sở hữu nhà thì anh của bạn có quyền trong phần tài sản đó.
Trường hợp 2: Nếu giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu nhà ở được cấp cho cá nhân thì chỉ cá nhân đó có quyền sử dụng và định đoạt tài sản đó theo quy định tại Điều 205 Bộ luật Dân sự 2015 quy định:
“1. Sở hữu riêng là sở hữu của một cá nhân hoặc một pháp nhân”.
Điều 206 Bộ luật dân sự 2015 quy định “1. chủ sở hữu có uyền có quyền chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài sản thuộc sở hữu riêng nhằm phục vụ nhu cầu sinh hoạt, tiêu dung, sản xuất, kinh doanh và các mục đích khác không trái pháp luật”.
Do vậy, nếu nhà ở này là của riêng Bố mẹ bạn thì anh trai bạn không có quyền lợi gì.
