Di sản của bố phân chia như nào khi bố mẹ đã ly thân

Bạn Nguyễn Trọng Mạnh hỏi:
Ba tôi và mẹ tôi sống ly thân từ năm 1994 đến nay. Trên giấy tờ ba mẹ tôi vẫn còn kết hôn. Nhà tôi có 3 anh em đều ở cùng mẹ nhưng tôi và em gái chung hộ khẩu với mẹ, còn anh hai tôi chung hộ khẩu với ba. Năm 2016, ba tôi đột ngột qua đời không để lại di chúc, sổ đỏ thì chỉ có mình ba tôi đứng tên. Miếng đất có diện tích 330m2.
Tôi xin hỏi:
1. Tôi có thể làm lại sổ đỏ không? Đứng tên đồng chủ sở hữu có được không? Cần những thủ tục gì?
2. Sổ đỏ hiện tôi đang giữ nhưng anh hai tôi được bạn bè tư vấn là không cần làm lại sổ đỏ, cũng không cần dùng sổ cũ mà vẫn có thể bán đất. Điều đó có đúng không? Nếu đúng tôi cần giấy tờ gì để khởi kiện đòi quyền thừa kế.
3. Quyền thừa kế của mẹ và các anh em tôi như thế nào? Mẹ tôi có quyền đứng ra để bán tài sản một mình mà không cần anh em chúng tôi hay không?
Trả lời:
Trước hết việc ba bạn và mẹ bạn đã ly thân từ lâu, tuy nhiên về mặt pháp lý giữa bà mẹ bạn vẫn chưa chấm dứt quan hệ hôn nhân:
1.     Do ba bạn mất đi không để lại di chúc nên theo quy định tại Điều 650, 651 Bộ luật Dân sự 2015 tài sản của cha bạn sẽ được chia đều cho những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất bao gồm mẹ bạn và anh chị em bạn. (Chúng tôi giả định ông bà nội của bạn đã mất trước cha bạn)
Nếu tất cả những người thừa kế nêu trên thống nhất thì gia đình bạn có thể làm thủ tục xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mới đứng tên tất cả những người thừa kế.
2.     Theo quy định tại khoản 1 Điều 188 Luật Đất Đai về Điều kiện thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho, thế chấp quyền sử dụng đất; góp vốn bằng quyền sử dụng đất thì:"1. Người sử dụng đất được thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho, thế chấp quyền sử dụng đất; góp vốn bằng quyền sử dụng đất khi có các điều kiện sau đây:
a) Có Giấy chứng nhận.
b) Đất không có tranh chấp;"
c) Quyền sử dụng đất không bị kê biên để bảo đảm thi hành án;"
Như vậy, anh trai bạn sẽ không thể chuyển nhượng quyền sử dụng đất nếu không phải là người đứng tên trên giấy chứng nhận quyền sử dụng mảnh đất đó. Trường hợp anh trai bạn cố tình chuyển nhượng, thì giao dịch đó sẽ không được pháp luật thừa nhận. Thậm chí, tuỳ từng trường hợp, anh trai bạn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vi vi phạm pháp luật của mình.
3.     Do cha bạn mất đi không để lại di chúc nên theo quy định tại Điều 650, 651 Bộ Luật Dân Sự, phần tài sản cha bạn để lại sẽ được chia đều cho mẹ bạn và các con của cha bạn (chúng tôi giả định ông bà nội bạn đã mất trước cha bạn). Vì vậy, để định đoạt tài sản do cha bạn để lại, phải có sự thống nhất của tất cả những đồng thừa kế. Trong trường hợp không thống nhất được, những người thừa kế có thể khởi kiện vụ việc ra Toà án nhân dân có thẩm quyền để giải quyết theo quy định pháp luật.