Đất lưu không có được bồi thường khi Nhà nước thu hồi không?

Nhà tôi có 1 mảnh đất 150m2 đã có sổ đỏ, phần đầu nhà bố tôi xây lấn ra khoảng 1,5m2 lợp tôn để có chỗ để xe (chỗ này không nằm trong sổ). Gần đây bố tôi muốn đổi sang sổ mới, định xin thêm phần đất lợp tôn vào sổ đỏ nhưng cán bộ bảo rằng đây là đất lưu không nên không thêm được. Tôi muốn hỏi nếu đất lưu không mà gia đình tôi đã sử dụng ổn định 20 năm thì sau này thu hồi có được bồi thường không? Tôi xin cảm ơn.

Ảnh minh họa, nguồn: Internet.

Trả lời:

Chào bạn, cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đến Luật Sao Việt. Đối với trường hợp của bạn, chúng tôi tư vấn cho bạn như sau:

Khái niệm "đất lưu không" không được quy định trong luật nhưng được hiểu là phần đất thuộc hành lang an toàn giao thông, an toàn điện lực, đê điều,.... nói chung là đất được quy hoạch phục vụ cho công trình công cộng và được quản lý bởi cơ quan nhà nước cấp cơ sở. Việc sử dụng phần đất lưu không được quy định tại Điều 157 Luật đất đai 2013, theo đó:

- Người đang sử dụng đất được pháp luật thừa nhận mà đất đó nằm trong hành lang bảo vệ an toàn công trình thì được tiếp tục sử dụng đất theo đúng mục đích đã được xác định và không được gây cản trở cho việc bảo vệ an toàn công trình.

- Trường hợp việc sử dụng đất gây ảnh hưởng đến việc bảo vệ an toàn công trình thì chủ công trình và người sử dụng đất phải có biện pháp khắc phục, nếu không khắc phục được thì Nhà nước thu hồi đất và bồi thường theo quy định của pháp luật

Như vậy, người dân có thể xin sử dụng tạm thời phần đất lưu không này nhưng phải được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép.

Vậy đất lưu không có được bồi thường khi bị thu hồi không?

Điều kiện để được bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất được quy định tại  Khoản 1 Điều 75 Luật Đất đai năm 2013 (sửa đổi, bổ sung năm 2018) như sau:

“1. Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không phải là đất thuê trả tiền thuê đất hàng năm; có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở; Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất; (sau đây gọi chung là Giấy chứng nhận) hoặc có đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo quy định của Luật này mà chưa được cấp; trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 77 của Luật này;...”

Như vậy, đối với phần đất lưu không không nằm trong sổ đỏ mà gia đình đang sử dụng, khi bị Nhà nước thu hồi sẽ không đủ điều kiện được bồi thường về đất.

Trường hợp của gia đình bạn đã sử dụng đất lưu không từ lâu, nhưng bạn chưa nêu rõ việc sử dụng đất này có được cấp phép hay không. Nếu chưa được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận thì việc sử dụng đất này được xem là hành vi lấn chiếm hành lang bảo vệ công trình công cộng của Nhà nước. Khi đó, Nhà nước thu hồi đất sẽ không được bồi thường, thậm chí còn bị xử phạt vi phạm hành chính.

Tuy nhiên, vẫn có khả năng gia đình bạn có thể được bồi thường về đất như sau: Trường hợp gia đình bạn sử dụng đất đã có sự xin phép và sau đó đất này được điều chỉnh quy hoạch không còn nằm trong hành lang an toàn giao thông, an toàn điện lực… thì theo quy định tại khoản 2 Điều 101 Bộ luật đất đai 2013, hộ gia đình, cá nhân không có giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất nhưng đã sử dụng ổn định từ trước ngày 1/7/2004 và không vi phạm pháp luật về đất đai, được UBND xã  xác nhận là đất không có tranh chấp, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt thì có thể được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất. Khi đó, nếu Nhà nước thu hồi thì gia đình bạn sẽ được bồi thường.