Sẽ phải bồi thường nếu đi du học bằng tiền ngân sách nhưng không về nước làm việc

Chào Quý Luật sư. Tôi có việc muốn hỏi như sau: Con gái tôi vừa đạt giải cuộc thi tiếng Nga ở trường và được trao học bổng 100% du học tại Nga bằng chi phí do Nhà nước tài trợ. Tôi nghe nói đi du học bằng tiền ngân sách thì học xong buộc phải về nước làm việc nếu không sẽ phải bồi thường rất nhiều tiền. Vậy điều đó có đúng không và con tôi khi đi du học thì phải thực hiện những trách nhiệm như thế nào theo quy định của pháp luật? Xin cảm ơn rất nhiều.

Trả lời:

Chào bạn, cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đến Luật Sao Việt. Đối với trường hợp của bạn, chúng tôi tư vấn như sau:

Nếu đi du học bằng chi phí của gia đình hoặc theo diện hưởng học bổng từ nhà trường (nơi đến học) thì việc học tập xong sau đó làm việc thậm chí định cư ở nước ngoài là phụ thuộc vào năng lực, nguyện vọng và nhu cầu của con gái bạn. Tuy nhiên, nếu du học bằng tiền tài trợ từ ngân sách nhà nước thì con bạn phải có trách nhiệm với quốc gia. 

Quy định việc công dân Việt Nam ra nước ngoài học tập, giảng dạy, nghiên cứu khoa học và trao đổi học thuật được quy định tại  Nghị định 86/2021/NĐ-CP. Cụ thể, du học sinh đi học bằng học bổng ngân sách Nhà nước có trách nhiệm như sau:

“2. Trách nhiệm của du học sinh học bổng ngân sách nhà nước

a) Nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật Việt Nam, pháp luật và phong tục tập quán của nước sở tại; trong trường hợp vi phạm, tùy tính chất, mức độ sẽ bị xử lý theo quy định pháp luật của các bên có liên quan;

b) Nghiêm chỉnh chấp hành thực hiện nội quy, quy chế của cơ sở giáo dục nước ngoài và cam kết, quy định của cơ quan quản lý trực tiếp (đối với trường hợp có cơ quan công tác), cơ quan cử đi học; giữ gìn và phát triển quan hệ hữu nghị với các tổ chức, cá nhân và cộng đồng dân cư nước sở tại;

c) Thực hiện đăng ký công dân Việt Nam ở nước ngoài theo quy định hiện hành và cập nhật thông tin vào Hệ thống cơ sở dữ liệu quy định tại Điều 4 Nghị định này;

d) Không được tự ý bỏ học; thực hiện đúng quy định về thời gian học, trình độ đào tạo, ngành học, nước đi học và cơ sở giáo dục theo quyết định cử đi học của cơ quan có thẩm quyền;

đ) Thông báo cho cơ quan cử đi học trước 10 ngày làm việc trước khi về nước thực tập, thu thập tài liệu, được nghỉ học, nghỉ lễ theo quy định của cơ sở giáo dục nước ngoài đối với du học sinh quy định tại điểm a và điểm b khoản 1 Điều 3 Nghị định này;

e) Gửi báo cáo tiến độ học tập (Mẫu số 01 tại Phụ lục ban hành kèm theo Nghị định này) và bản sao kết quả học tập có xác nhận của cơ sở đào tạo nước ngoài qua đường bưu điện hoặc trực tiếp hoặc trực tuyến cho cơ quan cử đi học sau mỗi kỳ học, năm học;

g) Phải bồi hoàn chi phí đào tạo theo quy định tại Điều 12 và Điều 13 Nghị định này nếu không hoàn thành nghĩa vụ học tập hoặc không chấp hành sự điều động làm việc của cơ quan nhà nước có thẩm quyền sau khi tốt nghiệp đối với du học sinh quy định tại điểm a và điểm b khoản 1 Điều 3 Nghị định này;

h) Thực hiện các quy định hiện hành về cán bộ, công chức, viên chức và các quy định của Đảng (đối với trường hợp là cán bộ, công chức, viên chức và là đảng viên);

i) Bảo vệ các tài liệu, thông tin có bí mật nhà nước được quy định tại Luật Bảo vệ bí mật nhà nước, thông tin bảo vệ chính trị nội bộ;

k) Không lợi dụng việc học tập hay bất kỳ hình thức nào khác để thực hiện các hoạt động tuyên truyền chống phá nhà nước Việt Nam, làm ảnh hưởng đến quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và nước đối tác”.

Như vậy, trường hợp con gái bạn đi du học bằng tiền tài trợ của Nhà nước thì khi học xong cần phải về nước nếu có sự điều động của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, nếu không sẽ phải bồi hoàn chi phí đào tạo. Chi phí này trong trường hợp con gái bạn nhận được học bổng 100% sẽ bao gồm: chi phí đào tạo, chi phí đi lại, sinh hoạt phí và các chi phí khác liên quan đến học tập đã được ngân sách nhà nước chi trả./ 

Việc thu hồi chi phí bồi hoàn được quy định tại khoản 2  Điều 13 Nghị định 86/2021/NĐ-CP ngày 25/9/2021 của Chính phủ như sau:

- Cơ quan quản lý trực tiếp hoặc cơ quan cử đi học (trường con gái bạn học) ra quyết định về việc thu hồi chi phí bồi hoàn và gửi quyết định này cho du học sinh thuộc diện bồi hoàn. Việc xem xét miễn, giảm chi phí bồi hoàn do cơ quan quản lý trực tiếp hoặc cơ quan cử đi học quyết định căn cứ trên hồ sơ của du học sinh và chịu trách nhiệm giải trình với cơ quan có thẩm quyền khi được yêu cầu;

- Du học sinh có trách nhiệm nộp trả đầy đủ chi phí đã được Nhà nước tài trợ cho cơ quan quản lý trực tiếp hoặc cơ quan cử đi học trong thời hạn 120 ngày, kể từ ngày nhận được quyết định thu hồi chi phí bồi hoàn.