Chào luật sư, em muốn hỏi về một việc như sau: Em là bị đơn trong vụ án “Phân chia di sản thừa kế” đang được đưa ra xét xử sơ thẩm. Cụ thể, bố mẹ em có một mảnh đất, đây là tài sản do bố mẹ em đã mua trong thời kỳ hôn nhân, giá khoảng 1.200.000.000 đồng (1,2 tỷ). Hiện nay, bố em đã mất, không để lại di chúc nên ông bà nội nộp đơn khởi kiện ra Tòa để yêu cầu chia thừa kế đối với phần đất này. Tòa án xác định 50% giá trị mảnh đất trên là di sản thừa kế của bố em phải đưa ra chia cho những người thừa kế gồm: ông nội, bà nội, em và mẹ em. Em muốn hỏi, trong trường hợp Tòa án quyết định yêu cầu em và mẹ em đưa cho ông bà nội 270 triệu đồng tương ứng với phần thừa kế ông bà được nhận trên giá trị tài sản thì mức án phí mà em và mẹ em phải chịu là bao nhiêu và bên ông bà nội của em phải nộp là bao nhiêu? Cả hai bên phải nộp án phí hay chỉ bên em nộp ạ? Rất mong được giải đáp!
Trả lời:
Chào bạn. Cám ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đến Công ty Luật TNHH Sao Việt. Về vấn đề của bạn, chúng tôi sẽ tư vấn cho bạn như sau:
- Căn cứ pháp lý:
- Bộ luật tố tụng Dân sự năm 2015
- Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016
- Nội dung tư vấn:
Theo thông tin bạn cung cấp thì sau khi bố bạn mất, ông bà đã nộp đơn khởi kiện để yêu cầu phân chia di sản thừa kế của bố bạn là mảnh đất mà bố mẹ bạn đã mua trong thời kỳ hôn nhân. Trường hợp này, ông, bà nội của bạn (bên khởi kiện – nguyên đơn) và mẹ bạn, và bạn (bên bị kiện – bị đơn) đều được xác định là đương sự trong một vụ án dân sự (theo khoản 1 Điều 68 Bộ luật tố dụng dân sự năm 2015).
Hiện nay, pháp luật quy định nghĩa vụ chịu án phí dân sự sơ thẩm tại Điều 147 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015. Theo đó, đương sự sẽ phải chịu án phí sơ thẩm nếu như yêu cầu của họ không được Tòa án chấp nhận, trừ tường hợp được miễn hoặc không phải chịu án phí sơ thẩm. Trong “trường hợp các đương sự không tự xác định được phần tài sản của mình trong khối tài sản chung và có yêu cầu Tòa án giải quyết chia tài sản chung đó thì mỗi đương sự phải chịu án phí sơ thẩm tương ứng với phần giá trị phần tài sản mà họ được hưởng”. Quy định này được cụ thể hóa tại Điều 26, 27 Nghị quyết 326/2016/UBTVQH ngày 30/12/2016 quy định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí Tòa án.
“Điều 27. Nghĩa vụ chịu án phí dân sự sơ thẩm trong một số loại việc cụ thể
7. Đối với vụ án liên quan đến chia tài sản chung, di sản thừa kế thì nghĩa vụ chịu án phí dân sự sơ thẩm được xác định như sau:
a) Khi các bên đương sự không xác định được phần tài sản của mình hoặc mỗi người xác định phần tài sản của mình trong khối tài sản chung, phần di sản của mình trong khối di sản thừa kế là khác nhau và có một trong các bên yêu cầu Tòa án giải quyết chia tài sản chung, di sản thừa kế đó thì mỗi bên đương sự phải chịu án phí dân sự sơ thẩm theo mức tương ứng với giá trị phần tài sản mà họ được chia, được hưởng trong khối tài sản chung hoặc trong khối di sản thừa kế. Đối với phần Tòa án bác đơn yêu cầu thì người yêu cầu chia tài sản chung, di sản thừa kế không phải chịu án phí dân sự sơ thẩm. Trường hợp Tòa án xác định tài sản chung, di sản thừa kế mà đương sự yêu cầu chia không phải là tài sản của họ thì đương sự phải chịu án phí dân sự sơ thẩm không có giá ngạch;
b) Trường hợp đương sự đề nghị chia tài sản chung, chia di sản thừa kế mà cần xem xét việc thực hiện nghĩa vụ về tài sản với bên thứ ba từ tài sản chung, di sản thừa kế đó thì:
Đương sự phải chịu án phí dân sự sơ thẩm đối với phần tài sản họ được chia sau khi trừ đi giá trị tài sản thực hiện nghĩa vụ với bên thứ ba; các đương sự phải chịu một phần án phí ngang nhau đối với phần tài sản thực hiện nghĩa vụ với bên thứ ba theo quyết định của Tòa án.
Người thứ ba là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan không có yêu cầu độc lập hoặc có yêu cầu nhưng yêu cầu đó được Tòa án chấp nhận thì không phải chịu án phí đối với phần tài sản được nhận.
Người thứ ba có yêu cầu độc lập nhưng yêu cầu đó không được Tòa án chấp nhận phải chịu án phí dân sự có giá ngạch đối với phần yêu cầu không được chấp nhận”.
Với trường hợp của bạn, mặc dù ông bà nội của bạn khởi kiện đòi chia thừa kế đối với toàn bộ mảnh đất của bố mẹ bạn (đã được định giá 1,2 tỷ đồng), tuy nhiên vì mảnh đất là tài sản chung của bố mẹ bạn, do đó, di sản thừa kế của bố bạn được xác định là ½ mảnh đất (tương đương 600 triệu đồng) là di sản thừa kế của bố bạn. Còn 600 triệu (50% giá trị mảnh đất còn lại) là tài sản của mẹ bạn trong khối tài sản chung, thuộc về mẹ của bạn và không đưa ra phân chia nên không bị áp dụng án phí.
½ mảnh đất của bố bạn sẽ được chia cho những người thừa kế theo pháp luật của bố bạn gồm ông nội, bà nội, mẹ của bạn và bạn. Khi đó nếu đương sự không tự thỏa thuận được phần di sản thừa kế mà mình được hưởng, và đề nghị Tòa án giải quyết: Theo quy định tại Khoản 7 Điều 27 Nghị quyết 326/2016/UBTVQH nêu trên thì, cả bạn, mẹ bạn, và ông, bà nội của bạn đều phải chịu án phí dân sự sơ thẩm tương ứng với giá trị tài sản mà mỗi người được chia trong khối di sản thừa kế. Mức án phí dân sự sơ thẩm cụ thể sẽ được xác định theo Danh mục án phí, lệ phí Tòa án ban hành kèm theo Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 nêu trên.
Cụ thể, giả sử, Tòa án cấp sơ thẩm ra bản án xác định bạn và mẹ bạn được hưởng mảnh đất nêu trên và phải có nghĩa vụ đưa cho ông bà nội của bạn 270 triệu đồng thì trường hợp này, tổng giá trị phần tài sản thừa kế của ông bà nội bạn được xác định là 270 triệu, còn 330 triệu (tương ứng 600 triệu – 270 triệu) được xác định là tổng giá trị phần tài sản thừa kế mà bạn và mẹ bạn được hưởng trong khối di sản thừa kế của bố bạn. Căn cứ vào Danh mục án phí, lệ phí ban hành kèm theo Nghị quyết 326/2016/UBTVQH 14 thì mức án phí dân sự sơ thẩm mà ông bà nội của bạn, và mẹ con bạn phải đóng khi chia thừa kế được xác định như sau:
- Với ông bà của bạn được hưởng tổng phần tài sản thừa kế trị giá 270 triệu đồng thì sẽ phải nộp phần án phí = 5% giá trị tài sản thừa kế được hưởng = 5% x 270.000.000 đồng = 13.500.000 đồng.
- Còn mẹ bạn và bạn được hưởng tổng phần tài sản thừa kế là 330 triệu đồng thì phải nộp phần án phí = 5% x 330.000.000 đồng = 16.500.000 đồng
Như vậy, trong trường hợp của bạn, thì cả ông, bà nội của bạn và mẹ con bạn đều phải có trách nhiệm nộp tiền án phí dân sự sơ thẩm khi chia thừa kế, và mức án phí phải nộp sẽ tương ứng với phần giá trị tài sản thừa kế mà mỗi người được hưởng.
- CÔNG TY LUẬT TNHH SAO VIỆT -
"Sự bảo hộ hoàn hảo trong mọi quan hệ pháp luật"
TỔNG ĐÀI TƯ VẤN PHÁP LUẬT: 1900 6243
Địa chỉ tư vấn trực tiếp: Số 525B Lạc Long Quân, P. Xuân La, Q. Tây Hồ, Tp. Hà Nội
Gửi thư tư vấn hoặc yêu cầu dịch vụ qua Email: congtyluatsaoviet@gmail.com
