Làm thế nào bán đất hộ gia đình khi một thành viên đang chấp hành án phạt tù?

Xin luật sư đưa ra tư vấn cho gia đình tôi. Sổ đỏ của nhà tôi cấp cho hộ gia đình từ năm 2008, bao gồm vợ chồng tôi và 2 con. Nay vì vợ tôi bệnh nặng, vợ chồng tôi muốn bán mảnh đất này để lấy tiền lo chi phí chữa bệnh cho vợ. Tôi bàn với con gái, con tôi cũng đồng ý. Tuy nhiên, tôi còn một con trai hiện đang thụ án tại Trại giam suối hai, gia đình chưa lên gặp được. Tôi muốn hỏi trong trường hợp này nếu cứ bán mà không cần sự đồng ý của con trai thì có được không? Chúng tôi cần làm như thế nào để đúng thủ tục? Tôi xin cảm ơn LS rất nhiều.

Ảnh minh họa, nguồn: Internet

Trả lời:

Chào bạn, cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đến Luật Sao Việt. Đối với thắc mắc của bạn, chúng tôi tư vấn cho bạn như sau:

* Về việc bán quyền sử dụng đất thuộc sở hữu của hộ gia đình:

Theo quy định tại Điều 64 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đất đai như sau:

“Điều 64. Hợp đồng, văn bản giao dịch về quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất

1. Hợp đồng, văn bản giao dịch về quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất của hộ gia đình phải được người có tên trên Giấy chứng nhận hoặc người được ủy quyền theo quy định của pháp luật về dân sự ký tên. hợp đồng, văn bản giao dịch về quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất của hộ gia đình phải được người có tên trên Giấy chứng nhận hoặc người được ủy quyền theo quy định của pháp luật về dân sự ký tên.

2. Hợp đồng, văn bản giao dịch về quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất của nhóm người sử dụng đất, nhóm chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất phải được tất cả các thành viên trong nhóm ký tên hoặc có văn bản ủy quyền theo quy định của pháp luật về dân sự, trừ trường hợp các chủ sở hữu căn hộ cùng sử dụng chung thửa đất trong nhà chung cư.”

Đồng thời, điều này cũng được hướng dẫn bởi Khoản 5, Điều 14 Thông tư số 02/2015/TT-BTNMT như sau:

“Điều 14. Quy định bổ sung về nộp hồ sơ, thủ tục khi đăng ký đất đai, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất

...

5. Người có tên trên Giấy chứng nhận hoặc người được ủy quyền theo quy định của pháp luật về dân sự quy định tại Khoản 1 Điều 64 của Nghị định số 43/2014/NĐ-CP chỉ được thực hiện việc ký hợp đồng, văn bản giao dịch về quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất khi đã được các thành viên trong hộ gia đình sử dụng đất đồng ý bằng văn bản và văn bản đó đã được công chứng hoặc chứng thực theo quy định của pháp luật.”

Như vậy, để chuyển nhượng quyền sử dụng đất đối với đất cấp cho hộ gia đình thì các thành viên của hộ gia đình phải cùng ký tên trong hợp đồng chuyển nhượng, hoặc người có tên trên Giấy chứng nhận (VD: Hộ ông A) thì ông A chỉ được thực hiện việc ký hợp đồng khi đã được các thành viên trong hộ gia đình sử dụng đất đồng ý bằng văn bản và văn bản đó đã được công chứng hoặc chứng thực theo quy định của pháp luật.

Đối với trường hợp của gia đình bạn, nếu sổ đỏ cấp cho hộ gia đình, hộ gia đình có 4 thành viên bao gồm bố mẹ và 2 con thì khi muốn chuyển nhượng quyền sử dụng đất, cần có văn bản ủy quyền của các thành viên khác cho phép bạn đại diện ký hợp đồng chuyển nhượng, bao gồm cả con trai bạn đang ở trong tù. Pháp luật hiện nay không cấm người đang chấp hành án phạt tù được thực hiện quyền mua bán, chuyển nhượng bất động sản thuộc sở hữu của họ. 

* Thủ tục công chứng văn bản ủy quyền bán đất khi đang chấp hành án phạt tù

Theo quy định tại Khoản 2 Điều 44 Luật Công chứng 2014 thì “Việc công chứng có thể được thực hiện ngoài trụ sở của tổ chức hành nghề công chứng trong trường hợp người yêu cầu công chứng là người già yếu, không thể đi lại được, người đang bị tạm giữ, tạm giam, đang thi hành án phạt tù hoặc có lý do chính đáng khác không thể đến trụ sở của tổ chức hành nghề công chứng.”

Như vậy, gia đình có thể yêu cầu công chứng văn bản ủy quyền bán đất tại cơ sở giam giữ nơi con trai bạn đang chấp hành án. Tuy nhiên, gia đình cần sắp xếp thăm gặp con trước đó, để trao đổi về việc bán đất và hỏi ý kiến của con, tránh trường hợp khi đã sắp xếp công chứng viên đến trại giam nhưng con bạn lại không đồng ý.

Đối với thủ tục công chứng ngoài trụ sở, bạn cần đến văn phòng công chứng để yêu cầu thực hiện dịch vụ.

Lưu ý: Chi phí công chứng ngoài trụ sở do các bên thỏa thuận nhưng thường sẽ đắt hơn nhiều so với việc công chứng tại trụ sở của văn phòng công chứng.