Chỗ tôi ở không có văn phòng công chứng, tôi giờ tuổi cũng cao, muốn lập di chúc để con cháu sau này không tranh chấp tài sản. Vậy tôi muốn lập di chúc tại Ủy ban nhân dân cấp xã thì thực hiện như thế nào?
Trả lời:
Chào bác, cảm ơn bác đã tin tưởng và gửi câu hỏi đến Luật Sao Việt. Đối với trường hợp của bác, chúng tôi tư vấn cho bác như sau:
Trước khi chết, mọi người đều có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của mình cho những người thừa kế. Di chúc có nhiều hình thức, từ văn bản cho đến di chúc miệng. Pháp luật cũng đã quy định về hình thức của di chúc tại Điều 627 Bộ luật Dân sự năm 2015 như sau: “Di chúc phải được lập thành văn bản; nếu không thể lập được di chúc bằng văn bản thì có thể di chúc miệng”.
Đối với di chúc bằng văn bản, bác có thể công chứng, chứng thực hoặc không. Theo quy định của pháp luật thì di chúc không công chứng, chứng thực vẫn có hiệu lực tuy nhiên để chắc chắn hơn về mặt pháp lý, hiện nay nhiều người sẽ lựa chọn công chứng, chứng thực di chúc tại Văn phòng công chứng hoặc Ủy ban nhân dân cấp xã.
Thủ tục lập di chúc tại VPCC hoặc UBND cấp xã khá giống nhau và được quy định cụ thể tại Điều 636 Bộ luật Dân sự năm 2015 như sau:
“1. Người lập di chúc tuyên bố nội dung của di chúc trước công chứng viên hoặc người có thẩm quyền chứng thực của Ủy ban nhân dân cấp xã. Công chứng viên hoặc người có thẩm quyền chứng thực của Ủy ban nhân dân cấp xã phải ghi chép lại nội dung mà người lập di chúc đã tuyên bố. Người lập di chúc ký hoặc điểm chỉ vào bản di chúc sau khi xác nhận bản di chúc đã được ghi chép chính xác và thể hiện đúng ý chí của mình. Công chứng viên hoặc người có thẩm quyền chứng thực của Ủy ban nhân dân cấp xã ký vào bản di chúc.
2. Trường hợp người lập di chúc không đọc được hoặc không nghe được bản di chúc, không ký hoặc không điểm chỉ được thì phải nhờ người làm chứng và người này phải ký xác nhận trước mặt công chứng viên hoặc người có thẩm quyền chứng thực của Ủy ban nhân dân cấp xã. Công chứng viên hoặc người có thẩm quyền chứng thực của Ủy ban nhân dân cấp xã chứng nhận bản di chúc trước mặt người lập di chúc và người làm chứng”.
Từ quy định pháp luật nêu trên thì việc lập di chúc tại Ủy ban nhân dân xã được thực hiện theo thứ tự như sau:
Bước 1: Người lập di chúc tuyên bố nội dung của di chúc trước công chức tư pháp – hộ tịch.
Bước 2: Công chức tư pháp hộ tịch phải ghi chép lại nội dung mà người lập di chúc đã tuyên bố.
Bước 3: Người lập di chúc ký hoặc điểm chỉ vào bản di chúc sau khi xác nhận bản di chúc đã được ghi chép chính xác và thể hiện đúng ý chí của mình.
Bước 4: Công chức tư pháp hộ tịch ký vào bản di chúc.
