Do cần tiền gửi cho anh trai làm ăn nên mẹ em ở dưới quê có nhờ chị họ em thế chấp sổ đỏ đất rừng vay tiền ngân hàng, nhưng trong quá trình làm thủ tục vay, chị ta bảo phải có cả sổ đỏ nhà ở mới vay được. Do mẹ em không hiểu biết nên đưa sổ đỏ nhà em cho chị ta và nhận lại được đủ số tiền vay. Tuy nhiên, thời gian sau gia đình em nhận được tin sổ đỏ nhà em bị đem đi cầm cố vay tín dụng đen còn sổ đỏ đất rừng thì dùng vay ngân hàng, mẹ em và chị ta không ký bất cứ giấy uỷ quyền nào. Gia đình em phải làm như thế nào để lấy được sổ đỏ? Nếu không đòi lại được thì mẹ em có thể xin cấp sổ mới được không?
Trả lời:
Thứ nhất, việc chị họ của bạn cầm cố sổ đỏ không phù hợp với quy định của pháp luật và không được công nhận vì 2 lý do sau:
Một là, sổ đỏ không phải là tài sản
Căn cứ khoản 1 Điều 105, Điều 115 Bộ luật Dân sự 2015, quyền sử dụng đất là tài sản (là quyền tài sản).
Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất là chứng thư pháp lý để Nhà nước xác nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở, tài sản khác gắn liền với đất hợp pháp của người có quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và quyền sở hữu tài sản khác gắn liền với đất (Theo Khoản 16 Điều 3 Luật Đất đai 2013)
Như vậy, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất không phải một loại là tài sản.
Hai là, người dân không được cầm cố nhà đất
Khoản 1 Điều 167 Luật Đất đai 2013 quy định người sử dụng đất được thực hiện các quyền: Chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho, thế chấp, góp vốn quyền sử dụng đất theo quy định Luật Đất đai.
Ngoài ra, chủ sở hữu nhà ở là tổ chức, hộ gia đình, cá nhân trong nước, người Việt Nam định cư ở nước ngoài thì có các quyền: Bán, chuyển nhượng hợp đồng mua bán, cho thuê, cho thuê mua, tặng cho, đổi, để thừa kế, thế chấp, góp vốn, cho mượn, cho ở nhờ, ủy quyền quản lý nhà ở; trường hợp tặng cho, để thừa kế nhà ở cho các đối tượng không thuộc diện được sở hữu nhà ở tại Việt Nam thì các đối tượng này chỉ được hưởng giá trị của nhà ở đó (theo điểm d khoản 1 Điều 10 Luật Nhà ở 2014).
Như vậy, chị họ bạn hay bất cứ ai cũng không được cầm cố Sổ đỏ (giấy chứng nhận quyền sử dụng đất) vì Sổ đỏ không phải là tài sản và người sử dụng đất, chủ sở hữu nhà ở không có quyền cầm cố quyền sử dụng đất, nhà ở. Sổ đỏ chỉ có thể được thế chấp nên nếu cầm cố sổ đỏ thì hợp đồng cầm cố sẽ bị vô hiệu, các bên hoàn trả cho nhau những gì đã nhận.
Thứ hai, chị họ của bạn không đủ cơ sở pháp lý để có quyền đối với thửa đất của gia đình bạn, do không được ủy quyền. Mẹ bạn hoàn toàn có thể yêu cầu người đang giữ sổ đỏ trả lại cho gia đình. Ngoài ra, gia đình bạn có thể khởi kiện yêu cầu Toà án tuyên giao dịch dân sự giữa người chị họ và người đang giữ sổ đỏ của gia đình bạn là giao dịch dân sự vô hiệu. Giao dịch dân sự vô hiệu các bên hoàn trả cho nhau những gì đã nhận theo quy định tại điều 137 Bộ luật dân sự:
" ...2. Khi giao dịch dân sự vô hiệu thì các bên khôi phục lại tình trạng ban đầu, hoàn trả cho nhau những gì đã nhận; nếu không hoàn trả được bằng hiện vật thì phải hoàn trả bằng tiền, trừ trường hợp tài sản giao dịch, hoa lợi, lợi tức thu được bị tịch thu theo quy định của pháp luật. Bên có lỗi gây thiệt hại phải bồi thường".
Người đang giữ sổ đỏ của gia đình bạn trong trường hợp này không có quyền chuyển nhượng đất của gia đình bạn cho người khác bằng bất cứ hình thức nào, vì họ không có quyền sử dụng đối với mảnh đất đó.
Thứ ba, về vấn đề làm lại sổ đỏ bị đem đi cầm cố:
Theo quy định tại Điều 77 Nghị định 43/2014/NĐ-CP về việc cấp lại Giấy chứng nhận, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở, Giấy chứng nhận quyền sở hữu công trình xây dựng do bị mất, trong trường hợp cầm cố sổ đỏ thì gia đình bạn sẽ không làm lại được sổ mới mà chỉ có thể khởi kiện để đòi lại sổ đỏ từ cơ sở cho vay cầm cố.
Nếu bên cầm cố không chịu trả sổ đỏ thì theo căn cứ trên bản án, theo quyết định của Tòa án, gia đình bạn có có thể yêu cầu cơ quan chức năng thi hành án làm việc với văn phòng đăng ký đất đai, hủy sổ đỏ đã cầm cố và cấp lại sổ đỏ mới theo đúng quy định pháp luật.
Trên đây là tư vấn của Luật Sao Việt đối với câu hỏi của bạn. Nếu trong quá trình thực hiện các thủ tục nếu gặp phải các vấn đề cần được giải đáp, bạn vui lòng liên hệ:
Liên hệ sử dụng dịch vụ tư vấn pháp luật:
- CÔNG TY LUẬT TNHH SAO VIỆT -
"Sự bảo hộ hoàn hảo trong mọi quan hệ pháp luật"
TỔNG ĐÀI TƯ VẤN PHÁP LUẬT: 1900 6243
Địa chỉ tư vấn trực tiếp: Số 525B Lạc Long Quân, P. Xuân La, Q. Tây Hồ, Hà Nội
