Doanh nghiệp có bị phạt khi không chốt sổ cho NLĐ nghỉ ngang?

Nhiều doanh nghiệp, vì nhân viên nghỉ ngang không bàn giao lại công việc nên đã gây khó dễ bằng cách cố tình không chốt sổ bảo hiểm xã hội cho người lao động. Vậy hành vi này có phù hợp với quy định của pháp luật hay không?

Hình ảnh minh họa, nguồn: Internet.

1. Người lao động nghỉ ngang có được chốt sổ BHXH?

Khi người lao động tự ý nghỉ việc sẽ bị coi là đơn phương chấm dứt hợp đồng trái pháp luật, khi đó người lao động sẽ phải bồi thường cho người sử dụng lao động theo quy chế công ty và theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, khi hợp đồng lao động chấm dứt (dù hợp pháp hay trái pháp luật) thì người sử dụng lao động vẫn phải thực hiện những nghĩa vụ theo quy định tại Khoản 3 Điều 48 Bộ luật Lao động như sau:

“3. Người sử dụng lao động có trách nhiệm sau đây:

a) Hoàn thành thủ tục xác nhận thời gian đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp và trả lại cùng với bản chính giấy tờ khác nếu người sử dụng lao động đã giữ của người lao động;

b) Cung cấp bản sao các tài liệu liên quan đến quá trình làm việc của người lao động nếu người lao động có yêu cầu. Chi phí sao, gửi tài liệu do người sử dụng lao động trả.”

Như vậy, chỉ cần hợp đồng lao động chấm dứt thì phía công ty đều phải thực hiện thủ tục chốt sổ BHXH và trả lại sổ BHXH cho người lao động.

2. Doanh nghiệp không chốt sổ BHXH cho nhân viên bị xử phạt như thế nào?

* Đối với hành vi không chốt sổ BHXH cho NLĐ:

Theo quy định tại khoản 2 Điều 12 Nghị định 12/2022/NĐ-CP, doanh nghiệp không chốt sổ BHXH cho người lao động sẽ bị xử phạt với mức phạt tăng theo số người lao động bị vi phạm, cụ thể như sau:

- Từ 01 người đến 10 người lao động: Phạt 01 - 02 triệu đồng.

- Từ 11 người đến 50 người lao động: Phạt 02 - 05 triệu đồng.

- Từ 51 người đến 100 người lao động: Phạt 05 - 10 triệu đồng.

- Từ 101 người đến 300 người lao động: Phạt 10 - 15 triệu đồng.

- Từ 301 người lao động: Phạt 15 - 20 triệu đồng.

Đây là mức phạt đối với cá nhân, nếu đối tượng vi phạm là tổ chức thì mức phạt sẽ tăng gấp đôi so với mức phạt nêu trên (Căn cứ khoản 1 Điều 6 Nghị định 12/2022). 

* Đối với hành vi không trả sổ BHXH cho NLĐ:

Theo quy định tại điểm d khoản 4 Điều 41 Nghị định 12/2022/NĐ-CP nếu đã chốt sổ BHXH nhưng không trả lại sổ cho người lao động thì người sử dụng lao động bị phạt từ 02 - 04 triệu đồng/người lao động bị vi phạm nhưng tối đa không quá 75 triệu đồng.

3. Người lao động cần phải làm gì để bảo vệ quyền lợi của mình?

Khi đã đề nghị người sử dụng lao động trả sổ nhưng không được đáp ứng yêu cầu, người lao động có thể thực hiện những biện pháp sau đây:

Phương án 1: Khiếu nại lên Sở LĐ- TB - XH nơi công ty đặt trụ sở chính.

Trước hết, người lao động phải làm đơn khiếu nại gửi đến công ty cũ. Nếu không nhận được phản hồi từ phía công ty, người lao động người lao động gửi đơn tố cáo hành vi vvi phạm không chốt sổ BHXH của công ty đến Chánh Thanh tra Sở Lao động - Thương binh và Xã hội nơi công ty đó đặt trụ sở.

Khi xác minh được việc hành vi vi phạm của doanh nghiệp, thanh tra lao động sẽ tiến hành xử phạt theo quy định, đồng thời yêu cầu công ty phải thực hiện thủ tục chốt sổ BHXH cho NLĐ.

Phương án 2: Khởi kiện tại Tòa án.

Căn cứ khoản 1 Điều 188 Bộ luật Lao động 2019, người lao động có thể khởi kiện trực tiếp tại Tòa để yêu cầu giải quyết những tranh chấp về bảo hiểm xã hội mà không cần trải qua thủ tục hòa giải.