Ông bà nội tôi bị tai nạn giao thông và mất cùng lúc vào năm 1985, không để lại di chúc. Tài sản ông bà để lại là 1 thửa đất diện tích 2.000m2, trong đó có 500m2 đất ở, còn lại là đất vườn, trên đất có 1 căn nhà cấp 4, diện tích 100m2. Ông bà có 5 người con nhưng chỉ có bác cả ở cùng ông bà còn 4 người bao gồm cả bố tôi đều ở nơi khác. Từ lúc ông bà qua đời cho đến nay, bác cả tôi vẫn đang là người quản lý sử dụng di sản này và đã xây nhà ở ổn định trên đấy. Giờ bố tôi và các bác còn lại muốn được chia phần di sản thuộc về mình nhưng bác không cả đồng ý và nói rằng bây giờ nhà này là của bác. Luật sư cho tôi hỏi, bố tôi và 3 người bác còn lại có quyền khởi kiện chia di sản thừa kế nữa không?
Trả lời:
Chào bạn, cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đến Luật Sao Việt. Đối với thắc mắc của bạn, chúng tôi tư vấn cho bạn như sau:
Thứ nhất, thời hiệu mở thừa kế đối với di sản của ông bà:
Thời điểm mở thừa kế là thời điểm người có tài sản chết hoặc bị Tòa án tuyên bố là đã chết, vì vậy thời điểm mở thừa kế đối với di sản ông bà bạn để laị là năm 1985.
Tuy nhiên, theo Khoản 4 Điều 36 Pháp lệnh thừa kế năm 1990 quy định: “4. Đối với các việc thừa kế đã mở trước ngày ban hành Pháp lệnh này thì thời hạn quy định tại khoản 1, khoản 2 Điều này được tính từ ngày công bố Pháp lệnh này” – Tức ngày 10/09/1990.
Đồng thời, Giải đáp một số vấn đề về nghiệp vụ số 01/GĐ-TANDTC ngày 05/01/2018 của Toà án nhân dân tối cao đã hướng dẫn:
“Đối với trường hợp thừa kế mở trước ngày 10/9/1990, thì thời hiệu khởi kiện chia thừa kế là bất động sản được thực hiện theo quy định tại Điều 36 của Pháp lệnh Thừa kế năm 1990 và hướng dẫn tại Nghị Quyết số 02/HĐTP ngày 19/10/1990 của Hội đồng Thẩm phán Toà án nhân dân tối cao hướng dẫn áp dụng một số quy định của Pháp lệnh Thừa kế, cụ thể là thời hiệu khởi kiện được tính từ ngày 10/9/1990”.
Theo 2 quy định nêu trên, thời hiệu khởi kiện sẽ bắt đầu tính từ ngày 10/9/1990.
Về thời hiệu chia thừa kế, khoản 1 Điều 623 của Bộ luật dân sự 2015 quy định: “Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản là 30 năm đối với bất động sản, 10 năm đối với động sản, kể từ thời điểm mở thừa kế”.
Tại Án lệ số 26/AL/2018 cũng có nội dung: “Đối với những trường hợp mở thừa kế trước ngày 10/9/1990 thì từ thời điểm Bộ luật Dân sự năm 2015 có hiệu lực thi hành, thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản là 30 năm đối với bất động sản tính từ ngày 10/9/1990 ”
Theo như bạn trình bày, thì ông bà bị tai nạn giao thông và chết cùng lúc vào năm 1985, không để lại di chúc, do đó áp dụng các quy định trên, thời hiệu khởi kiện chia thừa kế là 30 năm tính từ ngày 10/9/1990 là ngày pháp lệnh thừa kế có hiệu lực. Tuy nhiên, từ 10/09/1990 đến năm 2024 cũng đã hơn 30 năm và đã hết thời hiệu chia di sản thừa kế theo quy định tại BLDS năm 2015. Vì vậy thời hiệu chia di sản thừa kế của ông bà đã hết.
Thứ hai, hết thời hiệu chia di sản thừa kế, di sản được xử lý như thế nào?
Theo quy định tại Khoản 1 Điều 623 Bộ luật dân sự quy định như sau:
“1. Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản là 30 năm đối với bất động sản, 10 năm đối với động sản, kể từ thời điểm mở thừa kế. Hết thời hạn này thì di sản thuộc về người thừa kế đang quản lý di sản đó. Trường hợp không có người thừa kế đang quản lý di sản thì di sản được giải quyết như sau:
a) Di sản thuộc quyền sở hữu của người đang chiếm hữu theo quy định tại Điều 236 của Bộ luật này;
b) Di sản thuộc về Nhà nước, nếu không có người chiếm hữu quy định tại điểm a khoản này.
2. Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu xác nhận quyền thừa kế của mình hoặc bác bỏ quyền thừa kế của người khác là 10 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế.
3. Thời hiệu yêu cầu người thừa kế thực hiện nghĩa vụ về tài sản của người chết để lại là 03 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế”.
Như vậy, Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định phương án giải quyết di sản khi hết thời hiệu yêu cầu chia di sản, cụ thể: (1) di sản thuộc về người thừa kế đang quản lý di sản đó; (2) trường hợp không có người thừa kế đang quản lý di sản thì di sản thuộc quyền sở hữu của người đang chiếm hữu; (3) Di sản thuộc về Nhà nước, nếu không có người thừa kế đang quản lý di sản, không có người chiếm hữu.
Tóm lại, người thừa kế chỉ có thể yêu cầu chia di sản trong thời hạn là 30 năm đối với bất động sản, 10 năm đối với động sản, quá thời hạn nêu trên, di sản thuộc về người thừa kế đang quản lý di sản đó. Trường hợp của gia đình bạn, thời hiệu khởi kiện chia di sản thừa kế đã hết, thì di sản thuộc về người bác cả đang quản lý di sản.
- CÔNG TY LUẬT TNHH SAO VIỆT -
"Sự bảo hộ hoàn hảo trong mọi quan hệ pháp luật"
TỔNG ĐÀI TƯ VẤN PHÁP LUẬT: 1900 6243
Địa chỉ tư vấn trực tiếp: Số 525B Lạc Long Quân, P. Xuân La, Q. Tây Hồ, Tp. Hà Nội
Gửi thư tư vấn hoặc yêu cầu dịch vụ qua Email: congtyluatsaoviet@gmail.com
