Câu hỏi: Xin chào Luật Sao Việt, tôi muốn được tư vấn về vấn đề như sau:
Gia đình tôi có tranh chấp với ông An liên quan đến Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ). Cụ thể, năm 2020, ông An đã mượn GCNQSDĐ của gia đình tôi để làm thủ tục vay vốn ngân hàng, nhưng sau đó không trả lại dù gia đình tôi không hề thế chấp hay đồng ý dùng tài sản này để bảo đảm khoản vay.
Gia đình tôi đã nhiều lần yêu cầu ông An trả lại GCNQSDĐ nhưng ông không thực hiện. Vì vậy, tôi đã khởi kiện ra Tòa án để yêu cầu ông An trả lại giấy tờ này. Tuy nhiên, Tòa án đã ra quyết định trả lại đơn khởi kiện, với lý do rằng tranh chấp này không thuộc phạm vi giải quyết của Tòa án theo thủ tục tố tụng dân sự.
Tôi muốn hỏi quyết định trả lại đơn của Tòa án trong trường hợp này có đúng quy định pháp luật không?
 (36).jpg)
Ảnh minh hoạ, nguồn: Internet.
Trả lời:
Chào bạn, cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đến Công ty Luật TNHH Sao Việt. Về vấn đề của bạn, chúng tôi xin tư vấn như sau:
1. Căn cứ pháp lý
Trước đây theo hướng dẫn tại Công văn số 141/TANDTC-KHXX ngày 21-9-2011 của Tòa án nhân dân tối cao về thẩm quyền giải quyết các yêu cầu trả lại giấy chứng nhận quyền sở hữu tài sản thì Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất không phải là giấy tờ có giá, nếu có yêu cầu Tòa án giải quyết buộc người chiếm giữ trả lại các giấy tờ này thì Tòa án không thụ lý giải quyết.
Tuy nhiên hiện hành theo quy định tại Điều 186 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015: “Cơ quan, tổ chức, cá nhân có quyền tự mình hoặc thông qua người đại diện hợp pháp khởi kiện vụ án (sau đây gọi chung là người khởi kiện) tại Tòa án có thẩm quyền để yêu cầu bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình”. Đồng thời, Điều 164 của Bộ luật Dân sự năm 2015 cũng cho phép chủ sở hữu, chủ thể có quyền khác đối với tài sản có quyền yêu cầu Tòa án, cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác buộc người có hành vi xâm phạm quyền phải trả lại tài sản, chấm dứt hành vi cản trở trái pháp luật việc thực hiện quyền sở hữu, quyền khác đối với tài sản và yêu cầu bồi thường thiệt hại.
Tòa án chỉ được trả lại đơn khởi kiện trong các trường hợp quy định tại Điều 192, bao gồm:
- Người khởi kiện không có quyền khởi kiện.
- Vụ việc không thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án.
- Đã có bản án, quyết định có hiệu lực giải quyết vụ việc.
Trong trường hợp này, việc yêu cầu trả lại GCNQSDĐ là tranh chấp về quyền dân sự, thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án theo quy định tại khoản 2 - Điều 26 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015.
Đây cũng là nội dung mới được hướng dẫn bởi Công văn số 02/2021/TANDTC-PC ngày 02/8/2021 của Hội đồng Thẩm phán TANDTC, tranh chấp về việc yêu cầu trả lại GCNQSDĐ bị chiếm giữ trái pháp luật là tranh chấp dân sự thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án, không phải là quan hệ hành chính hay nghĩa vụ hành chính.
2. Phân tích trường hợp cụ thể
● Bản chất của vụ việc: Hành vi không trả lại giấy tờ của ông An này đã xâm phạm đến quyền sở hữu hợp pháp của gia đình bạn.
● Thẩm quyền giải quyết: Theo hướng dẫn tại Công văn 02/2021/NQ-HĐTP, Tòa án phải thụ lý vụ án nếu đơn khởi kiện có căn cứ chứng minh GCNQSDĐ bị chiếm giữ trái pháp luật. Việc Tòa án từ chối giải quyết là không đúng quy định.
● Tính chất vụ kiện: Đây là vụ án dân sự yêu cầu hoàn trả giấy tờ thuộc quyền quản lý của nguyên đơn, không phải là tranh chấp hành chính hay tố tụng hành chính.
3. Hướng xử lý khi bị trả lại đơn
Gia đình bạn có thể thực hiện các bước sau để bảo vệ quyền lợi:
1. Nộp đơn khiếu nại theo Điều 194 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 về quyết định trả lại đơn khởi kiện, yêu cầu Tòa án xem xét lại quyết định này.
2. Nếu khiếu nại không được giải quyết thỏa đáng, có thể gửi đơn kiến nghị lên TAND cấp trên để yêu cầu xem xét theo hướng dẫn của Công văn 02/2021/NQ-HĐTP.
Nếu cần hỗ trợ thêm về hồ sơ pháp lý hoặc khiếu nại quyết định của Tòa án, vui lòng liên hệ Công ty Luật TNHH Sao Việt.
=================================================================================
- CÔNG TY LUẬT TNHH SAO VIỆT -
"Sự bảo hộ hoàn hảo trong mọi quan hệ pháp luật"
TỔNG ĐÀI TƯ VẤN PHÁP LUẬT: 1900 6243
Địa chỉ tư vấn trực tiếp: Số 525B Lạc Long Quân, P. Xuân La, Q. Tây Hồ, Tp. Hà Nội
Gửi thư tư vấn hoặc yêu cầu dịch vụ qua Email: congtyluatsaoviet@gmail.com
