Cho tôi hỏi: Tôi đang sáng tác nhạc và muốn mượn lời một bài thơ trên mạng, tôi có buộc phải xin phép tác giả bài thơ trước khi sử dụng hay không? Tôi có thể đăng ký bản quyền bài hát được sáng tác dựa trên bài thơ của người khác hay không? Trường hợp nào tôi được phép sử dụng tác phẩm của người khác đã được công bố mà không phải xin phép?
Hình ảnh chỉ mang tính minh họa. Nguồn: Internet.
Trả lời:
Chào bạn. Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đến Luật Sao Việt. Đối với thắc mắc của bạn, chúng tôi giải đáp như sau:
* Tác giả của bài thơ có quyền nhân thân và quyền tài sản đối với tác phẩm của mình, trong đó quyền tài sản bao gồm:
- Quyền làm tác phẩm phái sinh;
- Biểu diễn tác phẩm trước công chúng;
- Sao chép tác phẩm
- Phân phối, nhập khẩu bản gốc hoặc bản sao tác phẩm;
- Truyền đạt tác phẩm đến công chúng bằng phương tiện hữu tuyến, vô tuyến, mạng thông tin điện tử hoặc bất kỳ phương tiện kỹ thuật nào khác;
- Cho thuê bản gốc hoặc bản sao tác phẩm điện ảnh, chương trình máy tính.
Như vậy, nếu bạn mượn lời bài thơ để sáng tác nhạc thì sẽ phải xin phép tác giả bài thơ, bởi vì bài hát của bạn sẽ là tác phẩm phái sinh. (Tác phẩm phái sinh là tác phẩm dịch từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác, tác phẩm phóng tác, cải biên, chuyển thể, biên soạn, chú giải, tuyển chọn). Theo quy định tại Điều 20 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 thì bạn không chỉ phải xin phép mà còn phải trả tiền cho tác giả bài thơ để được sử dụng tác phẩm của họ nếu họ yêu cầu.
* Bạn có thể đăng ký bản quyền bài hát được sáng tác dựa trên bài thơ của người khác, tuy nhiên tác phẩm của bạn chỉ được bảo hộ nếu không gây phương hại đến quyền tác giả đối với tác phẩm được dùng để làm tác phẩm phái sinh và nó phải mang tính sáng tạo một cách độc lập.
* Những trường hợp bạn có thể sử dụng tác phẩm của người khác mà không cần xin phép bao gồm:
- Tự sao chép một bản quy định tại điểm a khoản 1 Điều 25 của Luật sở hữu trí tuệ áp dụng đối với các trường hợp nghiên cứu khoa học, giảng dạy của cá nhân không nhằm mục đích thương mại.
- Trích dẫn tác phẩm nhằm mục đích giới thiệu, bình luận hoặc làm sáng tỏ vấn đề được đề cập trong tác phẩm của mình và phần trích dẫn đó không được gây phương hại đến quyền tác giả đối với tác phẩm gốc; phù hợp với tính chất, đặc điểm của loại hình tác phẩm được sử dụng để trích dẫn.
- Trích dẫn tác phẩm mà không làm sai ý tác giả để viết báo, giảng dạy, dùng trong ấn phẩm định kỳ, trong chương trình phát thanh, truyền hình, phim tài liệu.
- Sao chép tác phẩm để lưu trữ trong thư viện với mục đích nghiên cứu (chỉ được sao chép 1 bản)
- Biểu diễn tác phẩm sân khấu, loại hình biểu diễn nghệ thuật khác trong các buổi sinh hoạt văn hoá, tuyên truyền cổ động không thu tiền dưới bất kỳ hình thức nào;
- Ghi âm, ghi hình trực tiếp buổi biểu diễn để đưa tin thời sự hoặc để giảng dạy
- Chụp ảnh, truyền hình tác phẩm tạo hình, kiến trúc, nhiếp ảnh, mỹ thuật ứng dụng được trưng bày tại nơi công cộng nhằm giới thiệu hình ảnh của tác phẩm đó
- Chuyển tác phẩm sang chữ nổi hoặc ngôn ngữ khác cho người khiếm thị
- Nhập khẩu bản sao tác phẩm của người khác để sử dụng riêng.
- Khi tác phẩm hết thời hạn bảo hộ (quyền tác giả có thời hạn suốt cuộc đời tác giả và 50 năm sau khi tác giả mất).
Trên đây là tư vấn của Luật Sao Việt, bạn đọc nếu còn thắc mắc cần giải đáp, vui lòng liên hệ với các Luật sư, chuyên viên pháp lý của Công ty Luật TNHH Sao Việt qua:
Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6243 hoặc E-mail: congtyluatsaoviet@gmail.com
