Câu Hỏi:Bố mẹ tôi đã ly hôn năm 2015, khi bố mẹ ly hôn tôi yêu cầu được ở với bà nội, năm 2016 bà nội tôi mất. Đến nay tôi và mẹ tôi vẫn ở với bà nội tôi, bố tôi ở nơi khác. Bây giờ bố tôi dẫn vợ hai (không đăng ký kết hôn) và con riêng của bố tôi về nhà bà nội tôi, giờ chỉ còn mẹ tôi và tôi ở đó. Bố tôi đuổi đánh mẹ tôi ra khỏi nhà. Xin Luật sư cho hỏi: Mẹ tôi có được tiếp tục ở nhà bà nội hay không? Tôi có được hưởng quyền lợi gì không?
Trả lời: Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi về cho chúng tôi, câu hỏi của bạn Công ty Luật TNHH Sao Việt xin tư vấn như sau:
Do bạn không nói rõ tài sản đó thuộc quyền sử dụng của bà nội bạn hay bố mẹ bạn nên chúng tôi xác định tài sản đó thuộc các trường hợp sau:
- Trường hợp 1: Nếu ngôi nhà này đã được bà nội bạn tặng, cho bố mẹ bạn trong thời kỳ hôn nhân thì ngôi nhà được xác định là tài sản chung của vợ chồng. Theo đó mẹ bạn có quyền sử dụng và quyền định đoạt đối với 1/2 diện tích nhà và đất hiện đang ở. Có nghĩa là mẹ bạn có thể tiếp tục ở lại trên 1/2 diện tích nhà.
Nếu có tranh chấp đối với việc sử dụng và định đoạt ngôi nhà, mẹ bạn có thể khởi kiện tại Toà án nhân dân cấp huyện nơi có đất và được giải quyết tranh chấp theo quy định của pháp luật.
- Trường hợp 2: Nếu ngôi nhà này đã được bà nội bạn tặng, cho riêng bố hay mẹ bạn bất kể là trong hay sau thời kỳ hôn nhân thì toàn bộ tài sản đó sẽ thuộc về người được bà nội bạn cho. Nếu cho riêng bố bạn thì mẹ bạn không có quyền sử dụng hay quyền định đoạt đối với tài sản đó. Và ngược lại, nếu cho riêng mẹ bạn thì bố bạn sẽ không có quyền sử dụng, quyền định đoạt đối với căn nhà đó.
- Trường hợp 3: Nếu ngôi nhà vẫn đứng tên chủ sở hữu là bà nội bạn và không được xác định là tài sản chung của bố mẹ bạn, trong khi đó bà nội bạn mất và không để lại di chúc, thì di sản thừa kế do bà nội bạn để lại sẽ được phân chia theo quy định pháp luật, có nghĩa là thừa kế theo hàng thừa kế, điều kiện và trình tự thừa kế theo quy định của pháp luật, đó là:
Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về người thừa kế theo pháp luật như sau:
“1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:
a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột, chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.
2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.
3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản”.
Như vậy, xét theo quy định này, mẹ bạn không thuộc hàng thừa kế nào nên không được hưởng di sản thừa kế đối với ngôi nhà này. Do đó, nếu bố bạn trở về đòi lại quyền sở hữu ngôi nhà, mẹ bạn chỉ có quyền yêu cầu bố bạn thanh toán các khoản chi phí cho việc trông nom, tôn tạo (nếu có) đối với ngôi nhà từ năm 2015 đến nay.
Bạn là người được hưởng di sản thừa kế ở hàng thừa kế thứ hai nên bạn chỉ được hưởng thừa kế khi không còn ai ở hàng thừa kế thứ nhất do đã chết, hoặc không có quyền hưởng di sản, hoặc bị truất quyền hưởng di sản, hoặc từ chối nhận di sản. Do đó, bạn cũng không được hưởng quyền thừa kế đối với ngôi nhà này.
Bạn là người được hưởng di sản thừa kế ở hàng thừa kế thứ hai nên bạn chỉ được hưởng thừa kế khi không còn ai ở hàng thừa kế thứ nhất do đã chết, hoặc không có quyền hưởng di sản, hoặc bị truất quyền hưởng di sản, hoặc từ chối nhận di sản. Do đó, bạn cũng không được hưởng quyền thừa kế đối với ngôi nhà này.
Trên đây là tư vấn của công ty luật Sao Việt, nếu có thêm thắc mắc quý khách vui lòng liên hệ với chúng tôi theo số hotline: 1900 6243.
