Chào luật sư. Năm 2021, khi đi du lịch Hà Giang tôi đã ngẫu hứng sáng tác một bài thơ. Tôi viết trong sổ tay và đăng lên zalo cho bạn bè thưởng thức như là một kỷ niệm chứ không nghĩ đến chuyện đăng ký bản quyền. Tuy nhiên, đầu năm 2022, tôi thấy bài thơ của tôi được đăng trên tờ báo A mà tên tác giả lại là tên bạn tôi. Tôi rất bức xúc, tôi muốn nhờ Luật sư tư vấn để tôi lấy lại bài thơ thuộc về mình.
Trả lời:
Chào bạn, cảm ơn bạn đã tin tưởng và quan tâm đến Luật Sao Việt. Đối với câu hỏi của bạn, chúng tôi tư vấn cho bạn như sau:
Thứ nhất: Tuy bạn chưa đi đăng ký bản quyền nhưng bạn vẫn được bảo hộ quyền tác giả đối với bài thơ của mình
Căn cứ khoản 2 Điều 4 và khoản 1 Điều 6 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005, sửa đổi bổ sung năm 2009, quyền tác giả là quyền của tổ chức, cá nhân đối với tác phẩm do mình sáng tạo ra hoặc sở hữu. Quyền tác giả phát sinh kể từ khi tác phẩm được sáng tạo và được thể hiện dưới một hình thức vật chất nhất định, không phân biệt nội dung, chất lượng, hình thức, phương tiện, ngôn ngữ, đã công bố hay chưa công bố, đã đăng ký hay chưa đăng ký.
Như vậy, bài thơ của bạn được bạn sáng tác tại Hà Giang, được thể hiện dưới hình thức chữ viết trong sổ lưu niệm. Kể từ thời điểm này, bạn đã được xác lập quyền tác giả đối với bài thơ trên kể cả khi bạn chưa đăng ký tác phẩm.
Thứ hai: Bạn của bạn lấy bài thơ trên đăng báo mà không đề tên bạn là đã xâm phạm tới quyền nhân thân của bạn
Căn cứ Điều 18 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005, sửa đổi bổ sung năm 2009.
“Điều 18. Quyền tác giả
Quyền tác giả đối với tác phẩm quy định tại Luật này bao gồm quyền nhân thân và quyền tài sản.”
Trong đó, quyền tác giả là quyền được đứng tên thật hoặc bút danh trên tác phẩm; được nêu tên thật hoặc bút danh khi tác phẩm được công bố, sử dụng. Bạn của bạn khi công bố tác phẩm của bạn trên báo A không xin phép bạn và đề tên mình dưới bài thơ trên là hành vi xâm phạm quyền tác giả của bạn.
Thứ ba: Để lấy lại quyền tác giả khi bị ăn cắp, bạn có thể tố cáo hoặc khởi kiện theo các biện pháp hành chính, dân sự, hình sự
Căn cứ khoản 1 Điều 199 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005, sửa đổi bổ sung năm 2009
“Điều 199. Biện pháp xử lý hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ
1. Tổ chức, cá nhân có hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ của tổ chức, cá nhân khác thì tùy theo tính chất, mức độ xâm phạm, có thể bị xử lý bằng biện pháp dân sự, hành chính hoặc hình sự.
....”
Như vậy, tùy theo tính chất, mức độ xâm phạm, bạn của bạn có thể bị xử lý bằng biện pháp dân sự, hành chính hoặc hình sự. Bạn có thể lựa chọn một trong số các phương án như sau:
1. Chế tài xử lý vi phạm hành chính
Thẩm quyền: Thanh tra, Công an, Quản lý thị trường, Hải quan, Ủy ban nhân dân các cấp
Ngày 16/10/2013, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 131/2013/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính về quyền tác giả, quyền liên quan.
Nghị định quy định mức phạt tiền tối đa trong lĩnh vực quyền tác giả, quyền liên quan là 250 triệu đồng đối với cá nhân và áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả như: Buộc sửa lại đúng tên tác giả, tên tác phẩm, tên người biểu diễn; buộc thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả, Giấy chứng nhận đăng ký quyền liên quan; hoàn trả cho chủ sở hữu quyền tác giả, chủ sở hữu quyền liên quan tiền nhuận bút, thù lao, quyền lợi vật chất thu được từ việc thực hiện hành vi vi phạm…
2. Chế tài xử lý vi phạm dân sự
Thẩm quyền: Tòa án
Điều 202 của Luật sở hữu trí tuệ năm 2005, sửa đổi bổ sung năm 2009 đã quy định để xử lý tổ chức cá nhân có hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ nói chung, toà án áp dụng các biện pháp dân sự để xử lý tổ chức, cá nhân có hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ như:
- Buộc chấm dứt hành vi xâm phạm;
- Buộc xin lỗi, cải chính công khai;
- Buộc thực hiện nghĩa vụ dân sự;
- Buộc bồi thường thiệt hại;
- Buộc tiêu hủy hoặc buộc phân phối hoặc đưa vào sử dụng không nhằm mục đích thương mại đối với hàng hóa, nguyên liệu, vật liệu và phương tiện được sử dụng chủ yếu để sản xuất, kinh doanh hàng hóa xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ với điều kiện không làm ảnh hưởng đến khả năng khai thác quyền của chủ thể quyền sở hữu trí tuệ.
3. Chế tài xử lý vi phạm hình sự
Thẩm quyền: Tòa án
Điều 225 Bộ luật hình sự 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 quy định rõ biện pháp xử lý hình sự đối với cá nhân, pháp nhân xâm phạm quyền tác giả, quyền liên quan. Những người không được phép của chủ thể quyền tác giả, quyền liên quan mà thực hiện một trong các hành vi xâm phạm quyền tác giả, quyền liên quan đang được bảo hộ tại Việt Nam với quy mô thương mại hoặc thu lợi bất chính thì sẽ bị xử lý hình sự. Tuy nhiên với trường hợp của bạn, vi phạm chưa nghiêm trọng đến mức độ buộc phải xử lý hình sự.
Trên đây là tư vấn của Luật Sao Việt đối với trường hợp của bạn. Nếu trong quá trình thực hiện các thủ tục có gặp phải các vấn đề cần được giải đáp, bạn vui lòng liên hệ:
Liên hệ sử dụng dịch vụ tư vấn pháp luật:
- CÔNG TY LUẬT TNHH SAO VIỆT -
"Sự bảo hộ hoàn hảo trong mọi quan hệ pháp luật"
TỔNG ĐÀI TƯ VẤN PHÁP LUẬT: 1900 6243
Địa chỉ tư vấn trực tiếp: Số 525B Lạc Long Quân, P. Xuân La, Q. Tây Hồ, Hà Nội
Gửi thư tư vấn hoặc yêu cầu dịch vụ qua Email: congtyluatsaoviet@gmail.com
