Có đổi được họ con riêng của vợ thành họ của cha dượng được không?

Nội dung câu hỏi của bạn đọc: 

Vợ tôi trước đây đã kết hôn một lần và có hai người con nhưng do cuộc sống không hạnh phúc nên hai người đã ly hôn. Mỗi người nuôi một con, vợ tôi nuôi cô con gái, năm nay cháu đã 5 tuổi. Hiện tại tôi lấy cô ấy kết hôn hợp pháp, vợ chồng tôi muốn đổi họ của cháu sang họ của tôi theo luật pháp có được không? Thủ tục như thế nào?

Công ty Luật TNHH Sao Việt trả lời câu hỏi như sau: 

1. Về việc đổi họ của con riêng của vợ bạn sang họ của bạn
Điều 27 Bộ luật Dân sự 2005 quy định:
“1. Cá nhân có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi họ, tên trong các trường hợp sau đây:
a) Theo yêu cầu của người có họ, tên mà việc sử dụng họ, tên đó gây nhầm lẫn, ảnh hưởng đến tình cảm gia đình, đến danh dự, quyền, lợi ích hợp pháp của người đó;
b) Theo yêu cầu của cha nuôi, mẹ nuôi về việc thay đổi họ, tên cho con nuôi hoặc khi người con nuôi thôi không làm con nuôi và người này hoặc cha đẻ, mẹ đẻ yêu cầu lấy lại họ, tên mà cha đẻ, mẹ đẻ đã đặt;
c) Theo yêu cầu của cha đẻ, mẹ đẻ hoặc người con khi xác định cha, mẹ cho con;
d) Thay đổi họ cho con từ họ của cha sang họ của mẹ hoặc ngược lại;
đ) Thay đổi họ, tên của người bị lưu lạc đã tìm ra nguồn gốc huyết thống của mình;
e) Thay đổi họ, tên của người được xác định lại giới tính;
g) Các trường hợp khác do pháp luật về hộ tịch quy định.
2. Việc thay đổi họ, tên cho người từ đủ chín tuổi trở lên phải có sự đồng ý của người đó.
3. Việc thay đổi họ, tên của cá nhân không làm thay đổi, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự được xác lập theo họ, tên cũ.”
Như vậy, trong trường hợp của bạn, nếu bạn muốn đổi họ của con riêng của vợ bạn sang họ của bạn, bạn có thể làm thủ tục nhận cháu làm con nuôi. Khi đó, căn cứ theo điểm b khoản 1 Điều 27 Bộ luật Dân sự 2005, bạn có thể yêu cầu đổi họ cho cháu.
2. Thủ tục để thay đổi họ
2.1. Trước hết, bạn thực hiện thủ tục nhận nuôi con nuôi.
- Theo quy định tại khoản 1 Điều 21 Luật Nuôi con nuôi thì việc nhận nuôi con nuôi phải được sự đồng ý của cha mẹ đẻ của người được nhận làm con nuôi. Như vậy, trong trường hợp bạn muốn nhận con riêng của vợ làm con nuôi thì phải được sự đồng ý của vợ bạn và cha đẻ của cháu.
 
- Theo khoản 1 Điều 2 Nghị định 19/2011/NĐ-CP Quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Nuôi con nuôi: “Trường hợp cha dượng hoặc mẹ kế nhận con riêng của vợ hoặc chồng làm con nuôi; cô, cậu, dì, chú, bác ruột nhận cháu làm con nuôi hoặc có sự thỏa thuận giữa người nhận con nuôi với cha mẹ đẻ hoặc người giám hộ của trẻ em được nhận làm con nuôi, thì Ủy ban nhân dân cấp xã thường trú của người nhận con nuôi thực hiện đăng ký việc nuôi con nuôi.”
Do đó, trường hợp của bạn, UBND cấp xã nơi bạn thường trú là cơ quan có thẩm quyền thực hiện việc nhận nuôi con nuôi.
- Hồ sơ của người nhận con nuôi gồm có:
+ Đơn xin nhận con nuôi;
+ Bản sao Hộ chiếu, Giấy chứng minh nhân dân hoặc giấy tờ có giá trị thay thế;
+ Phiếu lý lịch tư pháp;
+ Văn bản xác nhận tình trạng hôn nhân;
+ Giấy khám sức khỏe do cơ quan y tế cấp huyện trở lên cấp (được cấp chưa quá 06 tháng, tính đến ngày nộp hồ sơ tại Ủy ban nhân dân cấp xã)
- Hồ sơ của người được nhận làm con nuôi gồm có:
+ Giấy khai sinh;
+ Giấy khám sức khỏe do cơ quan y tế cấp huyện trở lên cấp;
+ Hai ảnh toàn thân, nhìn thẳng chụp không quá 06 tháng.
2.2. Thực hiện thủ tục đổi họ cho con nuôi của bạn
Khoản 2 Điều  24 Luật Nuôi con nuôi quy định: “Theo yêu cầu của cha mẹ nuôi, cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định việc thay đổi họ, tên của con nuôi.”
Sau khi thực hiện thủ tục nhận con nuôi, bạn lên UBND cấp xã nơi đã đăng ký hộ tịch trước đây của cháu để làm thủ tục thay đổi hộ tịch (Điều 27 Luật Hộ tịch 2014).
Ngoài ra, trong trường hợp bạn và vợ bạn trùng họ thì bạn có thể làm thủ tục thay đổi họ từ họ của cha đẻ của cháu sang họ của vợ bạn theo điểm d khoản 1 Điều 27 Bộ luật Dân sự 2005. Tuy nhiên, theo quy định tại khoản 1 Điều 7 Nghị định 123/2015/NĐ-CP thì “Việc thay đổi họ, chữ đệm, tên cho người dưới 18 tuổi theo quy định tại Khoản 1 Điều 26 của Luật Hộ tịch phải có sự đồng ý của cha, mẹ người đó và được thể hiện rõ trong Tờ khai”. Do đó, trong trường hợp này, việc thay đổi họ của cháu sẽ phải được sự đồng ý của vợ bạn và cha đẻ của cháu.