Việc điều chỉnh chính sách thuế thu nhập cá nhân (TNCN) luôn là một vấn đề nóng, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của hàng triệu người lao động và sự phát triển kinh tế vĩ mô của đất nhà. Mặc dù Nghị quyết số 954/2020/UBTVQH14 ngày 02/6/2020 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh lên 11 triệu đồng/tháng cho người nộp thuế và 4,4 triệu đồng/tháng cho người phụ thuộc, nhưng sau gần 5 năm, với sự gia tăng liên tục của lạm phát và chỉ số CPI, mức giảm trừ hiện tại đã không còn phù hợp với thực tế. Trước tình hình đó, Bộ Tài chính đã trình dự thảo Nghị quyết mới về điều chỉnh mức GTGC, nhằm giải quyết những khó khăn về đời sống và tài chính cho người dân. Dự thảo này đưa ra hai phương án chính với các mức giảm trừ khác nhau. Bài phân tích này của Luật Sao Việt sẽ đi sâu vào đánh giá ưu điểm, hạn chế của từng phương án và đề xuất các giải pháp, kiến nghị cụ thể để hoàn thiện chính sách, đảm bảo tính hiệu quả và công bằng cho toàn xã hội.
Ảnh minh họa (nguồn: internet)
Trước tình hình đó, Bộ Tài chính đã trình dự thảo Nghị quyết mới về điều chỉnh mức GTGC, nhằm giải quyết những khó khăn về đời sống và tài chính cho người dân. Dự thảo này đưa ra hai phương án chính với các mức giảm trừ khác nhau. Bài phân tích này của Luật Sao Việt sẽ đi sâu vào đánh giá ưu điểm, hạn chế của từng phương án và đề xuất các giải pháp, kiến nghị cụ thể để hoàn thiện chính sách, đảm bảo tính hiệu quả và công bằng cho toàn xã hội.
Phương án 1 trong Dự thảo đề xuất điều chỉnh mức GTGC dựa trên mức tăng CPI tích lũy từ thời điểm ban hành Nghị quyết 954/2020 đến nay. Cụ thể, mức giảm trừ cho người nộp thuế sẽ là 13,3 triệu đồng/tháng (tương đương 159,6 triệu đồng/năm) và mức giảm trừ cho mỗi người phụ thuộc là 5,3 triệu đồng/tháng. Mức đề xuất này phản ánh sự điều chỉnh theo biến động của giá cả thị trường, giữ nguyên nguyên tắc và quy định của pháp luật hiện hành.
Về mặt tích cực, việc tăng mức giảm trừ giúp giảm số thuế phải nộp, đặc biệt là với những người có thu nhập ở mức trung bình và thấp. Điều này trực tiếp giúp tăng thu nhập thực tế, cải thiện sức mua và đời sống. Phương án này tuân thủ nguyên tắc điều chỉnh theo CPI đã được quy định trong Luật Thuế thu nhập cá nhân. Mức tăng được tính toán cụ thể dựa trên số liệu kinh tế vĩ mô, đảm bảo tính hợp lý và minh bạch. Vì chỉ điều chỉnh mức giảm trừ theo tỷ lệ lạm phát thực tế, phương án này không gây ra quá nhiều xáo trộn trong hệ thống tính thuế, giúp cơ quan thuế và người nộp thuế dễ dàng thực hiện.
Mặc dù có điều chỉnh, mức tăng này chỉ tương ứng với lạm phát đã xảy ra. Điều này có nghĩa là, người lao động chỉ được "bù đắp" lại sức mua đã mất, chứ không có sự cải thiện đáng kể nào về thu nhập. Trong bối cảnh giá cả các mặt hàng thiết yếu tiếp tục leo thang, mức giảm trừ này có thể nhanh chóng trở nên lạc hậu và cần phải tiếp tục sửa đổi trong thời gian ngắn. Đồng thời, mức tăng khiêm tốn khó có thể tạo ra cú hích đáng kể cho nền kinh tế, bởi vì nó chỉ giải quyết vấn đề trước mắt mà không mang tính dự phòng cho tương lai.
Phương án 2 đề xuất một mức tăng cao hơn, không chỉ dựa vào chỉ số CPI tích lũy mà còn tính đến yếu tố dự phòng và xu hướng kinh tế. Theo đó, mức giảm trừ cho người nộp thuế là 15,5 triệu đồng/tháng (tương đương 186 triệu đồng/năm) và mức giảm trừ cho mỗi người phụ thuộc là 6,2 triệu đồng/tháng. Đây là phương án mà Bộ Tài chính hiện đang đề xuất.
Mức tăng giảm trừ cao hơn sẽ giải phóng một lượng thu nhập đáng kể cho người lao động, giúp họ có thêm nguồn lực để chi tiêu, tiết kiệm và đầu tư. Điều này không chỉ giúp trang trải cuộc sống mà còn tạo điều kiện để người dân tích lũy, nâng cao chất lượng cuộc sống. Vì mức tăng vượt trên lạm phát tích lũy, phương án này có tính dự phòng cao, giúp chính sách ổn định trong vài năm tới mà không cần phải điều chỉnh liên tục, tránh gây xáo trộn cho cả cơ quan quản lý và người dân. Khi thu nhập thực tế của người dân tăng, sức mua tăng theo. Điều này sẽ kích thích mạnh mẽ tiêu dùng nội địa, thúc đẩy sản xuất và kinh doanh, góp phần tạo ra một cú hích lớn cho nền kinh tế.
Nhưng nhìn chung, đây là thách thức lớn nhất của phương án 2. Mức giảm trừ cao hơn sẽ làm giảm đáng kể số thuế thu được, ảnh hưởng đến khả năng cân đối chi tiêu của Nhà nước. Theo Bộ Tài chính, phương án này có thể làm giảm nguồn thu ngân sách hàng nghìn tỷ đồng mỗi năm. Nếu nền kinh tế và lạm phát không diễn biến như dự kiến, mức giảm trừ này có thể gây ra những vấn đề trong việc cân đối ngân sách trong dài hạn.
Từ phân tích trên, có thể thấy Phương án 2 mang lại nhiều lợi ích vượt trội hơn, không chỉ giải quyết vấn đề trước mắt mà còn mang tính chiến lược, ổn định lâu dài và tạo động lực cho nền kinh tế. Mặc dù có rủi ro về nguồn thu ngân sách, nhưng lợi ích kinh tế và xã hội mà nó mang lại là rất lớn. Việc tăng thu nhập thực tế cho người dân là một khoản đầu tư quan trọng vào nguồn lực con người và vào chính sự phát triển bền vững của đất nước. Tuy nhiên, để phương án này được triển khai hiệu quả, cần có các giải pháp đồng bộ.
Luật Sao Việt xin được đề xuất một vài giải pháp như sau:
Cần đẩy mạnh chống thất thu thuế đối với các hoạt động thương mại điện tử (e-commerce), các giao dịch tài chính lớn, kinh doanh bất động sản, chuyển nhượng vốn, và các ngành nghề đặc thù khác. Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14 đã có đầy đủ căn cứ pháp lý để thực hiện việc này. Bên cạnh việc tăng thu, cần rà soát lại các khoản chi tiêu công, loại bỏ các chi phí không cần thiết, kém hiệu quả để cân bằng ngân sách.
Bổ vào Nghị quyết một cơ chế tự động điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh khi chỉ số CPI vượt một ngưỡng nhất định (ví dụ 10% hoặc 15%) so với thời điểm ban hành. Điều này sẽ giúp chính sách trở nên linh hoạt và kịp thời hơn, tránh tình trạng phải chờ đợi nhiều năm để sửa đổi. Đây cũng là một điểm cần được bổ sung vào Luật Thuế thu nhập cá nhân trong tương lai.
Việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh là một yêu cầu cấp thiết để chính sách thuế TNCN phù hợp với thực tiễn kinh tế và đảm bảo công bằng xã hội. Hai phương án trong dự thảo đều có những điểm hợp lý, nhưng Phương án 2 với mức giảm trừ cao hơn là lựa chọn mang tính chiến lược và hiệu quả hơn cả. Mặc dù có thách thức về nguồn thu ngân sách, nhưng với các giải pháp bổ sung về quản lý thuế và cơ chế điều chỉnh linh hoạt, Việt Nam hoàn toàn có thể vừa giảm gánh nặng cho người dân, vừa đảm bảo sự ổn định của nền kinh tế và ngân sách quốc gia. Việc sớm ban hành và áp dụng Nghị quyết mới sẽ là một động thái tích cực, thể hiện sự quan tâm của Nhà nước đến đời sống của người lao động.
Nếu còn bất kỳ vướng mắc nào liên quan, hãy liên hệ với Luật sư và Chuyên viên pháp lý của chúng tôi để được hỗ trợ kịp thời và hiệu quả.
Liên hệ ngay để được Luật sư, Chuyên viên pháp lý hỗ trợ kịp thời:
- CÔNG TY LUẬT TNHH SAO VIỆT -
"Sự bảo hộ hoàn hảo trong mọi quan hệ pháp luật"
Tổng đài tư vấn pháp luật: 1900 6243
Địa chỉ tư vấn trực tiếp: Số 525B Lạc Long Quân, P. Xuân La, Q. Tây Hồ, Hà Nội
Gửi thư tư vấn hoặc yêu cầu dịch vụ qua Email: congtyluatsaoviet@gmail.com
