Gần 6.000m2 đất của gia đình bị chính quyền quận 2 lấy cấp cho người khác. Đưa vụ việc đến Toà, TAND quận 2 lại căn cứ vào những cứ liệu "bất nhất" của chính quyền, bỏ qua người có quyền lợi liên quan...Vi phạm tố tụng của TAND quận 2, bị Toà phúc thẩm trả hồ sơ xét xử lại từ đầu.
Mảnh đất xảy ra tranh chấp. Ảnh: TS
Lấy đất của người này cấp cho người khác
Trước năm 1975, ông Lê Văn Võ sở hữu mảnh đất có tích đất khoảng 16.800m2 tại xã An Phú, quận Thủ Đức, tỉnh Gia Định (nay là phường An Phú, quận 2, Tp. HCM). Ông Võ cho ông Lê Văn Trò mướn mảnh đất trên canh tác với việc sau khi thu hoạch, ông Trò nộp lúa lại cho ông Võ.
Ông Trò chết, bà Đặng Thị Bồi là con dâu của ông Lê Văn Trò tiếp tục canh tác phần đất trên. Sau năm 1975, ông Lê Văn Võ cùng 03 người con là ông Lê Văn Thu, Lê Văn Đỏ, Lê Văn Điều có đến gặp bà Đặng Thị Bồi để lấy lại đất. Lúc này bà Đặng Thị Bồi lập giấy tay trả lại cho gia đình ông Lê Văn Võ (là chủ đất cũ) một phần mảnh đất có diện tích khoảng 5.900m2.
Gia đình ông Võ canh tác được 2 năm (năm 1976-1977) rồi bỏ trống, vì phần diện tích được bà Bồi trả lại là vùng đất trũng canh tác không hiệu quả.
Năm 1978, Tập đoàn 2 xã An Phú được thành lập và lấy mảnh đất 5.900m2 của gia đình ông Võ vào quản lý. Đến năm 1989 khi Tập đoàn 2 giải thể, chính quyền có chủ trương giao khoán đất lại cho các hộ dân. Thời điểm này ông Lê Văn Võ đã chết nên các đồng thừa kế, tức là 03 ông Lê Văn Thu, Lê Văn Đỏ, Lê Văn Điều làm đơn xin nhận lại phần diện tích mà bà Đặng Thị Bồi trả cho gia đình, nhưng không được giải quyết.
Từ đó ông Thu, Đỏ, Điều liên tục làm đơn yêu cầu gửi UBND xã An Phú, huyện Thủ Đức yêu cầu giải quyết đất cho gia đình mình.
Ngày 16/4/1991 UBND xã An Phú ban hành công văn số 27/CV-UB với nội dung xác nhận việc cơ quan chính quyền địa phương là UBND xã An Phú họp và có sự tham gia của huyện đã đi đến thống nhất là cấp lại cho ông Thu, ông Đỏ, ông Điều mảnh đất với diện tích là khoảng 5.900m2 như trước đây cha của 3 ông đã nhận lại từ bà Đặng Thị Bồi.
Năm 1991, 1992, 1993 ông Thu, Đỏ, Điều tiếp nhận lại phần diện tích đất trên và canh tác sản xuất. Song song với đó những người con của ông Võ tiếp tục làm đơn gửi cơ quan chính quyền địa phương để xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Ngày 23/10/1993, UBND xã An Phú ban hành văn bản số 121/CV-UB thông báo cho những người con của ông Võ biết nội dung là “do khu vực đất ở xã An Phú hầu hết đều nằm trong dự kiến quy hoạch của thành phố và huyện …” … “do các yếu tố trên, UBND xã chỉ đề xuất giải quyết cho gia đình ông hưởng tỷ lệ % theo quy định nhà nước khi đất này quy hoạch, kính báo đến gia đình ông rõ và yên tâm chờ đợi”.
Vì không đồng ý nội dung công văn 121/CV-UB của UBND xã An Phú nên ông Lê Văn Thu, Lê Văn Đỏ, Lê Văn Điều tiếp tục làm đơn khiếu nại gửi đến các cơ quan chức năng có thẩm quyền.
Trong lúc việc khiếu nại của 3 ông chưa được giải quyết xong, thì bất ngờ ngày 21/12/1998, UBND quận 2 cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số 00074/QSDD cho con gái bà Đặng Thị Bồi tức là bà Lê Thị Hai. Lúc này quận 2 vừa được thành lập, tách ra từ huyện Thủ Đức vào năm 1997.
Chứng cứ bất nhất, Toà vẫn xét xử
Bất ngờ trước việc chính UBND 2 cấp giấy chứng nhận mảnh đất của gia đình mình cho người khác, những người con của ông Lê Văn Võ đã gửi đơn khiếu kiện đến TAND quận 2. Tuy nhiên, Toà quận 2 lại căn cứ vào những tài liệu bất nhất để xét xử vụ án.
Dù luôn khẳng định việc cấp giấy cho bà Lê Thị Hai là phù hợp, nhưng UBND quận 2 lại không cung cấp được hồ sơ chứng minh với Hội đồng xét xử vì lý do ... thất lạc.
Cụ thể, căn cứ Quyết định 1244/QĐ-UBND ngày 08/9/2009 của UBND quận 2 về giải quyết tranh chấp quyền sử dụng đất giữa ông Lê Văn Đỏ và bà Lê Thị Hai có nội dung, "phần đất trên là đất lúa, thuộc tờ bản đồ số 03 bộ địa chính xã An Phú (tài liệu 299/TTg), nay thuộc phường An Phú, quận 2 do bà Lê Thị Hai sử dụng từ trước năm 1975 đến nay".
Tuy nhiên, khi Hội đồng xét xử yêu cầu UBND quận 2 cung cấp hồ sơ tài liệu liên quan cho việc căn cứ để ban hành quyết định 1244/QĐ-UBND thì UBND quận 2 lại gửi đến Toà công văn số 3610/UBND-TNMT với nội dung, "hiện nay, quá trình lưu trữ hồ sơ cấp Giấy chứng nhận theo kế hoạch năm 1998 đã bị thất lạc nên không có cơ sở cung cấp hồ sơ theo yêu cầu của Toà án nhân dân quận 2".
Hay, trong bản tự khai gửi TAND quận 2 vào ngày 09/9/2015, bà Lê Thị Thanh Tịnh, công chức Địa chính – Xây dựng đô thị và Môi trường phường An Phú trình bày, “theo sổ bộ thuế lưu trữ tại phường, bà Lê Thị Hai không có kê khai đóng thuế tại phường đối với phần đất trên; Theo sổ mục kê lưu trữ tại phường: bà Lê Thị Hai không đăng ký kê khai đối với phần diện tích nêu trên”. Nhưng không hiểu tại sao, trong Bản án dân sự sơ thẩm số 24/2019/DSST ngày 25/6/2019 của TAND Quận 2 lại ghi lời khai của bà Lê Thị Thanh Tịnh đại diện UBND phường An Phú, “khẳng định bà Lê Thị Hai có đóng thuế hằng năm và có kê khai đất đai".
Ngoài những tài liệu khập khiểng, bất nhất, thiếu rõ ràng của chính quyền cung cấp, Toà án cấp sơ thẩm cũng chưa xác minh thu thập chứng cứ tại cơ quan có thẩm quyền về người đang trực tiếp sử dụng đất, nhằm đưa họ tham gia tố tụng với tư cách là người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan để đảm bảo quyền và nghĩa vụ là vi phạm trong xét xử.
Vi phạm tố tụng của TAND quận 2, được TAND TP. HCM chỉ rõ tại Bản án Phúc thẩm số 32/2020/DS-PT ngày 14/01/2020 với nội dung, “vi phạm này cấp Phúc Thẩm không thể khắc phục được. Do đó Hội đồng xét xử đồng ý với ý kiến cả đại diện Viện kiểm sát nhân dân TP. HCM căn cứ khoản 3 Điều 308 Bộ luật Tố tụng Dân sự: Huỷ Bản án dân sự sơ thẩm số 24/2019/DSST ngày 25/6/2019 của TAND Quận 2. Giao hồ sơ về cho Toà án nhân dân quận 2 giải quyết theo thủ tục sơ thẩm”.
Được biết, sau khi bà Lê Thị Hai được UBND quận 2 cấp giấy chứng nhận A479518 vào ngày 21/12/1998 thì năm 2001, bà Hai chuyển nhượng 5.900m2 lại cho ông Bế Quốc Ái và bà Nguyễn Thị Tuyết theo hợp đồng số 2769/CN ngày 22 tháng 11/2007.
Sau đó ông Ái và bà Tuyết chuyển nhượng diện tích 2.144m2 lại cho ông Hứa Xường trú tại 06 Công Lý, KP 4, P. Bình Thọ, Q. Thủ Đức và bà Dương Thị Xuân Hương trú tại 171 Trần Hưng Đạo, P. Cô Giang, Q. 1 theo hợp đồng số 135 được UBND phường An Phú chứng nhận ngày 13/11/2007. Như vậy, ngoài ông Ái và bà Tuyết đang sử dụng đất, còn có ông Xường và bà Hương là người đang trực tiếp sử dụng đất.
Vi phạm tố tụng của TAND quận 2 buộc TAND TP. HCM trả hồ sơ và huỷ bản bản sơ thẩm.
Thái Sơn
Theo Congluan.vn