Trước đây bố mẹ tôi được ông bà nội cho một miếng đất, đã được sang tên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho bố tôi. Bố mẹ tôi sinh được hai người con đó là tôi 25 tuổi và em gái tôi năm nay 16 tuổi. Hiện tại bố tôi đã mất được 1 năm, còn mẹ tôi thì đã tách hộ khẩu đi khỏi địa phương từ ngày bố tôi mất. Vậy tôi có thể sang tên lại cho mình được không và ông bà nội tôi có được lấy lại hay không?
Khi đó bạn phải xác định việc lập di chúc của bố bạn có đúng quy định của pháp luật hay không, nếu đúng quy định của pháp luật thì người được nhận thừa kế theo di chúc thì bạn phải xác định người được hưởng phần di sản theo di chúc. Tuy nhiên, do em gái bạn mới 16 tuổi (chưa thành niên) nên vẫn được nhận hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật nếu di sản được chia theo pháp luật, trong trường hợp em gái bạn không được bô bạn cho hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn hai phần ba suất đó (Căn cứ Điều 644 BLDS 2015).
- Trường hợp 2, không có di chúc hoặc di chúc không hợp pháp thì quyền thừa kế của bạn được xác đinh như sau:
Quyền sử dụng đất do ông bà bạn tặng cho bố mẹ bạn và bố mẹ bạn đã làm thủ tục sang tên nên chủ sử dụng của thửa đất là bố mẹ bạn. Bố mẹ bạn có các quyền của chủ sử dụng đất: chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho quyền sử dụng đất; quyền thế chấp, bảo lãnh, góp vốn bằng quyền sử dụng đất; quyền được bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất theo quy định tại Điều 167 Luật đất đai 2013.
Cho dù mẹ bạn đã chuyển hộ khẩu đến địa phương khác nhưng mẹ bạn vẫn có quyền đối với thửa đất đó. Về phần quyền của bố bạn thì khi bố bạn chết, phần quyền sử dụng đất đó được coi là di sản thừa kế và được chia cho những người thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp luật. Nếu bố bạn không để lại di chúc thì di sản đó được chia cho người thừa kế theo Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015:
“1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:
a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.
2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.
3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản”.