Bố mẹ chồng có được đuổi con dâu khỏi nhà?

Tôi người Nam lấy chồng  Bắc được 18 năm. Khi tôi lấy chồng về thì bố mẹ chồng có cho hai vợ chồng mảnh đất nhưng chưa sang tên, vợ chồng tôi sau đó tích cóp và xây nhà trên mảnh đất đó từ năm 2009. Gần đây, chồng tôi cặp bồ, đem tiền đi nuôi con của nhân tình ở bên ngoài và về nhà hắt hủi vợ con. Bố mẹ chồng không phân biệt đúng sai mà chỉ bênh con trai mình, vì vậy lúc tôi đi làm, họ đã sang nhà vứt đồ đạc của tôi ra khỏi nhà và khóa cửa, không cho tôi vào nhà. Chồng tôi thì chuyển sang nhà nhân tình ở hẳn, hai con phải tá túc tạm ở nhà ông bà nội, chỉ có một mình tôi có nhà mà không thể vào. Tôi đã nộp đơn ly hôn, hai con đã lớn đều đồng ý theo mẹ nhưng Tòa chưa xử lý, cho tôi hỏi tôi cần làm những gì để bảo vệ quyền lợi của mình. 

Ảnh minh họa, nguồn: Internet.

Trả lời:

Chào bạn, cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đến Luật Sao Việt. Đối với trường hợp của bạn, chúng tôi tư vấn cho bạn như sau:

Cuộc hôn nhân của bạn đã ở trên bờ vực đổ vỡ, không thể cứu vãn được nữa, nên trường hợp này của bạn, chúng tôi chỉ tư vấn ở góc độ bảo vệ quyền lợi chính đáng mà bạn được hưởng khi ly hôn. 

Về mặt tài sản, căn nhà là tài sản chung của vợ chồng bạn phát sinh trong thời kỳ hôn nhân, tuy nhiên lại được xây trên đất của bố mẹ chồng nên về mặt pháp lý, tài sản chung của vợ chồng bạn chỉ có căn nhà (không bao gồm giá trị đất). Đối với dạng tài sản này, khi ly hôn bạn sẽ được chia công sức tương xứng với việc tạo lập nên ½ căn nhà. Theo quy định tại Điều 61 Luật Hôn Nhân và Gia Đình thì:

"Trong trường hợp vợ chồng sống chung với gia đình mà ly hôn, nếu tài sản của vợ chồng trong khối tài sản chung của gia đình không xác định được thì vợ hoặc chồng được chia một phần trong khối tài sản chung của gia đình căn cứ vào công sức đóng góp của vợ chồng vào việc tạo lập, duy trì, phát triển khối tài sản chung cũng như vào đời sống chung của gia đình. Việc chia một phần trong khối tài sản chung do vợ chồng thỏa thuận với gia đình; nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết".

Trước khi phân chia rõ ràng, căn nhà bạn và chồng đang sống vẫn là chỗ ở hợp pháp của bạn theo quy định của pháp luật. Cụ thể, theo  khoản 1 Điều 2 Luật Cư trú 2020, chỗ ở hợp pháp được định nghĩa là nơi được sử dụng để sinh sống, thuộc quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng của công dân, bao gồm nhà ở, tàu, thuyền, phương tiện khác có khả năng di chuyển hoặc chỗ ở khác theo quy định của pháp luật. Chỗ ở của công dân được pháp luật bảo vệ, vì vậy gia đình chồng bạn không có quyền đuổi bạn ra khỏi nhà, ngay cả khi mảnh đất xây nên căn nhà đó vẫn đang đứng tên bố mẹ chồng bạn.

Trước mắt, để giải quyết vấn đề chỗ ở, bạn có thể lên thẳng UBND cấp xã/phường nơi cư trú để tố cáo hành vi trái pháp luật buộc thành viên gia đình ra khỏi chỗ ở hợp pháp của họ. Theo quy định tại Điều 59 Nghị định số 144/2021/NĐ-CP ngày 31/12/2021 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy, chữa cháy; cứu nạn, cứu hộ; phòng, chống bạo lực gia đình.

“Điều 59. Hành vi trái pháp luật buộc thành viên gia đình ra khỏi chỗ ở hợp pháp của họ

1. Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với hành vi buộc thành viên gia đình ra khỏi chỗ ở hợp pháp của họ.

2. Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với hành vi đe dọa bằng bạo lực để buộc thành viên gia đình ra khỏi chỗ ở hợp pháp của họ.”

Ngoài ra, hành vi này có dấu hiệu của tội “Xâm phạm chỗ ở công dân” theo quy định tại 158 Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017, cụ thể:

"Tội xâm phạm chỗ ở của người khác là hành vi khám xét trái pháp luật chỗ ở của người khác, đuổi trái pháp luật người khác khỏi chỗ ở của họ hoặc có những hành vi trái pháp luật khác xâm phạm quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở của người khác."

Về quan hệ hôn nhân của bạn và chồng, chồng bạn vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ vợ - chồng, có hành vi ngoại tình và ngang nhiên chung sống cùng nhân tình. Vì vậy khi ly hôn, bạn cần chuẩn bị kỹ bằng chứng có lợi cho mình để đòi được quyền lợi chính đáng cho bản thân và các con. 

Hiện tại chồng bạn đang chung sống cùng nhân tình nên bạn có thể làm đơn tố cáo hành vi ngoại tình của chồng và gửi đến UBND cấp xã, Công an cấp huyện,... (gửi kèm bằng chứng rõ ràng). Mặc dù việc tố cáo này chưa chắc đã có thể xử lý được người chồng, nhưng sẽ tạo thêm ưu thế và bằng chứng cho bạn khi tranh chấp tại Tòa trong tương lai.