Lợi dụng chức vụ của mình làm giả giấy tờ, tài liệu thì bị xử lý như thế nào?

Chào Luật Sao Việt, anh tôi là giám đốc trung tâm giáo dục thường xuyên huyện X. Năm 2022, trung tâm có tổ chức lớp học bổ túc, hình thức vừa làm vừa học cho các nhân viên của các thôn, xã trên toàn huyện. Khi tiến hành giảng dạy, thấy nhiều học viên không tham gia học, vì cả nể và vì thành tích cuối năm, anh tôi chỉ đạo giám thị, giáo viên của trung tâm hợp thức hóa sổ gọi tên và ghi điểm bằng cách yêu cầu giáo viên chủ nhiệm và giáo viên bộ môn ký xác nhận trên sổ gọi tên và ghi điểm, sổ học bạ; Cập nhật danh sách học viên trên Mạng Giáo dục Việt Nam (VnEdu), nhằm hoàn thành các thủ tục, điều kiện để xét công nhận tốt nghiệp cho các học viên. Rồi trên cơ sở các giấy tờ này, anh tôi trình Phòng giáo dục và Đào tạo huyện X ký công nhận và phát văn bằng cho các học viên. Số người không đi học mà vẫn có bằng là 20 người. Hiện nay, anh tôi đã bị cơ quan công an tạm giam để điều tra. Xin hỏi anh tôi sẽ bị xử lý như thế nào và mức phạt là bao nhiêu?

Ảnh minh họa, nguồn: Internet.

Trả lời:

Chào bạn. Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đến Luật Sao Việt. Đối với thắc mắc của bạn, chúng tôi tư vấn như sau:

Căn cứ Điều 2 Chương I Thông tư 01/2023/TT-BGDĐT về ban hành Quy chế tổ chức và hoạt động của Trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên thì trung tâm giáo dục thường xuyên được xác định là “cơ sở giáo dục thường xuyên thuộc hệ thống giáo dục quốc dân và là đơn vị sự nghiệp công lập có tư cách pháp nhân, có con dấu và tài khoản riêng”.

Đồng thời, theo quy định tại Điều 2 Luật Viên chức năm 2010 (sửa đổi, bổ sung năm 2019) định nghĩa “Viên chức là công dân Việt Nam được tuyển dụng theo vị trí việc làm, làm việc tại đơn vị sự nghiệp công lập theo chế độ hợp đồng làm việc, hưởng lương từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật”.

Như vậy, Trung tâm giáo dục thường xuyên huyện X là đơn vị sự nghiệp công lập và anh bạn là giám đốc – viên chức thực hiện nhiệm vụ quản lý trung tâm này. 

Viên chức được xác định là “Người có chức vụ quyền hạn” căn cứ theo quy định tại khoản 2 Điều 3 Luật Phòng, chống tham nhũng 2018:

“2. Người có chức vụ, quyền hạn là người do bổ nhiệm, do bầu cử, do tuyển dụng, do hợp đồng hoặc do một hình thức khác, có hưởng lương hoặc không hưởng lương, được giao thực hiện nhiệm vụ, công vụ nhất định và có quyền hạn nhất định trong khi thực hiện nhiệm vụ, công vụ đó, bao gồm:

a) Cán bộ, công chức, viên chức;

…”

Vì vậy, anh bạn lợi dụng chức vụ, quyền hạn là giám đốc trung tâm giáo dục thường xuyên huyện X để chỉ đạo cấp dưới (giám thị, giáo viên của trung tâm) lập khống các tài liệu, giấy tờ sổ gọi tên và ghi điểm, sổ học bạ, đồng thời, chỉ đạo hợp thức hóa những tài liệu, giấy tờ này để xét công nhận tốt nghiệp cho các học viên. Sau đó, trên cơ sở các giấy tờ này, anh bạn trình Phòng giáo dục và Đào tạo huyện X ký công nhận và phát văn bằng cho các học viên dù trên thực tế các học viên này không hề đi học. Chuỗi hành vi của anh bạn thỏa mãn các dấu hiệu của tội giả mạo trong công tác quy định tại Điều 359 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017):

“Điều 359. Tội giả mạo trong công tác

1. Người nào vì vụ lợi hoặc động cơ cá nhân khác mà lợi dụng chức vụ, quyền hạn thực hiện một trong các hành vi sau đây, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:

a) Sửa chữa, làm sai lệch nội dung giấy tờ, tài liệu;

b) Làm, cấp giấy tờ giả;

c) Giả mạo chữ ký của người có chức vụ, quyền hạn.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm:

a) Có tổ chức;

b) Người phạm tội là người có trách nhiệm lập hoặc cấp các giấy tờ, tài liệu;

c) Làm, cấp giấy tờ giả với số lượng từ 02 giấy tờ giả đến 05 giấy tờ giả.

3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:

a) Làm, cấp giấy tờ giả với số lượng từ 06 giấy tờ giả đến 10 giấy tờ giả;

b) Để thực hiện tội phạm ít nghiêm trọng hoặc tội phạm nghiêm trọng.

4. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm:

a) Làm, cấp giấy tờ giả với số lượng 11 giấy tờ giả trở lên;

b) Để thực hiện tội phạm rất nghiêm trọng hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.

5. Người phạm tội còn bị cấm đảm nhiệm chức vụ hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm, có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng”.

Đối với yếu tố “Vụ lợi” trong quy định nêu trên, khoản 7 Điều 3 Nghị quyết 03/2020/NQ-HĐTP đã giải thích như sau: ““Vụ lợi” quy định tại khoản 1 các điều 356, 357 và 359 của Bộ luật Hình sự là trường hợp người phạm tội đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn hoặc lạm quyền nhằm đạt được lợi ích vật chất hoặc lợi ích phi vật chất không chính đáng cho mình hoặc cho cơ quan, tổ chức, cá nhân khác”. Đối chiếu với trường hợp của anh bạn, việc anh bạn có nhận được lợi ích vật chất trong vụ việc này hay không, cơ quan điều tra sẽ chứng minh trong quá trình thẩm vấn, thu thâp chứng cứ. Tuy nhiên ngay cả khi không có lợi ích vật chất trong vụ việc thì mục đích anh bạn thực hiện các hành vi “Sửa chữa, làm sai lệch nội dung giấy tờ, tài liệu” và “Làm, cấp giấy tờ giả” nhằm đạt được thành tích, hoàn thành nhiệm vụ giáo dục năm 2022 cũng đã có yếu tố vụ lợi, để đạt được những lợi ích phi vật chất không chính đáng cho bản thân và cho tổ chức của mình. 

Với số học viên không tham gia học tập mà vẫn được cấp giấy tốt nghiệp hợp pháp là 20 người, hay nói cách khác có 20 bộ giấy tờ, tài liệu chứng minh tham gia quá trình học tập giả được anh bạn chỉ đạo làm ra, anh bạn sẽ bị xử lý hình sự theo điểm a khoản 4 Điều 359 với mức hình phạt là: Phạt tù từ 12 năm đến 20 năm. Ngoài ra, anh bạn có khả năng bị áp dụng thêm hình phạt bổ sung tại khoản 5 điều luật này với hình phạt: Cấm đảm nhiệm chức vụ hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm, có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng.